TÜRKİYE'de yatırımları olan 70 ABD'li şirketin kurmuş olduğu The American Business Forum in Turkey (ABFT) - Amerikan Şirketler Derneği (AŞD) adındaki (www.abft.net) kuruluşun ocak 2007'de GfK adlı bir araştırma şirketine yaptırdığı saha çalışmasında Türkiye'de iş yapan ABD'lilerin Türkiye'nin güçlü ve sorunlu alanlarını nasıl tanımladıklarını dün özetledim.
Sorunlu alanlar çoğunlukla düzeltilmesi zor alanlar değil.
Ancak, bir alana bakış açıları bizler açısından içler acısı!
Onlara göre Türk Adalet Sistemi oldukça kötü bir durumda!
***
Cumhuriyeti kurarken "Adalet mülkün temelidir" demişiz.
Türkiye'yi özünde bir "hukuk devleti" yapmaya çalışıyoruz.
Hukukun üstünlüğüne dayanan demokratik ve laik bir cumhuriyet kurmayı hedeflemişiz.
Ama, maalesef çok başarılı olduğumuz söylenemez.
***
Adı geçen saha çalışmasının 16. sayfasında "adalet sistemi" ile ilgili bulgulara bakarsak üzücü bir tablo ile karşılaşıyoruz.
Mülakat yapılan kişilere birer hüküm cümlesi verilmiş ve bu cümleyi 100 puan üzerinden değerlendirmeleri istenmiş.
Alınan neticeler ise belirli puan aralıklarına göre a) Hiç katılmıyorum (25), b) Katılmıyorum (50), c) Katılıyorum (75), d) Tamamen katılıyorum (100) şeklinde kategorize edilmiş.
Hüküm cümlesi-Puan:
1) Adalet sistemi hızlı ve verimli çalışıyor. (48)
2) Mahkemelerde genellikle adil duruşmalar ile karşılaşıyorum. (55)
3) Hakimler genellikle tarafsız. (60)
4) Avukatlar genellikle iyi eğitilmiş ve vasıflı. (63)
5) Ticaret Mahkemeleri verimli çalışıyorlar ve iş hayatının ihtiyaçlarına cevap veriyorlar. (52)
6) Mahkeme masrafları mantıklı düzeyde.(69)
7) Adalet sisteminde yozlaşma sorunu var. (70)
8) Yerli ve yabancı yatırımcıya eşit davranılıyor. (61)
Görüldüğü gibi, puanlar farklılık gösterse de sorgulanan denekler Türk Adalet Sistemi hakkında çok düşük puanlar vererek olumlu hüküm cümlelerini ya desteklemiyorlar (katılmıyorlar), ya da çok az destek (katılıyorlar) veriyorlar.
En yüksek puanı alan (70) hüküm cümlesi ise Türk Adalet Sistemi için yüz karası bir cümle:
Adalet sisteminde yozlaşma sorunu var!
İngilizce metinde kullanılan kelime "corruption".
Bu kelime benim kullandığım şekilde "yozlaşma" anlamına geldiği gibi İngilizce'de "rüşvet" anlamına da geliyor!
***
Siz olsanız hukuk sistemine güvenmediğiniz, büyük çapta rüşvetin işlediğine inandığınız bir ülkeye yatırım yapar mısınız?