Hafta sonu hava yine bulanık

Neyi doğru biliyorsanız onu yaparsınız değil mi? Yani insanoğlu gördüğü, bildiği üzere hareketini belirler. Gelişim de zaten bu şekilde oluyor. Bazı şeyler keşfediliyor, bu keşiflerle ayak oluşturularak üzerine yeni keşifler bina ediliyor. Buna en iyi örneklerden biri Einstein. O zamana kadar keşfedilmiş bilgiler arasında çok iyi bağlantılar kurmuş. Ama bu bağlantıları kurarken o zamana kadar bulunmuş bilgilerin bir kısmını çürütmüş, doğruluğunu ispatladığı eski bilgiler üzerine yenilerini bina etmiş. Bakın, yıllar yılı yeni keşifler ile bazı bilgiler çürütülmüş, yanlışlar tespit edilmiş. Yerini irili ufaklı sapmalar ile yeni kurallar, kanunlar almış. Durum böyleyken bazı bilim çevrelerinin bazen çok sivri ve ucu kapalı cümleler kurmalarını garipsiyorum. Örneğin; "Şunun ile bunun arasında bilimsel olarak hiçbir bağ yoktur!!!". Çok sert ve ucu kapalı. Biraz önce kurduğum cümle bana şöyle diyor; "Ben ve benim gibi düşünen yüzlerce bilim adamı en iyisiyiz, artı şu ana kadar bilim adına bulunmuş her şeyi bulduk, keşfettik, bundan sonra bu iki parametre arasında başka bir bağ kurulamaz". Bakın onuncu gezegenimizin varlığı daha bu yüzyıl içerisinde belirlenmedi mi? Farklı fiziksel olaylar arasında "Şu ana kadar bulunmuş bir bağ yok" demek daha yerinde olur gibi geliyor bana. Neden bahsettiğimi anlamışsınızdır. Deprem ile farklı atmosferik ve astronomik olaylar arasında bağın olup olmadığı. "Çekim Kanunu"nu herkes bilir, hiçbir harekette etki yoktur denemez. Ve çıkıp "hiçbir bağ yoktur" dediğinizde, insanlar bunu reddediyor ve sizden ince detay dahi olsa gerçek bilgiyi almadığı için bir çok hurafe ya da benzeri şeyler üretiyor, etrafa yayıyor. Sakın yazdıklarımdan güneş tutulması ile deprem arasında bir bağ olduğunu düşündüğümü çıkarmayın. Ben mikron seviyesindeki bu etkinin insanlara izah edilmesi durumunda daha inandırıcı olunabileceğini ve yanlış inanışlara yönelmelerin önüne geçileceğini, daha doğru tedbirler ile yaşamayı öğreneceğimizi düşünüyorum.

*

İnsanımızı tedirgin eden en önemli konulardan ikisi; sıcaklar ve deprem ilişkisi, güneş tutulması ve deprem ilişkisi. Kendi alanım ile ilgili kısma bir açıklama; bulunmuş bir bağ yok. Varsa ve bugüne kadar daha bulunamamış ise de yalnızca sıcaklarla değil, genel hava hareketleri ile olabilir. Zira bugüne kadar depremler yalnızca sıcakların akabinde olmadı! Dinar depremini hatırlayın, kar altındaydı. Gelelim güneş tutulması ve deprem ilişkisine. Yok denecek kadar az, epsilon seviyesindeki bu etkinin izahı yapılsa kanımca daha rahatlatıcı olur (rahat bir millet olarak bu konuda daha da rahatlamaya ihtiyacımız var mı? Tabii bu da tartışılması gereken başka bir konu). Geçen hafta güneş tutulmasında Antalya-Side’deydim. Bu konuyla ilgili, Ankara Üniversitesi, Astronomi Bölümü’nden Doç. Dr. Selim Selam ile konuşma fırsatı buldum. Dinamik ve çok net anlaşılırlıkta bir dili olan Selim Hoca etkinin boyutlarını söyledi. Aslında güneş tutulması esnasında sıradan bir ay dönümü yaşanıyormuş. Olayın detayını geçip sonuca geleceğim. Bu Güneş-Ay-Dünya sıralamasında (güneş tutulmasında) meydana gelen çekim değişim oranı 100 binde 7. Yani çok küçük, hissedilemeyecek bir etki. Daha anlaşılır bir örnek ile; kumsalda bir kum tanesinin eksilmesi durumda sizi etkileyecek çekim değişimi ne kadar ise bu olaydan dünyanın etkilenmesi de o kadar. Yani bırakın depremi, sizin kum tanesinin eksikliğini hissetmemeniz gibi, dünya da bu etkiyi hissetmiyor bile.

Bizim milletimiz gerçekten çok zeki. Akademik dilden arındırılmış bir şekilde izah edilirse, güneş tutulması ile deprem arasında yanlış inançlar ve hurafelerin oluşmasının önüne geçilir ve daha gerçekçi önlemler alınır sanıyorum. Aslında bu her konu için geçerli. İnsan öğrenme boşluğunu bir şekilde dolduracak, önemli ya da önemsiz, küçük ya da büyük siz bu bilgiyi vermezseniz, o içini doğru ya da yanlış bir bilgiyle doldurur.