Film eleştirmeni Atillâ Dorsay, her zaman yararlanacağımız, başvuracağımız bir kitap hazırladı.
Sinemamızda Değişim Rüzgârları - Türk Sineması 2005 - 2010. Son beş yılın Türk sinemasındaki yükselişten sürekli bahsettik. Seyircinin tekrar salonlara dönmesinin övgüsünü yaptık, bu konuda yazılar okuduk. Yurtdışındaki festivallerden ödüllerle döndük ve daha nice yüzümüzü güldüren gelişmeler yaşandı son 5 yılda. Peki bunları yaratan filmler hangileriydi? Onları neden beğendik veya neden sevmedik? Beğenilen filmlere giden seyirci sayısını biliyor muyuz? İyi film dediğimiz birçok yapım neden gişe hüsranı yaşadı? Dorsay’ın 186 filmlik rehber niteliği taşıyan kitabı bunun yanıtlarını veriyor. Bu tür el kitaplarına bir seyirci olarak daima gereksinim duydum. Yıllar öncesi olsaydı, sinemalarda oynayan filmleri görebileceğimiz ya da gördüğümüz zaman onlar hakkında eleştiriler okurduk. Ama film gösterimden kalktığında, o eleştirilerin bir kitapta bulunmasının çoğu zaman bir işlevi olmazdı, çünkü televizyonlarda da onları görme olanağımız yoktu. Şimdi seyirci olarak durumumuz farklı. Çünkü filmler uzun süre gösterimde kalıyor, değişik semtlerde seyredilebiliyor. Ayrıca filmler sinema dışında televizyonlarda gösterilebildiği gibi, kısa süre sonra DVD’leri piyasaya sürülerek her zaman seyredilebileceğimiz bir yerde bulunuyor. İşte Atillâ Dorsay’ın bu kitabı bizim için birkaç işlevi bir arada yerine getiriyor. Son beş yılın filmleri hakkında eleştirileri okuyarak, o önemli dönemin sinema tarihimizdeki yerini öğreniyoruz. Kitap bir tür “son dönem” Türk sineması tarihi. Televizyondan seyrettiğimizde, DVD seçiminde Atillâ Dorsay, bize rehberlik yapacak. Her zaman sinema-kitap ilişkisi konusunda şöyle düşünürüm. İyi bir sinema seyircisi, iyi bir sinema eleştirisi, sinema kitabı okurudur. Her şeyden önce dünya ve Türk sinemasının tarihini bilmelidir. Çünkü değerlendirmesini, beğendim / beğenmedim gibi yüzeysel bir yere oturtmak yerine daha sağlam temellere dayandırabilmelidir. Dorsay, bu kitabıyla bu dönemdeki yönetmenler hakkında da önemli bilgiler veriyor. Ne yaptıklarını, çevirdikleri filmlerin kariyerlerindeki yerlerini de belirliyor. Kitap şu şekilde bölümlenmiş. Başlıca Fimleriyle Türk Sineması 2005-2010. Altı Yılda Sinemamıza Değişik Bakışlar,Festivaller,Ödüller,Olaylar,Tartışmalar... ...Ve Kaybettiklerimiz. Kitabın başındaki Sunuş’taki bazı satırlar, kitabın neleri içerdiğini, yazılma amacını özetlediğinden onları buraya aldım: “Bildiğiniz ve burada da yer alan 186 filme topluca bakarken hatırlayacağınız gibi, çok ilginç bir dönem yaşadık. Bu altı yılda gösterilen toplam 293 filmden 186’sını izlemiş ve yazmışım. Bu da %60’ından fazlasına tekabül ediyor. Fena bir oran değil sanıyorum!... Çok isteyip de bir türlü göremediğim için üzerinde yazamadığım sadece birkaç film var: Vavien, İki Dil Bir Bavul veya Beş Şehir gibi... Bu dönemin filmleri genel olarak sinemamıza yeni kapılar açtılar, onun ufkunu genişletiler, onu bir dünya sineması haline getirdiler. 2010’lu yıllarda bu ivme sürecek ve sinemamız artık dünyada ilgiyle izlenen, aranan bir ulusal sinema olma sürecini tamamlayacak. Öyle olacağını güzlü bir biçimde seziyorum.” Ayrıca Sunuş’ta yer alan listeler, beş yılın rakamsal özetini veriyor. Atillâ Dorsay’ın bu kitabını, sadece sinema tutkunları değil, bütün sinema seyircileri almalı. Türk filmi üzerine olması bunun alınmasını şart koşuyor. (Atillâ Dorsay / Sinemamızda Değişim Rüzgârları ‘Türk sineması 2005-2010’ / Remzi Kitabevi)
2005-2010 arası en çok seyirci çeken filmlerimiz
Film Yılı Toplam Seyirci Recep İvedik-2 2009 4.300.000 Recep İvedik 2008 4.300.000 Kurtlar Vadisi-Irak 2006 4.250.000 G.O.R.A. 2005 4.000.000 A.R.O.G. 2008 3.700.000 New York’ta Beş Minare 2010 3.500.000 Babam ve Oğlum 2005 3.400.000 Recep İvedik-3 2010 3.350.000 Organize İşler 2005 2.600.000
2010 En yüksek seyirciye ulaşan 10 film
Film Toplam Seyirci New York’ta Beş Minare 3.500.000 Recep İvedik-3 3.350.000 Eyyvah Eyvah 2.450.000 Yahşi Batı 2.325.000 Av Mevsimi 1.730.000 Çok Film Hareketler Bunlar 1.140.000 Başlangıç (Inception) 1.100.000 Alacakaranlık Efsanesi: Tutulma 1.050.000 Veda 1.030.000 Dersimiz Atatürk 862.000
DOĞAN HIZLAN’IN SEÇTİKLERİ
Ali Teoman / Gezgin Günce / Kırmızı Yayınları Tomris Uyar / Kitapla Direniş / YKY Christopher Kelly / Attila / Turkuvaz Kitap Fikret Hakan / Gece Limanı / İnkılâp Yayınları Angel Esteban - Stephanie Panichelli / Gabo ve Fidel / Doğan Kitap