Rehber Köpekler görme engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıyor

2014 yılında dönemin Türkiye’de görevli İngiltere Büyükelçisi Richard Moore’ un eşi Maggy Moore ve Av. Nurdeniz Tuncer öncülüğünde kurulan Rehber Köpekler Derneği, görme engelli bireylerin yaşam kalitelerini artırmak ve çevrelerine daha rahat adapte olmalarını sağlamak amacıyla rehber köpekler yetiştiriyor. Yetiştirilen köpekler ise, ücretsiz olarak, görme engellilerin hizmetine sunuluyor.  

Rehber köpeklerin eğitimi çeşitli aşamalardan oluşuyor. İlk aşama, rehber köpek olmaya yapı olarak daha uygun olan türlerden seçilen yavruların 6-8 haftalık erişkinliğe geldiklerinde gönüllü ailelere teslim edilmesiyle başlıyor. İkinci aşamada, yavrular bir veya bir buçuk yıl gönüllü aileler ile kalıyorlar ve eğitimlerinin bir sonraki aşamasına hazır duruma getiriliyorlar. Bu süreçte, köpekleri sahiplenen aileler ile rehber köpek okulları iletişim halinde kalıyorlar ve yavruların ihtiyaçları Rehber Köpekler Derneği tarafından karşılanıyor. Yavrulara eğitimlerinin bir parçası olan temel komutlar, aile yanında kaldıkları süre içinde aile fertleri tarafından öğretiliyor. Eğitimin son aşamasında ise, ailelerden alınan köpekler özel eğitimli rehber köpek eğiticileri ile birlikte eğitiliyorlar. Eğitimi başarı ile tamamlayan köpekler, görme engelli bireylere yol arkadaşlığı yapmaya hazır oluyorlar.  

Derneğin Kurucu Başkanı Av. Nurdeniz Tuncer kendini anlatmaya şöyle başlıyor: “Her şey on yaşında müzik dersi alırken notaları müzik defterinin forte aralarına yazamadığımı fark ettiğim zaman başladı. Ve kısa bir süre içinde hayatımda ciddi değişimler meydana geldi. Bakıyordum ve görüyordum ama görüntü, anteni düzgün çalışmayan eski bir televizyon ekranı gibiydi.” 

Evet, böyle anlatıyor Sevgili Nurdeniz görme yetisini yitirmeye başladığı ilk günleri… Sonrasını da ben anlatacağım. Karşılaştığı bu olağanüstü durum eğitime çok meraklı bir çocuk olan Nurdeniz’ i hiçbir şekilde yıldıramıyor. Hâkim olan dedesinden etkilenerek henüz sekiz yaşındayken verdiği karardan vaz geçmiyor ve avukat olmayı başarıyor. Yaşadığı hiçbir umutsuzluk onu hayallerinden vazgeçiremiyor. Yıllar içinde görme kaybının giderek artması, çeşitli zorlukların yanında farklı ve güzel başlangıçlara da yol açıyor.  

Nurdeniz Tuncer rehber köpekler konusundaki ilk farkındalığının ABD’deki eğitimi sırasında oluştuğunu söylüyor. Orada ve Avrupa’da yaşayan görme engelli bireylerin yaşam koşullarının ülkemizdekinden çok daha iyi olduğunu anladığını anlatıyor. 

Maggy Moore ile tanışması Nurdeniz’ in hayatında bir dönüm noktası oluyor. Kendisi gibi görme engelli olan bu genç kadın, ona rol model oluyor. Rehber köpeği Star sayesinde protokolde oldukça rahat hareket edebilen Maggy Moore’ un günlük yaşantısında pek çok sıkıntı ile karşılaşıyor oluşu, Tuncer’ in Avrupa Birliği aday ülkesi olan Türkiye’nin bu bağlamda ne kadar çok yol alması gerektiğini anlamasını sağlıyor. Böylece, iki genç kadın el ele veriyorlar ve birlikte Rehber Köpekler Derneği’ ni kuruyorlar. Hedeflerini ise; önce “Göremeyen bireylerin günlük yaşamlarında kolayca bağımsız hareket etmelerinin sağlanması” ardından da “Arabesk yaklaşımların, acıma ve acındırma politikasının ötesinde, kendine yetebilen, hedeflerine ulaşabilen, her türlü zorluğa meydan okuyup üretebilen, düşünebilen bireylerin desteklenmesi” olarak belirliyorlar. Ve ‘Engelim var, görmüyorum, yapamam’ değil, ‘Engelim olsa da yapabilirim, hiçbir şey bana engel olamaz’ diyen görme engelli bireylerin toplumda hak ettikleri yerlere kavuşmalarını sağlamak için çalışmaya başlıyorlar.  
Av. Nurdeniz Tuncer ve Rehber Köpeği KARA 

Rehber Köpekler Derneği engellilere balık vermek için değil, balık tutmasını öğretmek ve bunu yaparken güvenli ve bağımsız hareket etmelerini sağlamak amacıyla çalışıyor. Türkiye’deki görme engelli bireylerin global vizyon açısına sahip olmalarını hedefliyor. Engellilerin sosyal olmalarının kendileri için çok önemli olduğunu söyleyen Dernek yetkilileri; engellilerin aciz konumdan çıkartılarak kendi kendine yetebilen, yaşam standartlarını kimseye muhtaç olmadan sürdürebilen bireyler konumuna gelmelerini sağlamak istediklerini belirtiyorlar. Ve şöyle devam ediyorlar: “Bir organımızdaki eksiklik diğer organlarımızın daha kuvvetli hale gelmesi demektir. Biz buna, krizi fırsata çevirmek diyoruz.” 

Rehber Köpekler Derneği’ nin daha fazla rehber köpek yetiştirebilmek için finansal kaynağa ihtiyacı var. Engelli olmanın bir mağduriyet olmadığını her fırsatta dile getiren ve bunu yaşam biçimi olarak benimsemenin önemini ön plana çıkarmaya özen gösteren Derneğin faaliyetlerine devam edebilmesi için, onlara inanan gönül dostlarının katkı vermeleri gerekiyor. 

Eğer sizler de büyük bir özveriyle çalışan bu derneğe hem katkıda bulunmak hem de güzel bir akşam geçirmek isterseniz 24 Mayıs’ta JW Marriott Hotel İstanbul Marmara Sea’ de düzenlenecek “Rehber Köpekler Derneği İlkbahar Balosu” na katılabilirsiniz. Deniz kenarında, camları açılıp pandemi koşullarına uygun hale getirilecek balo salonunda gerçekleştirilecek, sürprizlerle dolu yemekli etkinliğe Zeliha Sunal Orkestrası da müzikleri ile renk katacak. Bu etkinliğin tüm geliri rehber köpeklerin eğitim masraflarının karşılanması ve rehber köpek okulunun ilk adımlarının atılması için kullanılacak. Balo biletleri derneğin https://www.rehberkopeklerdernegi.org/  adresli web sitesinden ve sosyal medya hesaplarından satışa sunulmuş bulunuyor. Derneğe Balo’ ya katılmadan destek vermek isteyenler de bağışlarını aynı web sitesi üzerinden yapabiliyorlar. Unutmayalım ki, ‘her bir rehber köpek, bir görme engelli bireyin daha hayatının kolaylaşması’ anlamını taşıyor. 

Bu yazıyı birkaç yıl önce tanıdığım ve zamanla çok sevdiğim Değerli Kardeşim Sevgili Nurdeniz Tuncer’in sözleri ile tamamlamak istiyorum: “Daha fazla rehber köpek yetiştirmemize olanak sağlayacak finansal kaynak için her bir gönüllünün katkısı hem bizim için hem de toplum için çok kıymetli… Üstelik uzun bir aradan sonra destekçilerimizle bir araya geleceğimiz için heyecanımız büyük…” 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…