MS hastalığı için erken tanı büyük önem taşıyor

1945 yılında Oxford-İngiltere’de dünyaya gelen Jacqueline Du Pré, aktif olarak sahnede yalnızca 12 sene performans göstermiş olmasına karşın gelmiş geçmiş en başarılı çellistler arasında yer alıyor. 

Bir piyano öğretmeninin kızı olan Jacqueline dört yaşındayken radyoda duyduğu bir çello konserinden çok etkilendi. Beş yaşında ilk çellosuna kavuşan Jacqueline altı yaşında “London Cello School” da derslere başladı. Yedi yaşında ilk konserini veren dahi çocuk on yaşında “Suggia-Celle Prize” ödülünü kazandı. 1960 yılında da meşhur “Guildhall School” u altın madalya alarak birincilikle bitirdi. 

Kariyerinde hızlı adımlarla yükselen Jacqueline dünyanın en ünlü konser salonlarında ard arda konserler verdi. Jacqueline 1966 yılının Noel’inde tanıştığı piyanist ve orkestra şefi Daniel Barenboim ile ertesi yıl evlendi. 

1971’de Jacqueline’in parmaklarında hissizleşme başladı ve giderek bütün vücuduna yayıldı. Jacqueline Du Pré ve eşi Daniel Barenboim, bu rahatsızlık nedeniyle, Şubat 1973’te New York Philharmonic ile birlikte verecekleri dört konserin üçünü çok zor gerçekleştirebildiler, dördüncü konseri ise iptal etmek zorunda kaldılar. Jacqueline’e Ekim 1973’te “Multiple Sclerosis” (MS) teşhisi konuldu.

MS, beyinde ve omurilikte mesajları taşıyan sinir tellerinin etrafındaki koruyucu kılıfın (miyelin kılıfı) rahatsızlığından kaynaklanıyor. Miyelin kılıfının zarar gördüğü yerlerde sertleşmiş dokular (skleroz) yer alıyor. Bu sertleşmiş alana da plak deniliyor. Bu plaklar sinir sistemi içinde pek çok yerde oluşabiliyor ve sinirler boyunca mesajların iletilmesini engelleyebiliyor. 

Kronik bir hastalık olan MS genellikle genç erişkinlerde görülüyor. Sıklıkla 20 ile 40 yaşları arasında ortaya çıkıyor. Kadınların bu hastalığa yakalanma oranı erkeklere göre iki kat daha fazla. MS belirtileri şiddet ve seyir yönünden hastadan hastaya büyük değişiklikler gösterebiliyor. Hastalığın bireyin kendisinde ve hastalar arasında farklı seyretmesi, hastalığın zamanlamasını, beyinde tuttuğu yeri ve bulguların şiddetini farklı kılıyor. Genel alarak MS’li olgularda, beynin ya da omuriliğin kontrol ettiği her hangi bir fonksiyonun tam veya yarı tam kaybı gözleniyor; ancak daha sonra tam ya da kısmi iyileşme görülebiliyor. 

MS genç insanlarda nörolojik nedenli engelliliklerde birinci sırayı alıyor. Hastalık genellikle gençlerde, kadınlarda, sosyo ekonomik düzeyi yüksek toplumlarda, kentlerde yaşayan eğitim düzeyi yüksek kişilerde görülüyor. 100 binde 2 ila 200 arasında görülme sıklığı bulunan MS hastalığına İskoçya, İskandinavya ve Kuzey Avrupa ülkelerinde daha sık rastlanıyor. Kalıtsal bir hastalık değil MS. Ancak, ailelerinde MS bulunan kişiler, az da olsa, MS’e yakalanma eğilimi taşıyor. 

MS belirtileri etkilenen sinir sistemi bölgesine göre farklılık sergiliyor. Hastalığın belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, görme kaybı, baş dönmesi, uyuşma, elektriklenme, konuşma bozukluğu, idrar kaçırma veya yapamama, erkeklerde güç azlığı sayılabilir. Bu gibi sorunların 24 saatten uzun sürmesi durumunda mutlaka bir uzmana başvurulması gerekiyor. Zira kişiye göre farklı belirtilerle gözlenen MS hastalığı için erken tanı büyük önem taşıyor. 

Jacqueline Du Pré’ye dönecek olursak, hastalığı iyice ilerleyinceye kadar, birkaç sene daha çello dersleri vermeyi sürdürebildi. Daha sonra evine kapandı ve 19 Ekim 1987’de, henüz 42 yaşındayken, hayata gözlerini yumdu. Ancak hâlâ dünyanın en başarılı çello yorumcularından biri olma özelliğini korumayı sürdürüyor...

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…