Zerdeçaldan altın süt, sumaktan çay...

Baharat çeşitlerinin lezzetli ve şifalı gücünü siz de benim gibi yemeklerinizde bol bol kullanıyorsunuz, değil mi? Örneğin zerdeçal, iltihap baskılayıcı özelliğiyle son yılların gözde baharatı. Karabiber, hardal ve zencefil gibi baharat çeşitleriyle birlikte kullanırsanız faydası artıyor. Ama özellikle zeytinyağıyla ve ısıl işlem görmüş şekilde tüketirseniz maksimum şifa alırsınız. Yani sadece yoğurtla karıştırarak yemekle yetinmeyin. Çorbalara, et ve sebze yemeklerine de katın. Yemeğin pişmesine yakın, her 1 kâseye
1 çay kaşığı olacak şekilde ekleyip yemeği 10 dakika daha pişirin mesela.

Zerdeçallı altın süt içmeyi de çok seviyorum. Bunun için 1 bardak süt, 1 tatlı kaşığı toz zerdeçal, 1 tatlı kaşığı Hindistan cevizi yağı ve 1 çay kaşığı toz tarçın bence ideal ölçü. Hepsini bir cezveye alın, ağır ateşte karıştırarak pişirin. Ilınınca bal da ekleyebilirsiniz. Hatta yarım kilo bala 25 gram kadar zerdeçal ekleyip günde 1 tatlı kaşığı yemeyi de tavsiye ederim.

Mutfağımdan eksik etmediğim bir diğer baharat zencefil... 1 tatlı kaşığı toz zencefil, 2 ceviz büyüklüğünde taze zencefil günlük kullanım için yeterli. Mideniz bulanınca zencefil çayından yardım alabilirsiniz; aklınızda olsun. 2 parmak kadar taze zencefili rendeleyin; çay demler gibi demleyin. Yaz aylarındaysa zencefili rendeledikten sonra soğuk suda bekletip limonata gibi içebilirsiniz. Antioksidan ve antimikrobiyal özelliğiyle öne çıkan bu baharatı özellikle insülin direnci olanların kullanmasını öneriyorum. Zencefilli sağlıklı kurabiyeler yapabilir, meyveli ve yulaf kâseleri hazırlayabilir, deniz mahsulleri, tavuk yemekleri ve sebze çorbalarına katabilirsiniz. Salata soslarına eklediğim de oluyor. Zencefilin turşusu da son dönemde çok sevilen bir yemek eşlikçisi oldu ama tuzlu olduğu için çok fazla yenmesini önermem.

Farklı tipte kekikleri harmanlayın...

Gelelim sumağa... En lezzetli bulduğum baharat çeşitlerinden... Ekşi tadı yakıştırdığınız tüm yemeklerde kullanabilirsiniz. Özellikle soğanlı salatalara, kuru baklagil yemeklerine, kapuska ve dolma içlerine yakışıyor. Çayını demlemeyi de seviyorum. 1 fincan sıcak suya 1 yemek kaşığı sumak ekleyip 10 dakika kadar demliyorum. Ancak çayda tuzsuz sumak tanesi alın; iyice yıkayıp ezip kullanmanız gerekiyor. Günde 1-2 fincan içebilirsiniz. Salata sosuna da çok yakışan sumaktan maksimum şifa almak için birkaç saat zeytinyağında bekletmeniz daha iyi olur.

Onlarca farklı türüyle ülkemizin bir kekik cenneti olduğunu biliyor muydunuz? Fitoterapide, kanser tedavisinde kullanılan kekik, başlı başına sağlık deposu! Tazesini ve kurutulmuş halini mutfağınızdan eksik etmeyin. Et yemeklerinde, domatesli salatalarda, makarna ve sebze yemeklerinde lezzete lezzet katıyor. Çayını da yapabilirsiniz: Farklı tipte kekikleri harmanlayın, yarım litre suya 5 gram kadar kekik katıp 5 dakika demleyin. Ancak yüksek tansiyonu ve kalp hastalığı olanlar dikkatli kullanmalı.

Biberiye; et, balık ve tavuk yemekleri yaparken -kuru veya taze- mutlaka elimin gittiği bir baharat... Patates ve havuç gibi sebzeleri fırında pişirirken üzerlerine serpmeyi ihmal etmiyorum.

Naneyi ise terbiyeli çorbalara, yoğurtlu soslara, kuzu etli yemeklere çok sık katıyorum. Kuru baklagil yemeklerine, tahıllı salatalara ve kırmızı et yemelerine kimyon iyi gidiyor. Karabiber de avokado, fesleğen ve mantarlı tariflere yakışıyor.

Biliyorum, tarçın dendiğinde akla kek, kurabiye gibi tatlılar geliyor ama o da ette ve özellikle köri soslu yemeklerde şahane sonuç veriyor. İçpilavlara sınıf atlattığı zaten malum... Kan basıncını ve kan şekerini düzenleyen tarçının karakteristik kokusunu ve aromatik lezzetini çok seviyorum

Baharat çeşitleri ortalama bir ay taze kalır, bir yılda da kullanım ömürleri tamamlanır. Hava almayacak ve güneşe maruz kalmayacak şekilde, sırlı kaplarda saklamanızı öneririm.