Atatürk’ün okul yılları

Aytaç Yalman’ın 1283 Harbiyeli Mustafa Kemal(*), tiyatro kitabı onun okul sıralarında nasıl davrandığı, arkadaş çevresini, onlarla ilişkilerini, düşüncelerinin oluşumunu, Türkiye’nin siyasi durumu hakkında öğrencilikten beri ileri sürdüğü düşünceleri içeriyor.
2 bölüm, 9 Tablo’dan oluşan oyunun yazılış biçimi bir yönetmenin işini kolaylaştıracak tarzda. Yalman, sadece onun kişisel biyografisini yazmamış, ülkenin ortamını da seyirciye iletiyor. Dönemin müzikleri, türküleri de seyirciyi o yılların atmosferine çağırıyor.
Önsöz’de yazar tiyatro oyununun niçin yazdığını açıklıyor:
“Atatürk hakkında yeterli sayıda tiyatro eseri yazılmamıştır. Bu eksikliği gidermek amacı ile bir tiyatro eseri yazmaya karar verdim. Sayın Can Dündar, ‘Mustafa’ belgesel filminde okul hayatına ancak dört dakika ayırabilmiştir. Sayın Zülfü Livaneli’nin ‘Veda’ filminde ise Harp Okulu ve Harp Akademileri öğrenimi hayatına hiç temas edilmemiştir.
Bu sahne eseri; Mustafa Kemal’in Harp Okulu’ndaki hayatını anlatan Birinci Bölüm ile Harp Akademisi’ndeki hayatını anlatan İkinci Bölümden oluşmaktadır.”
OYUNUN ilk sayfasında sahneye çıkış sırası ile arkadaşlarının listesi veriliyor. Okurlar bu adlar arasında Ali Fuat Cebesoy, Ali Fethi Okyar, Fahrettin Altay, Ali İhsan Sabis adlarını bulacaklar.
Kitapta yalnız Atatürk’ün sınıf arkadaşları rol almıyor, okul komutanları, dönemin önemli mevkilerdeki adlar da sahnede görülüyorlar.
Onun arkadaşlarıyla münasebeti kadar okul komutanlarıyla olan konuşmaları da seyirci için ilgi çekici yanlar taşıyor.
Yalman’ın kitabında önerilen müzik parçaları da dikkat çekiyor.
Mahmudiye, Mecidiye marşlarının yanı sıra, klasik Batı müziğinden Beethoven, Verdi, Türk müziğinden Hamamizade İsmail Efendi, Zekai Dede Efendi, Kazasker Mustafa Efendi, Kömürcüzade Hafız, Mehmet Efendi, Dellalzade İsmail Ağa’nın da besteleri tavsiye edilen parçalar arasında yer alıyor.
Zamanın öğrenci hareketleri, öğrenci siyasetçi ve komutan ilişkileri de kitabı daha canlı kılıyor.
Kitabın sonunda Murat Tunca’nın düzenlediği Belge ve Fotoğraflar var.

* * *

SAHNEYE konacağı günü merakla bekliyorum.

(*) Kastaş Yayınevi.