ABD’nin yeni Ortadoğu politikası ne olacak

ABD askerini Ruanda, Bosna gibi ülkelerde etnik temizliğe karşı kullanan Clinton, zamanında askerden "ABD’nin gücünü kullanmak için tutarlı bir doktrine sahip olmama" eleştirisi almıştı. Başkan Clinton, elindeki gücü ne yapacağını bilmemekle suçlanmıştı.

George W.Bush ise başkan olmadan önceki seçim propagandalarında "statükoya son vermek için gayret göstereceğini, bu uğurda Amerikan savunmasını yeni bir gözle yeniden inşa edeceğini" iddia etmişti. Bu kökten değişim için de adayı, makama ikinci kere oturacak olan ve Pentagon’da derin bilgisi ve tecrübesi ile saygınlık kazanmış Donald H. Rumsfeld idi.

Ancak, yağmadı yağmur, esmedi rüzgár!

* * *

Peki şimdi Irak’ta ne olacak?

Sorunun cevabını kimse bilmiyor. Bush elindeki yetkilerini sonuna dek kullanıp "tarihe geçmek için" daha da sert bir "Irak politikası" mı izleyecek, yoksa işlerin iyi gitmediğini kabullenecek mi?

Ama, korkarım seçimden zaferle çıkan Demokratlar da sorunun cevabını bilmiyorlar.

Artık gözler, James A.Baker III (Cumhuriyetçi) ve Lee H.Hamilton’un (Demokrat) ortaklaşa yönettikleri Irak Çalışma Grubu’nun aralık ayı başında takdim edecekleri raporda. Çalışma Grubu, her iki partinin dış politikada "orta yol" izlenmesini tavsiye eden üyelerinden oluşmuş. Raporun, ABD askerinin Irak’ta kalmasını ama faaliyetlerin özünün değiştirilmesini tavsiye etmesi bekleniyor. Askeri operasyonlara daha az önem verilmesi, geri plana çekilerek Irak askerlerinin eğitimi ve Irak ordusuna danışmanlık yapmak gibi işlere daha fazla önem verilmesi önerisi bekleniyor. Raporun, ABD’nin Ortadoğu’ya demokrasi getirme gayretlerinden vazgeçmesi için teklif vermesi kuvvetle muhtemel. Güvenlik için istikrar isteyenleri eleştiren Bush, şimdi kendisi Irak’ta güvenliği sağlamak için demokrasiyi hedeflemeyen bir istikrar arayışının peşine düşebilir.

* * *

Irak Çalışma Grubu geçen pazartesi günü Beyaz Saray’da bir dizi toplantı yaptı. Aynı gün İsrail Başbakanı Ehud Olmert de Beyaz Saray’ı ziyaret etti. Çalışma Grubu, kendilerini kabul edebilmek için Vietnam gezisini erteleyen Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ı, Milli Güvenlik Danışmanı Stephen J.Hadley’i ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney’i de ayrı ayrı ziyaret etti.

Başkan Bush, Çalışma Grubu’nu bir saati aşkın bir süre kabul etti ve hazırlayacakları rapora önyargılı davranmayacağını söyledi. Toplantının verimli tartışmalara sahne olduğunu ve yayınlanacak rapordan "ilginç fikirler" beklediğini belirtti.

Bu ziyarete verilen önem, Beyaz Saray’da "Irak politikaları"nın değişeceğine delalet ediyor.

Demokratlar henüz açık bir "Irak politikası" belirlemediler ama Kongre’nin yeni Savunma Komisyonu Başkanı Demokrat Carl M.Levin, komisyonun artık Bush’un izinde çalışmayacağını belirtiyor. Levin "aşamalı çekilme planı" ile ABD’nin 140.000’in üzerinde askerini 4 ila 6 ay içinde çekmesi için bir teklifi yakında Kongre’ye sunmaya niyetlendiğini ilan etti.

* * *

ABD’de yeni dönemde Irak’la ilgili yapılan her türlü tartışma Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor. Atılacak her yeni adım, Türkiye için yeni bir anlam taşıyabilir. Ben her bir önerinin Türkiye için ne anlama geldiğini anlamak için çaba göstereceğim.