Yapabiliriz!

Bugün Dünya Kadınlar Günü. Tıpkı Engelliler Haftası’nın kutlanacak bir hafta olmaması gibi, bu özel gün de aslında birbirimize hediyeler alarak kutlanacak bir gün değil. Tıpkı Engelliler Haftası gibi Dünya Kadınlar Günü de bir toplumsal soruna parmak basarak farkındalık yaratmak ve hak aramak amacı taşıyor.

Bu konudaki ilk büyük adım 1909 yılında ABD’de Sosyalist Parti’nin 28 Şubat’ı, bir yıl önce New York’ta kötü çalışma şartlarını protesto etmek için greve giden tekstil işçileri şerefine, Kadınlar Günü ilân etmesiyle atıldı. Ertesi yıl Kopenhag’da toplanan Sosyalist Enternasyonel Kongresi’nde, 17 ülkeden yüzden fazla kadın delegenin oybirliği ile uluslararası nitelikte bir Kadınlar Günü tesis edilmesi kararı alındı. 1911’de Avusturya, Danimarka, Almanya ve İsviçre’de ilk kez düzenlenen Dünya Kadınlar Günü mitinglerine bir milyondan fazla insan katıldı. Katılımcılar kadınlara seçme hakkı, kamu görevinde bulunabilme hakkı, çalışma hakkı, mesleki eğitim hakkı talep ediyor; iş yerlerinde ve meslek seçimlerinde ayrımcılığa son verilmesini istiyorlardı. Birkaç yıl içinde Rus kadınlar da Dünya Kadınlar Günü gösterileri düzenlemeye başladılar. 1945’te Birleşmiş Milletler’in kurulmasıyla birlikte kadın hakları meselesi üzerinde daha fazla durulmaya başlandı. Birleşmiş Milletler 1975 yılını Dünya Kadınlar Yılı ilân ederek Dünya Kadınlar Günü’nü resmi olarak 8 Mart olarak belirledi. 

Birleşmiş Milletler, her yıl için bir tema belirliyor. 2019’un teması “Eşit düşünün, akıllıca inşa edin, değişim için yenilik yaratın”. Bu şekilde davranarak özellikle toplumsal koruma sistemleri, kamu hizmetlerine erişim ve sürdürülebilir altyapı alanlarında toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlenmesi konularında ilerleme hedefleniyor.

Kadınların eşit şartlarda yaşaması ve güçlenmesi için Birleşmiş Milletler’ e bağlı çalışan önemli bir birim de UNESCO Cinsiyet Eşitliği Bölümü Direktörlüğü. Üstelik bu birimin başında bir Türk kadını, Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü 1978 mezunu Saniye Gülser Corat var.  UNESCO Cinsiyet Eşitliği Bölümü Direktörlüğü’nün çalışmalarıyla bütün dünyaya vermek istediği mesaj çok net:

“Kadınlar ve erkekler eşit yurttaşlar olarak aynı olanaklardan, seçeneklerden, becerilerden, güçten ve bilgiden faydalanmalılar. Kız çocuklarına ve erkek çocuklarına, kadınlara ve erkeklere cinsiyet eşitsizliğini sorgulayacak bilgiyi, değerleri, tavırları ve becerileri edindirmek hepimiz için sürdürülebilir bir gelecek inşa etmenin ön koşulu.”

Feminizm ve popüler kültür üzerine çalışan sanatçı Tyler Feder'in 2013 Dünya Kadınlar Günü için tasarlandığı (sanatçının kendi adını taşıyan web sitesinde görülebilecek) illüstrasyonun üzerinde “Yapabiliriz” yazıyor. Bu yazı II. Dünya Savaşı sırasında askere giden erkeklerden kalan işlere kadınların yerleştirilmesi nedeniyle ağır işlerde çalışmak zorunda kalan kadınlara moral vermek için Westinghouse firması için J. Howard Miller tarafından hazırlanan ünlü afişe gönderme niteliğinde. Miller’in afişinde sadece sağlıklı beyaz bir kadın yer alırken, Feder çeşitli niteliklerden kadınları eserine dahil ederek hiçbir ayrım göz etmiyor. Bence, kadınların gücünü de Dünya Kadınlar Günü’nün mesajını da çok güzel ortaya koyuyor.

Feder, “Feminizmin kesişim noktaları benim için çok önemli, çalışmalarımda çok geniş bir kadın yelpazesine, özellikle de kenara itilmiş olan kadın kimliklerine yer vermeye gayret ediyorum,” diyor. Kadın olmak zorken, engelli olmak zorken, “engelli kadın” olmak tam da bu kesişim noktalarından biri. İşte tam da bu yüzden, Feder’in eserindeki gibi yapabileceklerimizin farkında olup, dayanışmanın katacağı güçle sesimizi duyurmaya devam etmeliyiz. Hepimizin çabasıyla ve inancıyla geleceğe çok daha güzel bir dünya bırakabiliriz.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…