Türk kimliğini giderek AKP belirliyor

Araştırmayı yapan İstanbul Bilgi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Doç. Dr. Umut Özkırımlı ve danışmanlar Yrd. Doç. Dr. Pınar Uyan ile Infakto Research Workshop’tan Dr. Emre Erdoğan ve Güçlü Atılgan, yorumlarında benim vardığım sonuçlara ulaşmıyorlar ama ben onların araştırmasından kendime göre çok önemli ve bir o kadar şaşırtıcı bir sonuç çıkarıyorum:

Türk milliyetçiliğinin kimlik tarifine, AKP’ye kaynaklık eden "milli görüş" giderek daha fazla egemen olmakta.

Diğer bir deyişle; Türklerin kim olduğuna ve dünyayı nasıl kavradığına dair tanımlarda "milli görüş"ün katkısı giderek büyüyor.

Kimlik tarifinde "milli görüş" kendi cemaatçi İslami kimlik anlayışını başka bir alanda, milli alanda da etkin kılmaya başlamış.

* * *

2000’li yılların başlarında dahi ideolojik alanda milliyetçiliği MHP ve değişik vurgular ile merkez sağ partiler temsil ederlerdi.

Milli görüş kaynağından beslenen Milli Nizam-Milli Selamet-Refah-Saadet Partileri ise İslami kimliği öne çıkaran bir anlayış sergilerlerdi.

Bu akımlar Türk insanının iki ana kimliğinden esinlenirlerdi; ama her iki "tarif" ortak noktaları olmasına rağmen özde ayrı kamplarda addedilirdi.

Sadece BBP marjinal bir parti olarak hem milliyetçiliği, hem de İslami kimliği eşit yakınlıkta kucaklıyordu.

* * *

2006 yılına ulaşıldığında ise milli görüş kendi alanındaki İslami kimliği korumaya devam etmekle beraber, geçirdiği evrim (AKP) ile birlikte milliyetçilik kimliğini de kapsamaya başlamış!

Kendi alanını (İslami kimlik) hem koruyor, hem de bir başka alana (milliyetçilik) sızıyor!

Bugün ve yarın sizlere bu kanaate nasıl ulaştığımı Tempo Dergisi’nin Milliyetçilik Araştırması’nda orta çıkan bazı bulgular çerçevesinde gerekçelendirmeye çalışacağım.

1) Denekler, Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra "en büyük Türk milliyetçisi" olarak Mehmet Akif Ersoy’u görüyorlar. Ancak, daha da önemlisi "şu andaki siyasi liderlerin en milliyetçisi" olarak Devlet Bahçeli (% 30.5), Mehmet Ağar (% 17.6), Deniz Baykal (% 14.4) ve Erkan Mumcu’nun (% 7) önünde birinci sıraya Recep Tayyip Erdoğan’ı oturtuyorlar!

Üstelik Recep Tayyip Erdoğan, en yakın takipçisi ve dahi MHP’nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye 10 puan fark atıyor.

* * *

2) "AB’ye girmenin Türkiye’ye yapacağı en büyük katkı" sorusuna birinci sırada verilen "insan haklarına daha fazla önem verilmesi" cevabı tipik bir AKP’li bakış açısı.

3) AB üyeliği için vazgeçilmemesi gereken kimlik vasıfları arasında "din" % 37.2 ile en önde geliyor, "örf ve ádetler" % 14.6 ile ikinci. Klasik milliyetçi duruşu ifade eden "egemenlik hakları" ise % 14.6 ile ancak üçüncü sırada.

* * *

4) "Kendinizi en fazla hangi yere ait hissediyorsunuz?" mealli bir soruya verilen "Türkiye" cevabı, haliyle % 50.4 ile en büyük cevap kümesini oluşturuyor.

Ama denekler kendilerini "İslam dünyası"na (% 14.5), "Türk dünyası"ndan (% 7.3) neredeyse iki misli daha yakın hissediyorlar.

(Yarın devam edeceğim.)