İktisat Kongresi mi Konferanslar dizisi mi

Türkiye’nin zirvesi gerek devlet erkanı, gerekse hükümet erkanı ile temsil yarışındaydı. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayip Erdoğan, bakanlar, devlet kurumlarının üst düzey bürokratları açılışta hazır bulundu. Öncelikle son güne kadar “Uluslarası” olarak lanse edilen toplantının birden “Ulusal”a döndüğüne şahit olduk.

Tabii hükümetin yaklaşık bir ay önce açıkladığı 10’uncu Beş Yıllık Kalkınma Planı’nı da hatırlarsak; Türkiye’nin geleceğine ışık tutacak, tarihe not düşülecek bu toplantı için iktidarın ne kadar samimi yaklaşım içinde olduğu tartışılır. Bir buçuk sene önceden belli olan, yurtiçi ve yurtdışından düşüncelerini dinlemek üzere delege olarak davet ettiğiniz onca kişi varken, önümüzdeki yılların planını açıklamak; “Ben yasak savma toplantısı yapıyorum” demekten başka birşey olmasa gerek. ‘Planlar dinamiktir, değiştirilebilir’ iddiasında bulunabilirsiniz. Ama en azından bu planı açıklamak için kongrenin yapılmasını beklemek, hatta burada gelişebilecek fikirleri de plana eklemek daha doğru olmaz mıydı?
Ama maalesef ilk kongre dışında yapılan Türkiye İktisat Kongreleri dinlemekten çok anlatmayı içermiyor muydu? 1981 yılında rahmetli Turgut Özal’ın topladığı 2. İzmir İktisat Kongresi notlarına bakarsanız; burada da 24 Ocak Kararları’nı anlatma dışında birşey yapılmadığın görebilirsiniz?

Kongre nasıl yapılmalı
Birinci İzmir İktisat Kongresi 15 gün sürdü. Acaba daha çok yapılacak iş vardı da bundan mı uzadı; yoksa katılan tüm delegelerin fikirlerinin dinlenmesi sonucunda oraya çıkan fikir tartışmaları nedeni ile mi 15 gün sürdü... Kongrelerde, yurtiçi ve yurtdışından konularında uzman ve özenle seçilmiş delegeler fikirlerini ortaya koyabilecekleri platformlarda biraraya gelerek yeni fikirlerin üretilmesi için buluşurlar. Amaç ortaya çıkacak fikirlerin geleceğin planlanması konusunda etken ve etkin olmalarını sağlamaktır. Bunun dışında delegelere kısıtlı söz hakkı verilerek yapılan toplantılar konferans statüsünde algılanır. İzmir fobisi mi desem, yoksa başkasına söz söyleme hakkını kabul etmemek mi desem; toplantılar aleyhte konuşabilecek kişilere sanki kapalı gibi göründü.

Kongrenin İzmir ile ilgili birinci oturumu, tüm bakanlık yetkililerinin, Büyükşehir Belediye Başkanı’nın, İzmir’deki tüm oda ve borsalarımızın başkan ve temsilcileri ile, İzmir iş dünyasının katılımı ile gerçekleşti. Maalesef bu oturumda gözlerimiz İzmir Valisi Mustafa Toprak’ı aradı.

Açılış konuşmalarında fark
Kongrenin açılış konuşmaları arasında iki önemli ve birbirinden çok farklı konuşmaya değinmeden geçemeyeceğim. Sayın Başbakanımız Recep Tayip Erdoğan, konuşmasını geçmişin üzerine kurmuş; ilk meclisten, ilk kongreden alıntılar yaparak bugün yaptıklarının meşruiyeti konusunda örnekler verir durumdaydı. Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise geleceğe dönük daha vizyoner bir konuşma içerisinde; mevcut iktidara yol gösterir nitelikteydi. Bu yaklaşımlar tavsiye ve öneriden daha çok; nasıl yapılması gerektiği havasında vukuu bulurken, biraz da ‘gerekirse ben bunu yaparım’ der gibiydi.

5. İzmir İktisat Kongresi daha çok bir ‘İktisat Konferansları’ dizisi niteliğinde son bulurken Küresel Ekonomik Yeniden Yapılanma Sürecinde Türkiye Ekonomisi adına tarihe not düşme amacı ile çıkılan yolda ne kadar ilerlendi tartışılır...