Dostları Yahya Kemal’i anlatıyor

Gazeteci Şemsi Kuseyri (1926-1988), Yahya Kemal’in 1 Kasım 1958 tarihinde ölümünden hemen sonra, şairin dostlarıyla görüşerek onların anılarını Yeni Sabah gazetesinde tefrika ediyor. Yazılar 4-22 Kasım 1958 günleri arasında yayımlanmış.

Bu yazılardan oluşan kitabı yayına Yusuf Turan Günaydın hazırlamış.

‘Yakın Dostları Yahya Kemal’i Anlatıyor’un benim için ilgi çekici yanı şu: Kitapta anıları/anekdotları yer alanların çoğunun, Yahya Kemal hakkında bağımsız kitapları yoktur ama şairin yakınında bulunmuşlardır. Günaydın’ın belirttiği gibi, kitaptaki adların hiçbiri yaşamıyor. Melek Celâl Hanım, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Abdülkadir Karahan, İhsan Şükrü Ansel, Münir Nurettin Selçuk, Fahrettin Kerim Gökay, Fahriye Ali Sami Yen, Nihat Reşat Belger, Fatma İzzet Melih Devrim (Fahrünnisa Zeyd)... Hepsi kitapta... Yazıların başında ‘Anlatan‘ sözü bunların türünü belirtmektedir.

Ekler: Kaderine Kavuştu Fakat Vatana Hasret Gitmedi/Şemsi Kuseyri. Yahya Kemal’i Toprağa Verdik / Şemsi Kuseyri. Türk Basınında Yahya Kemal’in Ölümü / Yusuf Turan Günaydın.

Kitabın sonuna biyografiler ve indeks de eklenmiş.

YEPYENİ KUVVETİM VE BÜYÜK TESELLİM!

Şemsi Kuseyri’nin Sunuş’undan sonra ‘anlatanların metinleri’ başlıyor. Tanrıöver’in anlattıkları bugün genç kuşağın ilgisini çekecektir.

Birincisi onun Atatürk’le karşılaşması, ikincisi de Edebiyat Fakültesi’nin konferans salonunda yapılan gece. Düzenleyen Hamdullah Suphi Tanrıöver’di.
Geceye ilgi öylesine yoğun ki, kapılar, camlar kırıldı. Bu toplantıda şair üç şiirini okudu: Itrî, Deniz Türküsü, Sessiz Gemi. O gece için Yahya Kemal’in izlenimlerini Tanrıöver, Kuseyri’ye şöyle anlattı: “Aradan yalnız iki gün geçmişti. 62 senelik bir dostlukla kendisine bağlı kaldığım Abdülhak Şinasi Hisar telefonla evinden bana şu kelimeleri söyledi: ‘Yahya Kemal Bey yanımda, sizinle konuşmak istiyor. Sesini işittim, sözleri şunlardı:

“Hamdi (O bana evvelki adım olan Hamdi diye hitap ederdi), korkmuştum; bütün bu dostluk fikirlerinin bir kayıtsızlık arasında hiçbir yer bulmadan, beni utandıracak vaziyete düşürmesini mümkün görmüştüm. Sen haklı imişsin. Ocak, (Türk Ocağı) hayatıma; ruhumun sisli saatlerinde bana, huzur verecek ne güzel bir şey hazırladı. Bu benim yepyeni bir kuvvetimdir ve büyük tesellimdir.”

Münir Nurettin Selçuk’un Yahya Kemal ve müzik üzerine önemli bilgilerini okuyabilirsiniz. Onun şiirinden besteledikleri hakkında şairin düşünceleri gene bu söyleşide ortaya çıkıyor. Doktoru ve yakın dostu Nihat Reşat Belger’in anlattıkları, Yahya Kemal’in siyasal görüşlerini de içerdiğinden önemlidir. Bir Jön Türk olan doktora yakınlık duyardı. Hatta bir konuşmasında, “İyi ki yurtdışında kaldınız, yoksa İttihatçılar sizi asardı” demiş.

Nihat Reşat Belger, Demokrat Parti’den milletvekili seçilmiş, Sağlık Bakanı olmuştu, kısa süre sonra siyasetten ayrıldı.

Sadi Irmak şöyle diyor:

“Yahya Kemal’den bize ne kaldı? Milli tarihimizi sevmek.” Dostlarının ortak saptaması, şairin alınganlığı idi. Ölüm haberi bütün gazetelerde yayımlandı, birçok yazar onun ardından yazdılar. Günaydın, bu yazılara da yer vermiş. Edebî kişiliği üzerine kitaplar çıktı, birçok yazı yayımlandı.

Bu kez de onun edebiyat çevresi dışındaki dostlarının, onu nasıl tanıdığını okuyacaksınız.