Bul bir eski resim yap bir yeni yalı!

Ayşen GÜR

İstanbul'da güya korunan bölgeler var. Mesela Boğaziçi. Burada yeni binalar yapılması sözde yasaklanmış.

Belki merak ediyorsunuzdur: Madem yeni bina yapılması yasak, öyleyse denizin iki yakası nasıl oluyor da her geçen yıl biraz daha betonlaşıyor?

Bu alicengiz oyununa ‘‘restitüsyon’’ deniyor. Fransızca'dan gelen kelime (restitution), yeniden yerine koyma anlamına geliyor.

Mesela bir yerde vaktiyle çok önemli bir yapı varmış. Yokolmuş. Siz de tarihe o kadar meraklısınız, öyle bir ‘‘İstanbul sevdalısınız’’ ki, o eski evin yeniden yaratılması için çırpınıyor, onu tekrar inşa etmek için yırtınıyorsunuz!

Tabii size izin veriliyor... Evi ‘‘eskisine uygun’’ olarak yapıyorsunuz!

İşte bu danışıklı-dövüş ülkesinde, bu yalanlar diyarında bir başka kitabına-uydurma numarası daha!

Bugün arkadaşımız Tolga Tanış'ın manşetten verdiğimiz haberinde bunun çarpıcı bir örneği var.

Emirgán'da vaktiyle var olan eski bir binanın üzerine yeni bir bina yapılmakta. Peki Koruma Kurulu'ndan nasıl izin alınmış? Sedad Hakkı Eldem'in kitabındaki o eski binayla ilgili bilgilere dayanılarak. İşin ilginç tarafı, o eski binanın eskiden tam nerede olduğu konusunda bir anlaşmazlık var. Koruma Kurulu'nun kendi içinde bile bu yer konusunda bir oybirliği yok.

Yani ‘‘yeniden yerine konulması’’ için çırpınılan bu tarihi binanın eskiden tam nerede olduğu bile belli değil!

Üstelik iki taraf da gerekçelerini aynı kaynağa, Sedad Hakkı Eldem'in kitabına dayandırıyor!

Pes vallahi!

* * *

Mimarlar zaten açık açık söylüyor. Restitüsyon yapmak o kadar kolay ki! Boş, ama imara kapalı bir arsanız var diyelim. O arsada eskiden bir binanın yükseldiğini gösteren bir eski fotoğraf bulun, tamam! İşiniz iş! Alın izninizi, yapın yeni evinizi!

İyi ki eskiden otopark yoktu. Yoksa herkes eski otopark resimleri bulur, Boğaz'ın iki yakası ‘‘restitüsyon’’ usulü, ‘‘denize sıfır’’ otoparklarla dolardı!