Türkiye’nin borcuna birleşme ve kur etkisi

Oysa Hazine’nin dün açıkladığı konsolide bütçe verileri ekim ayı içinde bu avantajın da tersine döndüğünü ve kur hareketleri nedeniyle bir ay içinde 8.8 katrilyon lira arttığını öğrenmiş olduk. Ama bu açıklama pek doğru değil. Daha doğrusu eksik. Hazine Pamukbank-Halkbank birleşmesine hiç değinmese de artışın 8 katrilyon liralık kısmı Pamukbank-Halkbank birleşmesi nedeniyle ihrac edilen iç borçlanma senetlerinden kaynaklanıyor. Tabii ki dolar kurundaki hareketin etkisi de bir hayli yüksek. TL cinsinden 1.6 katrilyon dolar cinsinden 1.2 milyar dolar kur hareketleri nedeniyle sırtımıza binen ek yük anlamına geliyor.

Hazine’nin bu tür açıklamaları sanki uzman olmayanların anlamaması için özel olarak hazırlanmış gibi görünüyor genelde. Hani birleşme ile ilgili kısmı ayrıntılı aktarmamalarını geçiyoruz ama rutin açıklamalar bile sanki başka bir dilde. O yüzden de Türkçe olmasına rağmen bu açıklamalar tercümeye ihtiyaç duyuyor. Bizim anlayacağımız dile çevrilmesi gerek. Ne de olsa konsolide bütçe toplam borç stoku dediğimiz şey nihayetinde Türk halkının borcu. Kime ne kadar borcumuz var bilmek hakkımız değil mi?

Ayrıntıları Hazine açıklamasından aktarıyoruz:

Hazine açıklamasına göre toplam borç ABD doları cinsinden ifade edildiğinde Ekim sonu itibariyle bir önceki aya göre 9,9 milyar dolar artarak 220,1 milyar dolara çıktı.

Dolar cinsinden borcumuzdaki artışın ayrıntıları şöyle:

- Ekim ayı içerisinde iç borçta 8,2 milyar dolar
- Dış borç stokunda ise 1,7 milyar artış yaşandı

Artışın nedenleri ise şöyle:

İç borçtaki artışın 8 katrilyonu yukarda da belirttiğimiz gibi Pamukbank-Halkbank birleşmesinden kaynaklanıyor.
Kur etkisi ise sadece 257 trilyonluk bir ek yük getirmiş
Dış borca ise kur etkisi 1 milyar dolarlık bir ek yük getirmiş.

Borcun para birimleri cinsinden ayrıntılarına bakarsak şöyle bir tablo ile karşılaşıyoruz:

- Toplam borcumuzun 181,9 katrilyon lira tutarındaki kısmı Türk Lirası cinsinden
- 130,9 katrilyon TL tutarındaki kısmı döviz cinsinden
- Geriye kalan 10,7 katrilyon liralık kısmı ise dövize endeksli borçlardan oluşuyor. .

Borcumuzun,
- yüzde 43,3’ü iç piyasaya
- yüzde 26,4’ü kamu kesimine
- Dış borçların payı ise yüzde 30,3 seviyesinde.

Bu borç ödenebilir mi sizce?