Seyahat hakkı

Bildiğiniz gibi Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında 28 Mart 2020 tarihinden başlayarak, İstanbul’da Marmaray ve Ankara’da Başkentray hariç, tüm Yüksek Hızlı Tren (YHT), ana hat ve bölgesel tren seferleri iptal edilmişti. Ülkemiz 30 Mayıs’ta normalleşme sürecine girerken, söz konusu seferler de aynı tarihte yayınlanan bir genelge ile yeniden başlatılmıştı.Ancak Gül Ceren Pekoğlu adlı okurumdan aldığım mektupta, engelli bireylerin Yüksek Hızlı Trenle seyahatinin engellendiği ifade ediliyor. 

Ceren Hanım mektubunda cam kemik hastalığı nedeniyle bedensel engeli bulunduğunu ve akülü tekerlekli sandalye kullandığını söylüyor. Devlet memuru olan okurum, “Her zaman hayatın içinde oldum ve bağımsız yaşama konusunda önüme çıkan güçlükleri aşmak için herkes gibi mücadele ediyorum.” diyor. 

Halen Ankara’da yaşayan Pekoğlu kısa bir süre öncesine kadar Eskişehir’de çalışıyor ve orada yaşıyormuş. Bu sebeple rutin kontrolleri için hâlâ Eskişehir’deki doktorlarını ziyaret etmesi gerekiyormuş. “Pandemi sürecinde birçok engelli gibi ben de zorunlu sağlık kontrollerimi yaptıramadım. Total protez kullandığım için zorlu bir süreç yaşadım. Pandemi nedeniyle getirilen seyahat kısıtlaması normalleşme ile birlikte kaldırılınca, Eskişehir’e diş kontrolüne gitmek istedim. Ancak TCDD’nin engellilerin ücretsiz ulaşım hakkının kısıtladığını öğrendim. Bunun üzerine 9 Temmuz 2020 tarihinde TCDD Müşteri Hizmetleri’ni arayarak hem kısıtlama hakkında bilgi istedim hem de bilet fiyatlarını sordum. Ancak görevli kişi, bana bilet satamayacaklarını; bu kararın engellileri Covid-19’a karşı korumak amacıyla alındığını söyledi.”

Ceren Hanım otobüste, uçakta, metro ve Ankara trenlerinde kısıtlama olmaksızın seyahat edebilirken neden yalnızca YHT ile seyahatine izin verilmediğini anlayamamış. Okurum bu davranışın seyahat hakkını engellediğini düşünüyor .

Gül Ceren Pekoğlu akülü tekerlekli sandalye kullanan biri olarak YHT’nde yanında refakatçi olmadan bağımsız bir biçimde seyahat edebilirken, başkalarına muhtaç bir biçimde uçak ya da otobüs seyahati yapmak istemediğini söylüyor. Ayrıca, YHT’nde ücretsiz seyahat hakkı verilmişken ve bu hakkın kaldırıldığına dair herhangi bir bildirim yapılmamış olmasına karşın neden kendisinin seyahat hakkının kısıtlandığını merak ediyor. 

Ceren Hanım, TCDD’nin seyahat özgürlüğü kısıtlamasını eşitlik ilkesine aykırı bir uygulama olarak gördüğünü söylüyor. Engellilerin sağlıklı ve güvenli bir şekilde seyahat edebilmeleri için gerekli önlemlerin alınması gerekirken onlara yasaklar konulmasının kabul edilebilir bir uygulama olmadığını düşünüyor. Ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na, hem kendi hem de diğer engelliler adına, bu yasağın kaldırılması için çağrıda bulunuyor. 

Gül Ceren Pekoğlu, mektubunu “Bu konuda bizim sesimizi duyurmanız hem benim hem de YHT’ni kullanacak diğer engelliler ve aileleri için çok önemli.” diyerek bitirmiş. 

Kendi işlerimizi kimseden yardım almadan yapabilmek, mümkünse tek başına özgürce dolaşabilmek biz engelliler için çok büyük önem taşıyor. Ne yazık ki, bu gibi özgürlükler benim için hiçbir şekilde mümkün değil artık. Her yere bir refakatçi eşliğinde gitme zorunluluğu kolay kolay kabul edilemiyor. Bu yüzden, hâlâ yalnız seyahat edebilir durumda olanların elinden almamalıyız bu haklarını.

İnanıyorum ki konu ile ilgili yetkililer yapılması gerekenin en doğrusunu yapacaklardır.          

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileği ile…