Sıcaklar gidiyor, yağış olabilir

Cumartesi günü Trakya’da beklenen sağanak yağışlar akşam saatlerinde İstanbul çevrelerine kadar ulaşabilir. Pazar günü ise yurdun orta ve batı kesimleri aralıklarla bölgesel sağanak yağışlar alacak. Sağanak yağışlarla sert rüzgarlar da oluşacak. Tabii sonbahara güven olmaz ama şu anki tabloda haftasonundan itibaren beklenen serinlemenin ardından tekrar bir artış görünmüyor.

BU KADAR KISA PASTIRMA YAZI OLUR MU?

Dikkat ettim de bu pastırma yazı her geçen gün geriye doğru geliyor. Ya da bunun bir periyodu var, 3-5 ileri, 3-5 geri yapıyor. Çünkü normal koşullarda, Saatli Maarif takviminde de geçtiği üzere, ekimin sonu ile kasımın ilk iki haftası aralığında bir 10 gün kendini gösterir. Ancak son birkaç yıldır biraz öne, ekimin ortalarına doğru geliyor. Bu yıl bakalım ne olacak? Eğer son günlerde yaşadığımız sıcaklar pastırma yazı ise bu demek oluyor ki, ay sonunda bir sıcakla daha karşılaşmayacağız. Yok bu pastırma yazı değilse, ay sonunda tekrar bir sıcak olacaksa, artık biz de bugünlerde yaşadığımız ılık günlerin adını "İftarlık Ramazan Pastırması Yazı" koyarız :)

Şu an itibariyle ay sonunda tekrar gelişecek bir sıcak görünmüyor. Aslına bakacak olursanız hiçbir atmosferik olayda olmadığı gibi pastırma yazının da kesin bir periyodikliğı yoktur. Yani her yıl aynı zamanda gelmiyor. Hani ay sonunda şu an itibariyle yaz tadında günler olmayabilir derken şunu atlamayın, belki de tam gerçek zamanında, kasımın ilk günlerinde gelir pastırma yazı.

Neyse, pastırma yazının adı nereden geliyor biliyor musunuz? Tahmin etmek zor olmamıştır, sanırım herkes "pastırmadan" diyordur. Peki "yazı" nereden geliyor? Size şunu söyleyeyim, aslında bu dönemin iki adı var; birincisi "pastırma yazı", ikincisi "pastırma ayazı". Büyüklerimiz düşünceli davranmış ve tarihsel olarak kışa ilerlerken son bir yazı anımsatan günler dizisinin adını sıcak sevenler için "pastırma yazı", serin sevenlere içinse "pastırma ayazı" şeklinde alternatifli koymuşlar. Pastırma yazı, ya da pastırma ayazının adı, pastırmanın bu dönemde en iyi olgunlukta yapılması, et ile çemenin soğuk ve yağışsız gecelerde daha iyi kaynaşmasından, dolayısı ile pastırma kurutma işinin bugünlerde yapılmasından geliyor. Et ile çemenin iyi bir şekilde kaynaşabilmesi için soğuk ve yağışsız havaya, yani ayazlı gecelere ihtiyaç var. Gece ayaz olmasını sağlayan yüksek basınçlı, yani açık havalarda haliyle gündüze de hava yansıyor ve güneşin görülmesi ile yazı anımsatan günler oluşuyor. Bu yüzden "Pastırma Yazı" denmiş. Pastırmaların kurutma işlemi gece açık havada, gündüz ise gölgede yapılıyor.

Pastırma yazının ABD’deki muadili Indian Summer (Kızılderili Yazı). Kışa girmeden önce yaşanan ve ilk etkili don olayının ardından yazın geri dönmesi olayına diyorlar. Hiçbir çabadan kaçınmayan ailenizin meteoroloğu, oturduğu yerde oturmadı, sizin için Kızılderili Yazı’nın adı nereden geliyor araştırdı. İki görüş buldum, birincisi; Hint Okyanusu üzerinden ticaret o dönemde canlandığı için, ikincisi Kızılderililer bu dönemde ava çıktıkları için.