Kuzey Irak, PKK terörü açısından neden önemli?

Türkiye açısından hayati bir konuda aklı selimi ön plana alma umudu ile raporu özetlemeye devam ediyorum. Dün bazı rakamlar naklettim. Bugün Kuzey Irak’ın PKK terörü açısından önemini tartışmaya çalışacağım.

* * *

İdeolojik neden: PKK, Kürtçülüğe oynayan bir terör örgütüdür. Pan-Kürtçü hedefleri bulunmaktadır. Diğer Kürtçü hareketler gibi Pan-Kürtçü bir söylem kullanmakta ve sınır ötesi gelişmelerden beslenmektedir. Bu nedenle Irak, Suriye ve İran’daki Kürt grupların siyasi ve iktisadi sorunları belli bir istikrar içinde çözülmediği sürece bölgede PKK benzeri Kürtçü hareketler ideolojik zemin bulabileceklerdir. PKK’nın ve diğer Kürtçü hareketlerin söylemi "Dünyanın en büyük devletsiz halkı Kürtlerdir" şeklindedir.

* * *

Barzani-Talabani unsuru: İdeolojik nedenin diğer tarafında ise Kuzey Irak’ta gelişen irredentist hayaller bulunmaktadır. Henüz kalıcı bir siyasi oluşum olduğu dahi tartışmalı olmasına karşın özellikle Barzani Grubu diğer ülkelerdeki Kürt ve Kürtçü hareketleri kendisine yakınlaştırmak istemektedir. Önemle, Türkiye’nin olası bir devletin yaşamasında son derece belirleyici olacağını sanmaktadırlar. Ancak Türkiye üzerinde kullanabilecekleri çok az araç bulunmaktadır. Bu araçlar a) ABD, b) PKK ve c) ihalelerdir. Türkiye’yi bölgede bir şeylere ikna etmenin en iyi yolunun PKK olduğu şu ana kadar kanıtlanmıştır ve Barzani-Talabani ikilisi de bunu pek iyi anlamışlardır. Bu bağlamda PKK bir tür koz olarak kullanılmakta, Türkiye’yi oyalayan etkili bir kart olarak görülmektedir.

* * *

Irak Kürtleri: Irak’taki Kürtlerin sorunlu bir halde yaşıyor olması ister istemez Türkiye’yi de etkilemektedir. Özellikle Türkiye’nin hem Irak Kürtleri ile sorunlu olması, hem de Türkiye’de kendilerini Kürt siyasetinin temsilcileri olarak yansıtan gruplarla ilişkilerinin sorunlu olması terörle mücadelede zaaflara yol açmaktadır. Terör örgütleri bu durumu istismar ederek Türkiye’nin tüm Kürtler ile arasının bozuk olduğu imajını yerleştiriyorlar.

* * *

Lojistik neden: Şu ana kadar çeşitli zamanlarda çöküşün eşiğine gelen PKK terör örgütü her seferinde Irak’ın kuzeyinde tekrar toparlanma fırsatı bulmuştur. Kuzey Irak, Türkiye-İran-Irak ve Suriye ülkelerinin kesişim noktasıdır ve bu hassas bölgede dost bir güç olmadığı sürece Türkiye’ye en önemli tehlikeler buradan gelmeye devam edecektir. Bugün PKK terörü olmasına karşın, ABD’nin Irak politikası bölgeyi hızla dinci terörün de merkezi haline getirmektedir. Bölge Türkiye’ye karşı teröre lojistik destek verecek en önemli yerdir.

* * *

Kara nokta: Bölgede ne Irak’ın, ne ABD’nin ne de yerel Kürt grupların yeterince otorite kuramamış olması sadece PKK’ya değil, diğer ülke istihbaratlarına ve Türkiye’deki çetelere ve yasadışı oluşumlara da saklanacak gözden ırak ve nispeten güvenli bir yer sunmaktadır. Şu anda bölge Türkiye’den ve dışarıdan resmi veya gayriresmi grupların pazarlık ve işbirliği alanına dönmüştür. Kısacası Kuzey Irak’ta istikrar ve otorite tesis edilmediği sürece bu bölge ’karanlık işbirlikleri’nin yapıldığı bir yer olmaya devam edecektir. Bu da başta PKK olmak üzere Türkiye’ye dönük tehditlerin büyümesi ve hatta uluslararasılaşması demektir.

* * *

Rapor, Kuzey Irak’ın Türkiye açısından neden önemli olduğuna dair başka nedenler de sıralamaktadır. Ancak, ben kısıtlı bir alanda, kendimce en önemli gördüğüm nedenleri sıraladım.

(Yarın: Çözüm için öneriler)