Çevirmenlerine bakın polisiye yazarın önemini anlayın

POLİSİYE ve popüler romanın dünyaca tanınmış adı Georges Simenon'un doğumunun 100. yılında kitapları yeniden basılıyor, hakkında incelemeler yayınlanıyor, konferanslar düzenleniyor.Virgül Dergisi de özel bir bölüm yaptı (Temmuz-Ağustos sayısı). Simenon, 13 Şubat 1903'te Liege'de (Belçika) doğdu, annesi batıl inançları yüzünden doğum tarihini 12 Şubat diye yazdırdı.1955 yılında Lozan'a yerleşti, 1989'da öldü, vasiyeti üzerine yakıldı, külleri intihar eden kızı Marie-Jo'nun külleriyle birleştirilip bahçedeki ağacın altına serpildi.Belçika hükümeti, Simenon Yılı dolayısıyla üzerinde Simenon'un resmi olan 10 Euro'luk özel demir para basacak.Otuzu aşkın eseri Türkçe'ye çevrildi.Çevirmenlerin bazılarının adını verirsek, bu romancının iyi bir yazar olduğunu hemen kabullenirsiniz.Nurullah Ataç, Sait Faik Abasıyanık, Oktay Rifat, Bilge Karasu, Oktay Akbal, Tahsin Yücel, Erhan Bener.Türk okuru onu çok seviyor, benim gibi meraklısı fazla.Kitapçıya uğradığınızda birçok romanını bulabilirsiniz. Hele şu tatil döneminde rahatça okuyacağınız, seveceğiniz bir yazarı okumanın tadını çıkarabilirsiniz.K Kitaplığı üç çevirisini yeniden bastı:Oktay Rifat'ın Türkçesinden Kanaldaki Ev, Tahsin Yücel'in Türkçesinden Katil, gene Tahsin Yücel'in Türkçesinden Kaçak.Nisan Yayınları'nın çıkardığı Simenon dizisi de kitapçı raflarında gözüküyor.Georges Simenon, Bernard Pivot'nun bir sorusunu şöyle yanıtlıyor:‘‘Ne bir vaka ne de bir muammayım. Altmış beş yıldan fazla bir süre boyunca işini yapmış bir zanaatkárım o kadar.’’ (Virgül Dergisi, Temmuz-Ağustos sayısı, s. 8-15)Yazdıklarını yarı-edebiyat diye nitelendiren Simenon'un en tanınmış kahramanı Komiser Maigret.Maigret, yaratıcısı gibi bir pipo tiryakisidir. Komiser küçük burjuvaların en sıradanıdır. Her zaman yorgun bir günün sonunda karısına dönmenin mutluluğunu yaşar. Başına buyrukluğu ile çılgınlığı, saygınlığı aynı kimlikte buluşturmuştur.Zihinsel ve psikolojik derinliğe sahiptir.Komiser Maigret tipinin olmadığı romanları, polisiye roman sınıfına girmez.Katil'in çevirmeni Tahsin Yücel, girişte Georges Simenon için değerlendirme bilgileri veriyor:‘‘Dönemin büyük romancı ve düşünürü Andre Gide ve Anais Nin onun yirminci yüzyılın en önemli yazarlarından biri olduğunu kesinler.Simenon'un uzun çözümlemelere, uzun ve dolambaçlı tümcelere gereksinimi yoktur; tam tersine, okuru sıkmaktan korkarmış ya da acelesi varmış gibi kısa tümcelerle, bir çırpıda söyleyiverir söyleyeceğini. Ama,neredeyse her tümcesi küçük olduğu kadar da çarpıcı bir ayrıntıyla karşı karşıya getirir bizi.’’Katil, Doktor Hans Kuperus'un bir ihbar mektubu üzerine ruhsal çöküşünün öyküsüdür.Simenon, öyle bir atmosfer yaratmıştır ki, gerçekten doktorun yaşadığı ortamın boğuculuğunu, taşranın karabasanını, küçük burjuva özentilerinin kişiliksizliğini bütün dehşetiyle her satırda hissettirir.Roman, doktorun otomatik bir tabanca almasıyla başlar. Onu katil yapan mektup kısacık, çileden çıkartan bir bilgi içeriyordu:‘‘Pek sayın doktor,Sizin gibi bir adamın habersizce gülünç edildiğini görmek zor geliyor insana. Size saygı duyan biri, Bayan Kuperüs'ün her yolculuğunuzda sizi aldattığını bildirir. Dostlarınızdan biriyle, M.de Schutter'le, Göller bungalovunda buluşuyor, geceyi orada geçirdiği de oluyor.’’Schutter, zengin bir avukat, oraların en itibarlı adamı, Bilardo Kulübü'nün başkanı.Doktor Kuperus, aldığı otomatik tabancayla onları bungalovdan çıkışta öldürür.Doktor için cehennem hayatı başlamıştır, çünkü çevre önce ona karşı davranışını değiştirmemiştir, ama kuşkular yavaş yavaş ona yönelince ne hasta kalır ne dost.O da adeta ikisini öldürdüğünü açıklamak için çabalamaktadır.Evet, önce itibarını, sonra parasını kaybeder.Soğuk bir iklimde, tekdüze hayatların insanı ezen yanını gerçekten Simenon çok güzel işlemiştir.Georges Simenon Yılı'nda yalın ve iyi bir yazarı okumanızı salık veririm.KatilGeorge SimenonTürkçesi: Tahsin YücelK KitaplığıDOĞAN HIZLAN'IN SEÇTİKLERİYine mi Çiçek Arif Keskiner CanYargı ve İnfaz Donna Leon AyrıntıMistik Masör V.S. Naipul İletişimHırs Elfriede Jelinek Gendaşİlk Öyküler Ferit Edgü /YKY