Bir mirasyedinin anatomisi

Ayfer Tunç’un iyi romanı ‘Osman’ üzerine yazılanlarda bir eksik saptadım. Kitap üzerine yazanlar mirasyedileri yakından tanımıyorlar, onlarla karşılaşmamışlar ya da ailelerinde böyle biri yok.

Tunç, toplumsal tarihimizde bu tipi irdeliyor.

Yazarın gerçekçilik üzerine söylediğiyle yazıma başlamalıyım:

“Ben kurmaca yazıyorum ama yazdıklarımın bir yerinin mutlaka gerçeğe değmesini isterim. Öte yandan gerçekle de zorum vardır, deforme etmek isterim, alışılmışın dışındaki form etki yaratır, bizi gerçek hakkında düşündürür.”

Osman, bir caz kulübünde piyanisttir. Bir gece yarısı çalıştığı kulüpten çıktığında bir trafik kazasına kurban gider.

İlk cevapsız soru kaza mı intihar mı?

Roman göndermelerle örülmüş. Osman’ın tuttuğu defterde yazılanlarla Osman’ın çevresindekilerle yapılan söyleşilerden oluşuyor. İki kaynaktan mirasyedi Osman’ın anatomisini öğreniyoruz.

Bir konuşmasında da Ayfer Tunç bakın ne söylemiş:

“Kendimi bildim bileli acı çeken ve çektiren bir toplumun parçası oldum.”

Tanıyanların, yakınlarının bir söyleşi formunda kahramanı tarifleri, bize gerçeğin çok köşeli olduğunu gösteriyor. Romanın temposu günümüz okurunu içine alacak şekilde ayarlanmış.

Mirasyedi, servetinin bitmeyeceğini sanır, yaratıcı zekâlarına inanırlar, kültürlüdürler, iyi okurun özelliklerine sahiptirler, aşkları, aile ilişkileri dalgalıdır. Trajikomik olaylarla, olağanüstüyle sıradanlık bir arada yaşanır.

Annesiyle babasının oturdukları apartmanın bir katında da babasıyla sevgilisi yaşıyor.

Elit Antik’in sahibi Ziya Söylemezoğlu bakın onun için ne söylüyor:

“Sarhoş eğlendirsin diye mi senelerce piyano dersi aldırdı babası?”

Osman Bey’in papyonundan tercih ettiği piyano markalarına kadar her şeyi hatırlıyorum. Dolmakalem meraklısı.

Ayfer Tunç
Osman
Can Yayınları

‘Tembel değil de amaçsız’

Hangi kitapların adı geçiyor romanda:

Oktay Rifat ‘Yaşayıp Ölmek Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler’.

Oğuz Atay’ın ‘Tutunamayanlar’ı.

Ünlü James Joyce’un ‘Ulysses’inin çevirisi konuşuluyor.

Babasının bulduğu işe girmiyor çünkü emir altına giremez.

Osman’ın arkadaşı işadamı Çağatay Dertsiz:

“Tembel değil de… Amaçsızdı diyelim, maymun iştahlıydı…”

Geceleri beste yapıyor, ertesi gün de o bestesini yırtıyor.

Kahramanları nasıl?

Ali Gazi ne diyor?

“Kıskanırdım. Çok yakışıklıydı p.ç... Acayip yakışıklıydı…”

Egemenlerin yaygın görüşüne gönderme:

“Öyle bir moda varmış bir zamanlar, kendini toplumun efendisi sananlar bu cahil halkı eğitmek için akıl fikir kitapları yazıyorlarmış.”

Osman’ın defterinden:

“İnanılmaz mutluyum, Şebnem’le evlendik.”

Osman’ın defterinden notlar, Hafız Divanı’ndan:

“Önce kolay sanmıştım aşkı, sonra anladım ki çetin cevizmiş.”

Ayfer Tunç’un ‘Osman’ı, yıllar öncesinin bir karakterini başarıyla, ustaca romana getirmiş. Bugüne de bakabilirsiniz.

Zevkle okudum.

İlk kitap Attilâ İlhan ödülü

Enes Kurdaş, ‘Sevgili Kardeşim Ben’ ile Attilâ İlhan İlk Kitap Ödülü’nü kazandı.

‘Plan’ şiirinden:

aşkımı dörde bölerek yaşadım
bu teknikle yaklaşık yüzde yirmi verim aldım
önümüzdeki sefere altıya böleceğim böylelikle oransal olarak, yaklaşık olarak yani yüzde elli verim almayı
ve bu hesapsız aşkı acilen unutmayı planlıyorum.