Bir kuruluşun öyküsü

Atatürk Cumhuriyeti’nin müzik alanında yaptıklarını bugün tanıtacağım kitaptan okursanız müzik tarihimizin önemli bir aşamasını öğrenmiş olursunuz.

Kitabın adı: ‘Türkiye’nin Milli Opera Kurumu ‘Devlet Operası’nın Kuruluş Öyküsü ve Edebiyatçıların Değerlendirmeleri (1936 - 1941)’

İlk sayfada kitabın yazarı Murat Katoğlu’nun biyografisi yer alıyor.

İlk ‘Sunum’ yazısından: “Devlet Opera ve Balesi tam bir Cumhuriyet kurumudur. İcracı sanatçıları, yorumcuları, solistleri ve kompozitörlerinin eğitimi/öğretimi, dünya opera repertuvarının sahnelenmesi ve yerli opera eserlerinin yaratılıp oynanmasıyla, yani bu sanatın bütün unsurlarıyla Türkiye’nin sanat hayatında Cumhuriyet rejiminin bilinçli örgütlenmesiyle yer almıştır. Elinizdeki kitap, bu kurumu oluşturan düşünsel yön duygusunu ve bunun sonucu olan heyecan verici doğum dönemini (1936 - 1941) hikâye etmektedir.”

Rengim Gökmen’in ‘Önsöz’ünden bir bölüm:

“1936 yılında henüz opera sanatının gerektirdiği sahne ve teknik olanaklar yokken, opera solisti ve orkestra sanatçısı yetişmiş eleman dağarcığı son derece yetersizken ‘opera’ kurulması ve yapılması talimatını veren Mustafa Kemal Atatürk’ün bu alandaki vizyon ve kararlılığı, Türk gençlerinin opera dünyasında var olabilmesinin yolunu çizmiştir. Cumhuriyetimizin 100. yılında bu öykünün yalnız sanatçılarımızın değil, tüm toplumumuzun önünde bir ışık, geleceğe umutla bakmamızı sağlayan en önemli başarı öykülerinden biri olduğuna inanıyor, hem toplum olarak hem de sanatçılar olarak zaman zaman göz ardı ettiğimiz ya da hiç bilmediğimiz o zorlu mücadele yıllarını tekrar hafızamıza taşıdığı için Murat Katoğlu’nu içtenlikle kutluyorum.”

Bölüm başlıkları:

* ‘Türkiye’nin Milli Opera Kurumu Devlet Operasının Kuruluş Öyküsü’ yazısında Murat Katoğlu, kitabın yazılış ve içeriği konusunda bilgi veriyor. Beş yıl süren kuruluş dönemindeki yazarların düşüncelerini, kültür sanat ortamını da özetliyor. Bugün altı şehirde perdelerini açan bir kurum.

* Türkiye’de İlk Opera Temsilleri Üzerine Değinmeler

* Yabancı Opera Kumpanyalarının İstanbul Temsilleri

* Halit Ziya Uşaklıgil

* Yerli Opera Eserleri Arayışı

* Cumhuriyet Döneminde Gelişmeler

* Saffet Arıkan

* Cevat Dursunoğlu

* Paul Hindemith

* Carl Ebert

* Georg Markowitz

* Eduard Zuckmayer

* Sabahattin Ali

* Milli Opera Topluluğuna Giden Yolda İkinci Aşama

* Devlet Konservatuvarı Temsilleri

* Konservatuvar Dışında Deneme Temsilleri

* Turgut Zaim

* Düzenli ve Sürekli Halka Açık Temsiller

* İlk Temsil ve Kuruluş

* Hasan Âli Yücel

* Falih Rıfkı Atay

* Hüseyin Cahit Yalçın

* Mesut Vemil’in Mesleki Eleştirisi

* Cevat Memduh Altar

* Genel Değerlendirme

* Profesyonel/Okullu Eğitim Yabancı Uzman

* Türkiye’de İlk Opera İcracılarının Yetiştiği Şartlar

* 1939 - 1949 Kuruluş Döneminde Sahnelenen Operalar

Kitap yalnızca müzisyenlerin çalışmalarını yazıya getirmiyor. Dönemin yazarlarını, aydınlarını da katkılarıyla hatırlatıyor.

Kitaptaki adlardan Aydın Gün’ü, Cevat Memduh Altar’ı, Mesut Cemil’i tanıdım.

Kitapta opera temsillerinin programı, librettosu, sanatçıların fotoğrafları da yer alıyor.

(Tarihçi Kitabevi)

LEYLA GENCER’İ YENİDEN DİNLEYEREK

Zeynep Oral’ın ve Evin İlyasoğlu’nun Leyla Gencer hakkındaki kitaplarını okuyalım.

‘G. Donizetti - Maria Stuarda’

Leyla Gencer

Shirley Verret

Franco Tagliavini

Agostino Ferrin

Giulio Fioravanti

Mafalda Massini

Orchestra e Coro del Magio Musicale Fionterino

M. Direttore

Francezco Molinari Pradelli

M. Del Coro

Adolfo Fanfani

Great Opera Performances

NE DİNLEDİM

BU yazıyı yazarken Güher - Süher Pekineller’in ‘Paganini Çeşitlemesi’ni dinledim.

Pekineller bu parçayı Nazan Ölçer, Türk İslam Eserleri Müzesi’nde müdürken orada çalmışlardı. O zaman bende LP’leri de vardı.