Yol arkadaşlığı

Eşpedal Derneği, gören üyeleriyle görmeyenlerin aynı bisiklet üzerinde pedal çevirdiği bisiklet turları düzenliyor. Çalışmalarına yaklaşık üç-dört yıl önce topluluk şeklinde başlayan bu oluşum, Aralık 2015’te resmi olarak dernekleşmiş durumda. Bugün, Türkiye’nin farklı bölgelerinde temsilcilikleri ve 200’ün üzerinde gönüllüsü bulunuyor.

Eşpedal Projesi’nin fikir mimarı, 11 yaşlarındayken yakalandığı Behçet hastalığı sebebiyle iki gözünü kaybetmiş olan Abidin Karademir. Projenin ilk amacı görme engellileri sosyal çevreye kazandırmak. Eşpedal Derneği engelli-engelsiz bireyler arasındaki dostluğu ‘tandem’ olarak adlandırılan iki kişilik bisikletler aracılığı ile sağlıyor. Tandem bisikletin çalışma prensibinde arka arkaya oturan iki kişi birbirine bağlı olan pedalları aynı anda çeviriyor. Bu bisiklette önde oturana ‘pilot’, arkada oturana ise ‘co-pilot’ deniliyor. Engelsiz birey önde oturarak bisikletin yön, fren, vites gibi hareketliliklerini yönetirken, görme engelli birey arkada oturarak pedal çeviriyor ve bisikletin ivmelenmesine katkı sağlıyor.

Görme engelli bireylerle herhangi bir engeli bulunmayan bireylerin farklı yaşam şekillerini deneyimleyebilmeleri için fırsatlar yaratan Eşpedal Derneği’nin kuruluş amaçları, özetle:

-          Engelli ve engelsiz bireyler arasındaki dostlukları bisiklet üzerinde pekiştirmek, yol arkadaşlığı aracılığıyla sağlam ve uzun ömürlü arkadaşlıkların gelişmesine yol açmak

-          Bisiklet ile engelsiz yaşam ideallerini savunmak; herkes için eşit, erişilebilir kamusal alanların oluşturulmasını sağlamak

-          Ülkemizin tarihi ve kültürel mirasını bisiklet aracılığıyla tanımak ve tanıtmak; bu sayede bisiklet kullanımını özendirmek ve yaygınlaştırmak

-          İki kişilik bisikletlerle şehir turları, yurtiçi ve yurtdışı uzun bisiklet gezileri düzenlemek

-          Herhangi bir engeli bulunmayan bireylerin engelli bireyleri tanımasına ve yaşam şekillerini öğrenmesine aracılık etmek

-          Engellilerin sorunları ve sorunlarının çözüm yolları hakkında halkı aydınlatmak ve kamuoyu oluşturmak. Bisiklet konusunda engelliler için geliştirilmiş araçları araştırmak, kamuoyunu ve engellileri bilgilendirmek, bu araç ve gereçlerin yurtiçinde üretimi için gerekli yolları araştırmak, üretilmeyenleri ise yurtdışından getirtmek

-          Bedensel engelli bireyleri bisiklet kullanımına teşvik etmek; kişiye özel yapılan ve kol gücüyle hareket ve yön kazanan elle kullanılan bisiklet (handbike) temininde bulunmak, özel olarak üretilmesini sağlamak

Eşpedal Derneği’nin temel misyonu ‘yol arkadaşlığı’. Derneğin web sitesinde ‘tandem’ bisikletlerin fonksiyonel işlevi bakımından mobil rehabilitasyon ve sosyal adaptasyon aracı olduğu söyleniyor. Engelli-engelsiz bireylerin dostluklarının, takım çalışmalarının ve birlikte geliştirdikleri sosyalleşme süreçlerinin kendileri için ‘yol arkadaşlığı’nı temsil ettiği ifade ediliyor ve sadece bisiklet üzerinde kazanılmış ve yalnızca tur sırasında edinilmiş bir kavram olmadığı belirtilen ‘yol arkadaşlığı’; “Engelli ve engelsiz bireylerin birbirlerini tanımasını, etkileşimini ve birlikte sosyalleşme sürecini ifade etmektedir. Karşılıklı önyargıların yıkılması, hayata farklı perspektiflerden bakılmasının sağlanması, farklılıkların bir arada karşılıklı hoşgörü ve anlayış içerisinde bir bütünlük sağlaması temel misyonlarımızdan biridir. Oluşturduğumuz bütünlük, tamamlama anlamındaki bütünleştirme (integration) kavramının dışındadır. Bütünlüğü farklılıkların bütünleşmesi adı altında asimile olması olarak ele almıyoruz. Engelli-engelsiz bireylerin bir arada, eşit, erişilebilir engelsiz yaşam ideallerine sahip olması ve bu idealleri hayatın her alanında pratiğe dönüştürmesi ‘yol arkadaşlığı’ kavramımızın temel amaçlarındandır.” sözleri ile ayrıntılı biçimde tanımlanıyor.

Yukarıdaki ifadelerden de anlaşılacağı gibi, Eşpedal Derneği sıradan bir bisiklet derneği değil. Yalnızca bisiklet odaklı olmayan bu Dernek, engelli ve engelsiz dostlukların oluşmasını sağlıyor.  Dernek faaliyetleri görme engelli bireyler için büyük önem taşıyor. Belki de yaşamı boyunca hiç bisiklete binmemiş kimseler Tandem Bisiklet (Eşpedal Bisiklet) sayesinde bisikletle tanışıyor. Bisikletle tanışanlar aynı zamanda özgürlük duygusuyla da tanışmış oluyorlar.

Hem spor yaparak sosyalleşmek isteyen engelli ve engelsiz bireylerin hayatında, hem de sivil toplum alanında büyük bir fark yaratmış bulunan Eşpedal Derneği’ne katkı vermek isterseniz,

gerekli bilgilere <http://www.espedal.org/destek> adresinden ulaşabilirsiniz. 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…