AB sürecinde eğitim

Türkiye, eğer global dünyada yerini almak istiyorsa, insana yatırım konusunda dünyada nerede durduğunu doğru saptamak ve varını yoğunu eğitime yatırmak zorundadır.

* * *

Ben "eğitim" konusunda elime geçen her türlü çalışmayı okurla paylaşmayı, bu raporlardan çıkan sonuçları kamuyla paylaşmayı ödev biliyorum.

Bu bağlamda bugün ve yarın; başkanlığını Selçuk Pehlivanoğlu’nun yaptığı Türk Eğitim Derneği’nin (TED) Dr. Gökhan Tuzcu’ya hazırlattığı "Avrupa Birliği’ne Giriş Süreci ve Eğitimde Vizyon 2023" (www.ted.org.tr) başlıklı özlü çalışmayı irdeleyeceğim.

Amacım, kayıkçı kavgalarıyla ülke yönetmeye kalkanların ürettiği sığ düşünceler dışında Türkiye’de "doğru tartışmaların" da üretildiğini okura göstermektir.

* * *

AB’ye giriş sürecinde; 35 konu başlığını kapsayan tarama ve müzakere sürecine girilmiş bulunulmaktadır. Müzakerelerin amacı, belirlenen konularda Türkiye’nin AB ilke ve standartlarına çokboyutlu uyumunu sağlamaktır.

Elimdeki çalışmaya göre; tarama sürecinin tamamlanmış 15 konusundan birini oluşturan "eğitim-kültür" dosyası, iddia edildiğinin aksine müzakere sürecinin "kolay" başlıklarından biri olmayacak, bilakis Türkiye’ye köklü yapısal dönüşümler kadar fiziki planda büyük atılımlar da gerçekleştirilmesi yükümlülüğünü getirecektir.

* * *

2001 yılı itibarıyla;

AB genelinde nüfusun yalnızca % 1’i okuma-yazma bilmezken, Türkiye’de % 13’ü okuma-yazma bilmemektedir. Diğer bir deyişle Türkiye’de okuma-yazma bilmeyen 7.6 milyon kişi vardır. Dahası Türkiye’de eğitim çağında olup (6-20 yaş) da okuma-yazma bilmeyen kişi sayısı 1.6 milyondur.

Okulöncesi eğitimde AB genelinde % 75 okullaşmaya ulaşılmışken, Türkiye’de % 8 okullaşmaya ulaşılabilmiştir.

İlköğretimde AB genelinde % 100 okullaşmaya ulaşılmışken, Türkiye’de % 94 okullaşmaya ulaşılabilmiştir. Ayrıca Türkiye’de ilköğretim çağındaki çocukların 1.1 milyonu okuma-yazma bilmemektedir.

Ortaöğretimde AB genelinde % 90 okullaşmaya ulaşılmışken, Türkiye’de % 50 okullaşmaya ulaşılabilmiştir.

* * *

Yükseköğretimde AB genelinde % 50 okullaşmaya ulaşılmışken, Türkiye’de açık ve ikili öğretim ile sınavsız girilen meslek yüksek okulları da dahil edildiğinde ancak % 30 okullaşmaya ulaşılabilmiştir.

AB genelinde öğretmen ve derslik başına ortalama 20 öğrenci düşerken, Türkiye’de 30 öğrenci düşmektedir. Ayrıca Türkiye’de bu konuda bölgeler ile kırsal-kentsel merkezler arasında büyük dengesizlikler vardır.

AB genelinde GSMH’nin % 5.5’i eğitime ayrılırken, Türkiye’de % 3.5’i ayrılmaktadır.

AB genelinde öğrenci başına yılda ortalama 6000 $ harcama yapılırken, Türkiye’de 650 $ harcama yapılmaktadır.

Diğer bir deyişle, AB ülkelerinde insan kaynaklarına yapılan yatırım, Türkiye’de yapılan yatırımın 10 katıdır.

(Yarın devam edeceğim.)