Cinayet çevirisi ya da çeviri cinayeti

Bir gün Kemal Tahir'e sormuştum:

‘‘Yeni bir romana başlamakta zorluk çektiğinizde ne yaparsınız?’’

‘‘Agatha Christie okurum’’ yanıtını vermişti.

Eki okumayanlar için konuyu özetlemeli:

Agatha Christie'nin Roger Ackroyd Cinayeti romanının Gönül Suveren tarafından yapılan ve Altın Kitaplar'ın yayınladığı çevirisindeki yanlışlara ve kısaltmalara değinmişti Celál Üster.

Çevirmen, yazarın epeyce sayfa ayırdığı macong oyununu, domino olarak dilimize çevirmiş ve o bölümü kısaltmıştı.

Üster, orijinal kitapta Bir Macong Akşamı bölümünün özetlenmesinden ve macong'un domino yapılmasından yakınıyordu.

Çünkü ona göre; 1926'da yayınlanan Roger Ackroyd Cinayeti'ni Agatha Christie, ‘‘Macong oyununun Britanya'da çılgın bir modaya dönüştüğü, köylere kadar yayıldığı yıllarda yazmış’’tı.

Neden bu kitap Celál Üster'in ilgisini çekmişti?

P Dünya Sanatı Dergisi'nin Oyun ve Sanat sayısını hazırlarken, Macong Müzesi'nden Takaşi Ebaşi, Roger Ackroyd Cinayeti'ne gönderme yapmış yazısında.

Yanlışlar, kısaltmalar dizisi de böylece çıkmış ortaya.

‘SOYLU BİR DAVRANIŞ’

CELÁL ÜSTER'in bu yazısı üzerine Altın Kitaplar Yayınevi de büyük yayınevlerine özgü sorumluluk ve ciddiyetle, Akçalı Telif Hakları Ajansı sahibi Kezban Akçalı aracılığıyla Celál Üster'e bir bilgilendirme notu ulaştırmış. Üster de bu bilgi notunu şöyle açıklıyor:

‘‘Altın Kitaplar Yayınevi, geçen haftaki yazım üzerine Roger Ackroyd Cinayeti'nin piyasadaki baskısını geri çekmeye ve romanı eksiksiz biçimde yeniden çevirterek yayımlamaya karar vermiş.’’

Yeni çeviriyi İlknur Özdemir yapacak.

Soylu Bir Davranış başlıklı yazısını (Radikal Kitap, 29 Ağustos 2003) Celál Üster şöyle bitiriyor:

‘‘Hem Agatha Christie'ciler adına hem de kendi adıma, Altın Kitaplar'a teşekkür borçluyum.’’

Altın Kitaplar Yayınevi'nin yıllar önce editörlüğünü, yönetmenliğini yaptım. Bugün hiçbir maddi bağım kalmadı ama manevi bağım devam ediyor.

Doğrusu bir çeviri yüzünden aldığı yaranın iyileştirilmesi beni mutlu etti.

Yayın dünyasındaki geçmişine bu olayın zarar vermesinden korktum.

Doğrusunu, geçmişine yakışanını yaptılar.

O yayınevi, Klasikler, Nobel Edebiyatı Dizisi ile Türk okuruna unutulmaz hizmetler verdi.

Madem ki, Roger Ackroyd Cinayeti'nden söz ediyoruz, iyi bir kitabı da tavsiye edeyim.

Pierre Bayard'ın ‘‘Roger Ackroyd'u Kim Öldürdü?’’sünü (Doğan Kitap) okuyun.

* * *

AGATHA CHRISTIE'yi yeniden okuma merakını (Celál Üster'le birlikte) uyandırdıysak, bu sevinç bize yeter.