İşte sihirli vitaminler M1 ve M2: Mizah ve müzik

Kaliforniya Üniversitesi’nde yürütülen bir araştırmaya göre mutluluğumuzun ve huzurumuzun yüzde 40’ı tercihlerimizin ve hayata bakışımızın sonucu. Kendi kendinizi telkin edin, gaza getirin: Önemli değil, iyiyim, aslan gibiyim... Doktor Sibel Akkol’un moralinizi yükseltmek için bir yöntemi var: Bilinmeyen vitaminler. Mizah ve müzik. Akkol’la M1 ve M2’yi konuştuk.

Fakültede halk sağlığı derslerine gelindiğinde hastalıkları teşhis ve tedavi etmek için hekim olacağımızı sanan biz öğrenciler asıl görevimizin korumak ve hatta geliştirmek olduğunu öğrenirdik. ‘Sağlık’ tanımını herkes öğrendi artık! “Sağlık sadece hasta olmamak hali değil, bedenen, ruhen, sosyal, çevresel, hatta ekonomik ve politik tam bir iyilik halidir” diye tanımı genişletmek gerekiyor. Burada, “Koruyacağımız ve geliştireceğimiz sağlık durumumuzdaki faktörlere nasıl etkili olacağız?” sorusu hemen aklımıza takılıyor. İşte tam bu noktada, “Tanrım, bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesaret, değiştiremeyeceğim şeyleri kabul etmek için sabır, ikisi arasındaki farkı bilmek için akıl ver” cümlesini hatırlayalım. Kendimizden başka hiçbir şeyde tam kontrolü sağlayamayacağımıza göre, gelelim kendimiz için neler yapabiliriz konusuna...

BIRAKMAK İSTEYENE METOT VAR
Yıllardır bağımlılıktan uzak yaşamın önemine dikkat çekiyorum. Alkol ve merkezi sinir siteminde geçici-kalıcı değişiklikler yapan sigara başta olmak üzere kimyasal maddeler ve şimdilerde teknoloji gibi farklı bağımlılıklar ciddi uzmanlık alanları oldu. İçlerinde sigara, nikotinik etkiye bağlı fizyolojik ve psikolojik bağımlılık yarattığı, ayrıca sosyal çevrede kabul gören, ikram edilen bir madde olduğu için çok ciddi yaygın ve sağlık bozucu bir ajan olarak içen-içmeyen herkesin mücadele vermesi gereken bir savaş! Muayenehane açmama ve sonrasında da gönüllü olarak okullara-işyerlerine eğitime gitmeme, savaşta aktif nefer olmama yol açan bu konuya ilgim doktor olmadan önce anne-babamın sıkı içiciler olması nedeniyle hem kendi hayatlarını erkenden kaybetmelerinden, hem de benim pasif içici olarak çok kez hastanelerde yatarak tedaviye mecbur olmamdan kaynaklandı. Sigara bırakmak için metodları burada anlatmak istemiyorum. Zira, öğrendiğim şu oldu: Bırakmak isteyen herhangi bir yardımcı metodla bırakabiliyor, bırakmak istemeyene bıraktıracak metot halen bulunmadı.

GÜL, GÜLDÜR, ŞARKI SÖYLE
Gelelim size önemini vurgulamak istediğim ikinci konu M vitaminlere...
M1, Mizah: Gülme duygusu eylemi çok besleyici ve insana gereklidir. Mizah, mutluluk hormonları salgılatır. Gülmek hem zihni, hem bedeni besler. Akıl sağlığı ve gençlik, güzellik konusunda koruyucudur. Hele hele sosyal bir olay içinde oluyorsa! Yani yalnız değil de arkadaşlarla gülünüyorsa etkisi kat kat büyük olur. Gülün, güldürün...

M2, Müzik: Müzik çağlar boyunca fiziksel ve psişik birçok hastalıkta tedavi yöntemi olmuştur ancak günümüzde koruyucu ve sağlığı geliştirici yönü de ortaya konmuştur. Bireysel olarak aktif müzik yapın. Mümkünse toplu icra edin. Reçetem budur! Dinlemek yetmez, aktif bir enstüman çalın ve/veya şarkı, türkü söyleyin. Pasif dinleyici ara ara olabilirsiniz ama toplu yapılan eylemler daha etkili olur, buna müzik de dahildir. Bir koroya katılınz. Doktorlardan neden aktif müzisyen çok çıkar? Bilinçli bilinçsiz iyiliği hissederler ve yetenek olsun olmasın içinde yer alırlar. Siz yetenekli olanları görürsünüz. Müzik kan dolaşımınızı düzenler, kalp atım ritminize olumlu etki eder, sağ ve sol beynin senkronize çalışmasını aktive eder, hatta bir koroda şarkı söyleyenlerin yüksek kan basınçlarının normale düştüğüyle ilgili ciddi dergilerde yayımlanmış makaleler vardır.
M2 vitaminini yalnızken de bol bol alabilirsiniz. Ama sosyal desteğin sağlık ve mutluluk için gerekli olduğuna dair çok çalışma okuduğumdan, “Toplulukla etkisi büyük olur” diyorum. Hele hele ara sıra konser de verirseniz ek olarak S vİtamini de almış olursunuz. Ki sanat, sahne kendi başına sağlığı geliştiren sosyal bir olaydır. Heyecanı, hazırlığı, bitince tatmini ve anıları insana çok yakışan olumlu duygu ve düşünceleri yaşatır ve besler.
Bu yazıdan aklınızda kalan M1 ve M2 vitaminleri olursa ve hele aktif bir müzik yaşamına bir yerden katılırsanız size zaten sigara da içirtmez. Ben de 36 yıllık meslek yaşantımda yapamadığım kadar iyi hekimlik yapmış sayarım kendimi.