Emlak piyasasında acı gerçekler

Ayşen GÜR

Şimdi İstanbul'un birçok yerinde ‘‘eyvah evimizin fiyatı düştü’’ endişesi var.

Hatta bununla mücadele etmek üzere bazı önlemlar alınmaya çalışılıyor.

Bir evin fiyatını ne belirler?

Çoğu insanın ‘‘benim evimin gerçek değeri aslında şu, ama...’’ dediğini duymuşsunuzdur.

Aslında bir evin ‘‘gerçek’’ değeri diye sabit bir şey yoktur.

Evin değerini maliyeti ve fiziki özellikleri dışında daha birçok unsur belirler.

Evin bulunduğu mahalle ve ilçe de elbette çok önemlidir. Ancak bugüne kadar İstanbul'da bir ev alınıp satılırken, evin bulunduğu mahalle ve ilçe, sadece ‘‘şehir merkezlerine yakınlık’’, ‘‘çevre temizliği’’, ‘‘sosyal statü’’ gibi faktörler açısından ele alınırdı. Şimdi bu faktörlere bir yenisi eklendi: Evin bulunduğu yerin zemin durumu ve fay hattına yakınlığı!

Bu faktör bir fiziki gerçeklik olarak her zaman vardı; ama piyasadaki alışveriş açısından eskiden yoktu. Şimdi ise var! İşte emlak piyasasının gerçeği bu.

Dolayısıyla bazı yerlerdeki evlerin fiyatlarının şu anda düşmesi kaçınılmaz.

O evlerin fiyatlarının yeniden yükselmesi ise tek bir şeye bağlı: Toplumun zihninde depremin izlerinin silinmesi, normal hayata dönüş ve aynı bölgelere yeniden ilginin artması. Bunun olması için de illa bu bölgelerde depreme karşı ciddi önlemler alınması gerekmez. Toplumun hafızasında deprem korkusunun silinmesi yeter!

İşte emlak piyasasının acı gerçekleri.

Kira yardımı yapılmalı

Avcılar'dan bir depremzede okurumuz şöyle yazıyor:

‘‘Biz Avcılar'da evleri hasar görmüş vatandaşlar, Acıbadem'de ev kiralamak istiyoruz. Çünkü yetkililer Acıbadem'in depremde en az tehlikeli bölge olduğunu söylüyorlar. Özellikle Emlak Bankası’nın yaptığı konutlar güvenliymiş. Ama kiralık ücretleri pahalı. Acaba siz duyursanız Kadıköy Belediyesi fiyat tespiti yapabilir mi? En kısa zamanda kiraya çıkmak zorundayız. Çünkü evlerimize girmemiz yasaklandı. Hasar büyükmüş.’’

Acıbadem'de yükselen kiralar açısından bir şey yapılamaz. Ama evlerine girmeleri yasaklanan vatandaşlar, Afet Kanunu'ndan yararlanacaklar. Bu vatandaşlarımıza kira yardımı yapılabilir. Nitekim Erzincan depreminden sonra bu yapıldı.

O nedenle devletin bir an önce bu konuda yapacaklarının netlikle ortaya çıkmasını bütün Türkiye olarak bekliyoruz.