Zambiya

Bugün de sizlere dünyadaki engelli hakları örgütlerinin bir diğerinden söz edeceğim. Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri öğrencileri Sarp Bora Polat ve Batuhan Üçal proje dersleri kapsamında, kamuoyunu bilgilendirmek üzere, Afrika’da yer alan bir ülke olan Zambiya’da faaliyet gösteren Disability Rights Watch (Engelli Hakları İzleme) örgütünü incelediler.

Sarp ve Batuhan engellilerin görmezden gelindiğini ve yasal haklarının umursanmadığını gördüklerini ve bu yüzden bu projede görev almak istediklerini belirtiyorlar. Geçmiş yıllarda Ampute Futbol Milli Takımımızın dünya kupasında kazandığı gümüş, Avrupa şampiyonasında kazandığı altın madalyaların sosyal medyada bile yeterince dikkat çekmemesi bu sporsever gençlerimizi bu konuda daha aktif olmaya itmiş.

Sarp ve Batuhan engelli haklarına ilişkin bildirge, kanun ve makaleler okuyup detaylı bilgi edindikten sonra, inceleme konuları olan Disability Rights Watch örgütü hakkında araştırma yapmaya başladılar. İlk olarak örgütün internet sitesini ve sosyal medya hesaplarını incelediler: İnceleme sonucunda, örgütün her hafta paylaşımlar yaparak bu hesapları ne kadar aktif kullandığını ve Akıl Sağlığı Günü, Ulusal Sempozyum gibi birçok çalışmayla olabildiğince fazla insana ulaşmayı hedeflediğini gördüler.

Disability Rights Watch (DRW) 2010 yılında Zambiya’nın Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Bildirgesi’ni onaylamasının ardından, bildirgenin gerçekten hayata geçirilmesini sağlamak hedefiyle, 2011 yılında kurulmuş. Örgütün amacı; Afrika genelinde engelli bireylerin ekonomik, sosyal, kültürel, hukuki ve siyasal haklarını ve temel özgürlüklerini korumak ve herkesle eşit şartlar altında insan onuruna yakışır şekilde saygı görmelerini sağlamak.

Araştırmaları sırasında kuruluşun devletten destek aldığını da fark eden Sarp ve Batuhan; örgütün Zambiya’daki engelli hakları hareketini ve ülkede engelli bireylerin durumunu daha iyi anlayabilmek için, Zambiya hakkında daha detaylı bilgi edinmeye karar vererek araştırmalarına bu yönde devam ettiler:

Sarp ve Batuhan; T.C. Zambiya Elçiliği sayfası ve UNICEF Zambiya ulusal engelli araştırmasından edindikleri bilgilerin kendilerine Zambiya’da yaklaşık 17 milyon kişinin yaşadığını ve ülkedeki engelli oranının %10 ile %11 arasında olduğunu gösterdiğini söylüyorlar. “Bu sonuca göre tahmini olarak bir buçuk milyon engelli birey olduğunu tespit ettik. Bu oranın Türkiye’deki %7’lik engelli oranına kıyasla yüksek olduğunu gördük. Bu durumun engelli yasalarındaki eksikliklerden ve bilinçsizlikten kaynaklandığını söyleyebiliriz. Engelli haklarını koruyan devlet destekli ilk yasa 1996 yılında yürürlüğe girmesine rağmen daha kapsamlı ve etkili bir yasanın Birleşmiş Milletlerin desteğiyle 2012 yılında yürürlüğe girdiğini görmekteyiz. Aslında bu durum engelli haklarının yakın bir tarihe kadar ihmal edildiğini gösteriyor ve bu oranın neden yüksek olduğunu açıklıyor.” diyorlar.

Sarp ve Batuhan bir yandan da örgüt hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için, örgüte kendilerini ve projelerini tanıtan bir mesaj gönderdiler. Projenin son haftalarına doğru onlar da hâlâ, aynı proje kapsamında başka örgütleri araştıran arkadaşları gibi, örgütten yanıt alamamışlardı. Posterlerini üniversite geneline sundukları gün bu kuruluşu ve Zambiya’yı tanıtan posterlerinin fotoğrafını Facebook aracılığıyla gönderdiler: Bunun üzerine kısa bir süre içinde söz konusu örgütten kendilerine teşekkür eden bir mesaj aldılar. Bu onları çok mutlu etti ve örgütle iletişimlerini sürdürmeye devam ettiler.

Sarp ve Batuhan engelli hakları konusunda farkındalık yaratmak için çorbada tuzları olsun istediler; bu şekilde içinde yaşadıkları topluma karşı sorumluluklarını bir nebze olsun yerine getirmeyi amaçladılar.

Sarp ile Batuhan ve aynı projeye emek veren arkadaşları umutlarımı yeşertti. Engellilerin varlığını ve diğer bireylerle aynı haklara sahip olduklarını duyurabilmek adına yıllardır sürdüğüm çabada yalnız olmadığımı görmek ödül oldu bana…

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…