Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü

Bugün, “Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü (International Day for the Elimination of Violence Against Women).  

Mirabal kardeşler olarak bilinen Patria, Minerva ve María Teresa; 1930'dan 1961'e değin Dominik Cumhuriyeti'ni yöneten Rafael Trujillo diktatörlüğüne karşı mücadele veriyordu. 1960 yılında diktatörlük karşıtı mücadeleleri ülke çapına yayıldı.

25 Kasım 1960 tarihinde diktatörlüğe karşı mücadele ettikleri için diktatörlük polislerince durdurulduktan sonra üç kardeş ve şoförleri Rufino de la Cruz boğazlanarak, dövülerek öldürüldüler. Cinayetin ardından, olayı örtbas etmek için cesetler cipe konuldu ve bir uçurumdan atılarak kaza süsü verilmeye çalışıldı. Olay kamuoyuna Trujillo’ nun yandaş gazetesi El Caribe tarafından araba kazası olarak duyuruldu. Ancak bu örtbas girişimi başarısız oldu. Kardeşlerin kurdukları Clandestine Hareketi öldürülmelerinden bir yıl sonra diktatörlüğün yıkılmasında önemli rol oynadı.

Mirabal Kardeşler' in ölüm yıl dönümü olan 25 Kasım, 1999 yılında, BM Genel Kurulu tarafından Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü olarak ilan edildi.

Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde; kadınların dünyanın her yerinde yaşamın tüm alanlarında karşılaştıkları ayrımcılığa, sömürüye, cinsiyet eşitsizliğine, ev içi şiddete ve toplumsal şiddete dikkat çekiliyor. Bu özel günde ülkemizde de ilgili kurumlar ve STK’lar tarafından konu hakkında farkındalık yaratacak etkinlikler düzenleniyor. 

Kadına yönelik şiddetin önlenmesi için yasal mevzuatın yanı sıra, toplumsal zihniyetin değiştirilmesi de büyük önem taşıyor. Bu bağlamda, Devlet’ in çok yönlü bütüncül politikalar üretmesi ve bu mücadelenin toplumsal düzeyde genele yayılarak etkin ve kararlı biçimde yürütülmesi gerekiyor.  

Bianet verilerine göre, 1 Ocak 2022 – 23 Kasım 2022 döneminde -yani yılın ilk 326 gününde- 296 kadın erkekler tarafından öldürülmüş. 715 kadın da yine erkekler tarafından yaralamış. Ayrıca 169 kadının ölümü şüpheli görülmüş. Cinayetleri aylara göre sayacak olursak Ekim’ de 34, Eylül’ de 26, Ağustos’ ta 33, Temmuz’ da 24, Haziran’ da 31, Mayıs’ ta 35, Nisan’ da 24, Mart’ ta 24, Şubat’ ta 23, Ocak’ ta ise 26 kadın cinayeti işlenmiş. 2021 yılında ise toplam 280 kadın cinayeti, 217 de şüpheli kadın ölümü gerçekleşmiş.  

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu verileri ise, 1 Ocak – 31 Ekim 2022 tarihleri arasında 285 kadının erkekler tarafından katledildiğini gösteriyor. Platform verilerinin aylara göre dağılı ise şöyle: 

* Ekim- 34 kadın cinayeti, 26 şüpheli kadın ölümü

* Eylül- 26 kadın cinayeti, 19 şüpheli kadın ölümü

* Ağustos- 33 kadın cinayeti, 15 şüpheli kadın ölümü

* Temmuz- 24 kadın cinayeti, 20 şüpheli kadın ölümü

* Haziran- 31 kadın cinayeti, 22 şüpheli kadın ölümü

* Mayıs- 35 kadın cinayeti, 16 şüpheli kadın ölümü

* Nisan- 24 kadın cinayeti, 16 şüpheli kadın ölümü

* Mart- 24 kadın cinayeti, 19 şüpheli kadın ölümü

* Şubat- 23 kadın cinayeti, 21 şüpheli kadın ölümü

* Ocak- 26 kadın cinayeti, 28 şüpheli kadın ölümü 

Bir gazeteci olarak kadın cinayetlerini yakından takip etmeye çalışıyorum. Kasım ayı içinde Gazetem Hürriyet’ ten derlediğim haberlerde yer alan kadın cinayetlerinden aklımda kalan birkaç ismi sizlerle de paylaşmak istiyorum. 

* 19 yaşındaki Asiye Nur Atalay sokak ortasında saplantılı bir kişi tarafından başından silahla vurularak öldürüldü. Katil zanlısı olarak yakalanan kişinin 16 suç kaydının bulunduğu öğrenildi. Bu arada Atalay’ın sosyal medya hesabında ‘Belki Başka Hayatta’ mesajı dikkat çekti. 

* 26 yaşındaki Hemşire Emine Ay yolcu otobüsünde muavinlik yapan kuzeninin evlenme teklifini reddetti. Sonrasında ise kuzeni tarafından kurusıkıdan dönüştürülen bir tabanca ile vuruldu. Emine Ay’ın dokuz saat süren ameliyatı sırasında üç kez duran kalbi her defasında yeniden çalıştırıldı. Emine hemşireye ameliyatta 37 ünite kan verildi. Saldırı nedeniyle bir böbreğini kaybeden Ay’ın birkaç organı daha hasar gördü. 

* 26 yaşındaki Gülten Yankın boşanma aşamasındaki eşi tarafından pompalı tüfekle karın bölgesinden vurularak öldürüldü. 

* 21 yaşındaki bir çocuk annesi Gülay Aksungur eski eşi tarafından tüfekle vurularak ağır yaralandı. Tedaviye alınan Aksungur’ un hayati tehlikesi bulunuyor.

* 52 yaşındaki iki çocuk annesi Hülya Şellavcı Yeğin işyerinde eşi tarafından vurularak öldürüldü. Hülya Şellavcı’ nın altı ay önce evlenmiş olduğu eşi hakkında dört kez suç duyurusunda bulunduğu ve uzaklaştırma kararı aldırdığı ortaya çıktı.

* 17 yaşındaki Kader Yiğit bir arkadaşı tarafından uzun namlulu bir silahla göğsünden vurularak öldürüldü. 

* 32 yaşındaki, sekiz yaşında bir kız çocuğu annesi, Kudret Karabülak kocası tarafından başına yastık dayanıp tabancayla ateş edilerek öldürüldü.

* 21 yaşındaki Meryem Sevim eski erkek arkadaşı tarafından, bir kafede, tabancayla dokuz kurşunla vurularak öldürüldü.

* 37 yaşındaki Neriman Sakallı silahla vurularak öldürüldü. 

* 38 yaşındaki altı çocuk annesi Yasemin Sarıyıldız tartışma yaşadığı eşi tarafından on iki el ateş edilerek öldürüldü. 

* 32 yaşındaki Özbekistan uyruklu Gulzoda Kaolova eşi tarafından göğsünden iki kez bıçaklanarak öldürüldü.

* Adana’da yaşayan üç çocuk annesi Müzeyyen T. cezaevinden yeni çıkan eşi tarafından pompalı tüfekle öldürüldü.  

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık iki gün önce 2022’nin ilk on ayında 225 kadının öldürüldüğünü açıkladı. Bakan Yanık Kadına yönelik şiddete sıfır tolerans tanıdıklarını, tek bir kadın bile şiddete uğramayıncaya kadar mücadeleye devam edileceğini söyledi. 2021-2025’i kapsayan Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4. Ulusal Eylem Planı’ nda mağdur odaklı bakışın yanına fail odaklı bakış açısının yerleştirildiğini belirten Bakanımız, bu uygulama ile faili şiddet uygulamaya götüren sürecin engellenmesinin amaçlandığını, psikiyatrik bir durum varsa sağlık tedbiri alınacağını ifade etti.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele 4. Ulusal Eylem Planı’ nda 5 husus hedef alımmış durumda. İlk hedef, kadına yönelik mücadelede yasal dayanak ve altyapının gerçekçi olması. İkinci hedef politika ve koordinasyon (Bu hedef doğrultusunda; tüm kamu ve kuruluşlarının aynı bakış açısına sahip olmalarının sağlanması amaçlanıyor.) Üçüncü hedef, koruyucu ve önleyici hizmetler. Toplumsal farkındalık dördüncü hedef. Veri ve istatistik ise beşinci hedef.

Kadın cinayetlerinin önlenmesi konusunda, Devletimiz’ e olduğu kadar, annelere ve babalara da görev düşüyor. Annelerin erkek çocuklarını kadına şiddetin çok yanlış ve kabul edilemez bir eylem olduğunu öğreterek yetiştirmeleri büyük önem taşıyor. Babaların ise doğru tutumları ve davranışlarıyla oğullarına örnek -rol model- olmaları gerekiyor.

İnanıyorum ki; gerek Devletimiz’ in kurum ve kuruluşlarının gerekse bizlerin çabaları ile, kadına yönelik şiddet giderek azalacak. Sayın Emine Erdoğan’ ın sözleri ile “Şiddeti, el ele verip sevgi ve merhameti çoğaltarak yeneceğiz."

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz günler dileğiyle…