Engellilerin çalışma hayatı ile ilgili hakları

Devlet Personel Başkanlığı, resmi internet sitesi üzerinden EKPSS (Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı) başvurularının 9 Mart 2016 tarihinde sona ereceğini duyurdu. Ortaöğretim(lise), önlisans ve lisans eğitim seviyesinden engel gruplarına göre ayrı ayrı olmak üzere gerçekleştirilecek olan EKPSS, 24.04.2016 günü saat: 10.00’da 81 il merkezinde yapılacak.

Birden fazla öğrenim düzeyinden mezun olan adaylar EKPSS’ye mezun oldukları en üst düzeyden başvurmak zorundalar. Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi (Okulu) Öğrenim Belgesine sahip olanlar, Özel Eğitim Mesleki Eğitim Merkezi (Okulu) Eğitim Programı ile İş Okulu Eğitim Programı belgesine sahip olanlar, 2016-EKPSS’ye ortaöğretim düzeyinde başvurabiliyorlar. Adaylar, başvuru işlemi için ÖSYM Başvuru Merkezine gitmeden önce; kendileri ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğü (varsa ilçe) görevlisi tarafından imzalanmış Ön Kabul ve Taahhüt Beyanı belgesini edinmek zorunda. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlüğünden Ön Kabul ve Taahhüt Beyanı belgesini edinmeyen adayların başvuruları ÖSYM Başvuru Merkezleri’nce kesinlikle kabul edilmiyor.

EKPSS’ye girecek olan tüm kardeşlerime başarılar diliyor ve bu sınavı fırsat bilerek engellilerin çalışma hayatı ile ilgili haklarından söz etmek istiyorum.

Birleşmiş Milletler Engeli Hakları Sözleşmesi’nin 27’nci Maddesi Çalışma ve İstihdam başlığını taşıyor. Bu maddeye göre:

Taraf Devletler, engellilerin çalışma hakkını diğerleriyle eşit bir şekilde tanır. Bu hak,
engellilerin açık, kapsayıcı ve erişilebilir nitelikte bir iş piyasası ve çalışma ortamında,

serbestçe seçtikleri bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını da içerir.

Taraf Devletler, çalışırken sakatlananlar dahil tüm engellilerin çalışma hakkının

hayata geçmesini, yasama tedbirleri dahil uygun tüm tedbirleri alarak, güvence altına almalıdır.

Buna ek olarak:

(a) İşe alım ve istihdam edilme koşullarında, istihdam sürerken, kariyer gelişimi ve

sağlıklı ve güvenli çalışma koşulları dahil olmak üzere, istihdama ilişkin her

hususta, engelliliğe dayalı ayrımcılığı yasaklar.

(b) Adil ve uygun çalışma koşullarının sağlanmasına ilişkin olarak, engellilerin hakları diğerleriyle eşit bir şekilde korunmalıdır. Bu; fırsat eşitliğini, eşit değerde bir iş için engellilere eşit ücret verilmesini ve tacizden korunma ve mağduriyetin giderilmesi dahil olmak üzere güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarını içerir.

(c) Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde iş ve sendikal haklarını kullanabilmelerini sağlar.

(d) Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde genel teknik ve mesleki rehberlik programlarına, yerleştirme hizmetlerine, meslek içi sürekli eğitime etkili erişimini sağlar.

(e) İş piyasasında engellilerin istihdam olanaklarını ve kariyer gelişimini destekler ve engellilerin iş aramasına ve işe başlamasına, çalışmaya devam etmesine ve işe geri dönmelerine yardım eder.

(f) Serbest çalışma, girişimcilik, kooperatif kurma ve kendi işini kurma konusundaki fırsatları geliştirir.

(g) Engelli kamu sektöründe istihdam eder.

(h) Olumlu eylem programları, teşvikler ve diğer tedbirleri de içerebilecek uygun politika ve tedbirlerle, engellilerin özel sektörde çalıştırılmasını destekler.

(i) Engellilerin çalıştıkları işyerlerinde makul uyumlaştırmanın yapılmasını sağlar

(j) Engellilerin açık iş piyasasında iş tecrübesi kazanmasını sağlar.

(k) Engelliler için mesleki ve profesyonel rehabilitasyon, işe uyum ve çalışmaya dönüş programları yürütür.

Taraf Devletler, engellilerin köle olarak tutulmamalarını sağlamalı ve engellileri zorla
çalıştırılmaya ve mecburi çalışmaya karşı diğerleriyle eşit bir şekilde korumalıdır.

Anayasa’nın konu ile ilgili hükümleri ise şöyle:

Madde 49. Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir.

Madde 50. Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler ve

kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel

olarak korunurlar.

Madde 70. Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin

gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez.

Engellilerin çalışma hayatı ile ilgili hakları 5378 Sayılı Engelliler Kanunu’nda da aşağıdaki şekilde yer alıyor:

Madde 13. Engellilerin meslek seçebilmesi ve bu alanda eğitim alabilmesi için gerekli

tedbirler alınır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan iş ve meslek analizleri

doğrultusunda engelliler için Millî Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığınca mesleki habilitasyon, rehabilitasyon ve eğitim programları

geliştirilir. Engellilerin mesleki habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetleri, kamu

kurum ve kuruluşları ile belediyeler ve diğer gerçek veya tüzel kişiler tarafından

da gerçekleştirilebilir. Bu maddeye ilişkin usul ve esaslar, Aile ve Sosyal

Politikalar Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik

Bakanlığı’nca müştereken çıkarılan yönetmelikle belirlenir.

Madde 14. Engellilerin iş gücü piyasası ve çalışma ortamında sürdürülebilir istihdamı için

kendi işini kurmaya rehberlik ve mesleki danışmanlık hizmetlerinin geliştirilmesi

de dâhil olmak üzere gerekli tedbirler alınır.

İşe başvuru, alım, önerilen çalışma süreleri ve şartları ile istihdamın sürekliliği,

kariyer gelişimi, sağlıklı ve güvenli çalışma koşulları dâhil olmak üzere istihdama

ilişkin hiçbir hususta engelliliğe dayalı ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz.

Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer

kişilerden farklı muamelede bulunulamaz.

Çalışan veya iş başvurusunda bulunan engellilerin karşılaşabileceği engel ve

güçlükleri ortadan kaldırmaya yönelik istihdam süreçlerindeki önlemlerin

alınması ve engellilerin çalıştığı iş yerlerinde makul düzenlemelerin, bu konuda

görev, yetki ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile işverenler tarafından yapılması zorunludur.

Umarım, sınava katılacak tüm adaylar arzu ettikleri kadrolara yerleşebilirler.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…