Mutfağınızdaki tehlikelerin farkında mısınız?
Alışverişe gittiğimizde en iyi ürünleri almaya, sebze ve meyveleri iyi yıkamaya, doğru pişirme teknikleriyle sağlıklı yaşamaya çalışıyoruz. Kendimizce mutfağımızdaki her detaya dikkat ediyoruz. Ancak bu kadar titiz davrandığımız halde maalesef ki farkında olmadan yaptığımız hatalar, sağlığımızı olumsuz etkileyebiliyor. Ne kadar sağlıklı beslenirsek beslenelim, evimizin kalbi olan mutfağımızda bazı şeyleri doğru yapamazsak, hastalıklara da davetiye çıkarmış oluyoruz. Peki, doğru mutfak malzemelerini kullanıyor muyuz? Kullandığımız plastik ürünler bize nasıl zarar veriyor? Kullandığımız tencere ve tavalar sağlığımızı nasıl bozuyor? Gelin, hep birlikte mutfağımızdaki tehlikelere birlikte bir göz gezdirelim.
BAZI MALZEMELER BİRÇOK HASTALIĞA NEDEN OLUYOR
Mutfaklarımızda farkında olmadan kullandığımız bazı malzemeler, maalesef ki hormonal bozukluklara, çocuklarda erken gelişime, erken menopoza hatta kansere kadar giden ciddi daha birçok hastalığa neden olabiliyor. Yaptığımız hataların başında ise yanlış tencere ve tava seçimimiz yer alıyor. Çünkü yapışmaz tava ve tencereler yani teflon kaplı olarak bildiğimiz ürünler, perflorooktanoik adı verilen toksik bir madde içeriyor. Bu madde, yüksek ısıda besinlere geçebiliyor. Ayrıca perflorooktanoik, yağlardan besine karışarak, duman ile birlikte havaya da yayılıyor. Bu çıkan zehirli gaz astımı tetikliyor, tiroit bezini olumsuz etkiliyor, böbrek, testis ve yumurtalık kanserine yakalanma riskini artırıyor. Bu tip tavaların çizilmesi de tehlikeyi katlıyor.
ALÜMİNYUM TENCERELERLE VEDALAŞIN
Alüminyum tava ve tencereler de sağlığımızı olumsuz etkileyen malzemeler arasında. Alüminyum, direkt yemekle temas ettiği zaman içerdiği toksik maddelerin besine geçmesine neden oluyor. Özellikle asitli ve baharatlı yiyeceklerde alüminyum inanılmaz şekilde açığa çıkıyor. Alüminyum toksisitesi de erken menopoz, kısırlık, çocuklarda dikkat eksikliği, aşırı yorgunluk gibi hastalıklara yol açıyor. Bu tarz bir ürünle yemek yapılacaksa eğer mutlaka alüminyum ile teması önlemek için pişirme kağıdı kullanmak gerekiyor. Çünkü besin ile teması önlendiği zaman sıkıntı ortadan kalkıyor. Ancak en sağlıklısı alüminyum ve teflon tencere ile tavalara veda etmektir. Toprak kaplı çömlekler de dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar var. Eğer çömlek yıpranmışsa, belli bir kısmı kırılmışsa, kilin içindeki yabancı maddeler besinlere geçebiliyor. Bu nedenle yıpranan, rengi çok turuncu ve kırmızı olanların kullanılmaması gerekiyor.
HANGİ TENCERE VE TAVALAR SAĞLIKLI?
Sağlıklı yemekler pişirebilmek için paslanmaz çelik, demir döküm, tencereleri kullanabilirsiniz. Tek dikkat edilmesi gereken şey, bu ürünler pahalıdır. Ucuz olanları asla almayın. Çünkü ucuz satılanların içine bakır ve alüminyum koyuyorlar. Emaye tencereleri de çatlağı ve çiziği olmadığı taktirde rahatlıkla kullanabilirsiniz. Seramik ve cam tencereler de inanılmaz sağlıklıdır. Kaşık, bıçak ya da tabaklarda da seramiği tercih edebilirsiniz. Özellikle saklama kabı olarak cam kullanılmasını öneriyorum. Fırında bir şey pişirecekseniz mutlaka cam tercih edin.
PLASTİK ÜRÜNLERDEN UZAK DURUN
Mutfağımızdaki en tehlikeli ürünler arasında ise tam bir çevre problemi olan plastikler yer alıyor. Günümüzde tabaklar, saklama kapları, bardaklar, kaşıklar, çatallar, buzdolabı poşetleri, streçler gibi birçok şey plastikten yapılıyor. Her yerde kullanmak durumunda kaldığımız plastik malzemeleri hayatımızdan çıkarmamız gerekiyor. Çünkü plastiğin içerdiği maddeler, sağlığımızı tehdit ederek, birçok ciddi hastalığa davetiye çıkarıyor. Plastiklerin hepsi öncelikle endokrin sistemine zarar veriyor. Hormonlarımızı olumsuz etkileyerek, hipotiroite yol açıyor, böbrek üstü bezini bozuyor. Bunların dışında kısırlığa, erken menopoza, erken adet görmeye ve bebeklerde doğum kusurlarına neden oluyor.
PLASTİK ÜRÜNLER NASIL KODLANIR?
Günümüzde plastikler, 1’den 7’ye kadar kodlanıyor. Her plastik ürünün üzerinde bir damga bulunuyor ve üzerinde numarası yazıyor. Bu numaralar, bizlere ürünün üretildiği plastiğin tipi hakkında bilgi veriyor.
1. PET veya PETE: En yaygın kullanılan plastiktir. Dondurulmamalı, bulaşık makinesinde yıkanmamalı ve mikrodalga fırında kullanılmamalıdır. Bu tür plastik, yoğun ısıda çözülüp, toksik maddelerin gıdaların içine girmesine neden olur. Pet şişeler, bu plastikten yapılır. Yaz aylarında arabalarda en çok bırakılan şeylerden biri sudur. Isınan bu suları asla tüketmemenizi öneririm.
2. HDPE veya HDP: Süt, ayran, deterjan ve oyuncak gibi ürünlerin imalatında kullanılan sert bir plastiktir. Güvenilir olduğu düşünülmektedir.
3. PVC veya V: En zehirli plastiktir. 3 gördüğünüz herhangi bir ürünü asla almamalısınız. İçindeki zararlı maddeleri gıdalara sızdırır. Çoğunlukla saklama kaplarında kullanılır. Ancak dışarıdan aldığınız karton kahve bardaklarının kapakları da 3 numaralı plastikten yapılır. Sıcak kahveyle temas eden kapak da kanserojen maddenin direk vücudunuza girmesine neden olur.
4. LDPE: En sık yemek saklama kaplarında kullanılın ve güvenli olarak kabul edilir.
5. PP: En güvenli plastik türüdür. Beyaz renkte ve yarı şeffaftır.
6. PS: En tehlikeli plastiklerden biridir. Gıdalara temas ettiğinde ve ısındığı zaman kanserojen bileşikler yayar. Bu yüzden uzun süreli kullanımlarda kesinlikle önerilmez. En sık saklama kaplarında ve strafor köpüklerde kullanılır.
7. Diğer: Kullanılan en tehlikeli ve uzak durulması gereken plastiktir. Çünkü içinde ne olduğu belli değildir. Özellikle içeriğinde BPA (Bisphenol A) kullanıldığı için gıdalara kimyasallar karıştırır.
BUNLARA DİKKAT!
Plastik ürünleri kesinlikle mikrodalgada kullanmayın. Bulaşık makinesinde yıkamayın. Sıcak suyla yıkanan plastiklerde ısıya maruz kalması nedeniyle toksinler ortaya çıkar. Bu nedenle güneşe de maruz kalmamaları önemlidir. Gıdaları uzun süre plastik kaplarda saklamayın. Özellikle yağlı ve asitli gıdalar için cam kaplar kullanın. Plastik kaplarda olmayan paketli ürünleri tercih edin. Mümkünse mutfak gereçlerini cam, seramik veya tahtayla değiştirin.
