Engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırabilecek uygulamalar

Geçtiğimiz günlerde engelliler açısından bazı önemli gelişmeler yaşandı ülkemizde. Örneğin; artık AVM’lerde kimse engellilere ayrılmış otoparkları işgal edemeyecek, camilerde engellilerin akülü araçlarını şarj edebilmesi için yeni bir uygulama başlatılacak, ilaç kutularında ilaçların isimleri görme engelliler için kabartma yazı ile de yazılacak. 

Engellilerin günlük hayatlarını zorlanmadan sürdürebilmeleri için erişilebilirlik çalışmaları yürüten Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, bu kapsamda, AVM’lerdeki otoparklarda yaşanan problemleri çözmeye karar vermiş bulunuyor. Bakanlığın talimatıyla harekete geçen Emniyet Genel Müdürlüğü’nce 81 ilimizin valiliğine birer yazı gönderilerek AVM’lerdeki engelli otoparklarını haksız kullanan araçlara cezai işlem uygulanması talimatı verilmiş durumda.

AVM Otoparklarında engelliler için ayrılmış park yerlerinin amacına uygun olarak kullanılmadığına pek çok kez şahit oldum. Her seferinde bu durumu AVM yönetimine bildirmişsem de, bu bildirimlerin hiçbir yarar sağlamadığını gördüm. Bu park yerlerini haksız olarak kullananları uyarmaya çalıştığımda ise, çoğu kez çirkin ve üzücü davranışlara muhatap oldum. Ancak, nadiren de olsa, yaptığı yanlışın farkına varıp özür dileme erdemini gösteren kişilerle de karşılaştım.  Bu kişileri tenzih ederek söylüyorum: Ne yazık ki ülkemiz insanı cezai yaptırımın olmadığı hallerde toplumsal kuralları yok sayıyor. Bu yüzden Emniyet Genel Müdürlüğü’nce verilen ‘cezai işlem uygulanması’ talimatının AVM’lerdeki engelli otoparklarının işgalini önleyecek tek yol olduğunu düşünüyorum.

Emniyet Genel Müdürlüğü’nce valiliklere gönderilen yazıda, engellilerin AVM’lere ulaşımının çevresi ile birlikte düşünülmesi ve AVM yönetimlerince bu konuda kalıcı ve sürdürülebilir mekânsal tasarım ve planlama yapılması gerektiği ifade edilmiş bulunuyor. Engelliler için belirlenen alanların sadece engelli vatandaşlarca kullanılması için gerekli idari tedbirlerin uygulanması istenen yazıda, “AVM kapalı ve açık otoparklarında engelliler için ayrılmış özel park yerlerine erişim veya yararlanmanın otomatik kilit, bariyer gibi kontrollü şekilde ve sadece hak sahipleri tarafından kullanılması, AVM özel güvenlik ve yönetimlerinin sürece dâhil edilmesi ve iç denetimlerinin sağlanması gerekmektedir.” deniliyor.

Söz konusu talimat yazısında engelli park yerinin haksız erişim ve kullanımının önlenmesi için gereken yönetsel tedbirlerin öncelikle AVM yönetimlerinin sorumluluğu olduğu belirtiliyor ve bu tedbirlerin ilgili yönetimlerce alınması gerektiği kaydediliyor. Aynı yazıda engelli bireylerin yaşam kalitelerinin ve sosyalleşmelerinin arttırılması, AVM giriş kapılarına yakın açık veya kapalı otoparklara kolay erişimlerinin sağlanması amacıyla; Belediyeler, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlükleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri, İl Emniyet Müdürlükleri, AVM Yönetimleri, ilgili Odalar ve Sivil Toplum Kuruluşları yetkililerinden oluşacak heyetlerce çözüme yönelik tedbirlerin alınması gerektiği de ifade ediliyor.

Alınacak tedbirlerin planlanması ve uygulanması noktasında Trafik Birimleri’nin gerekli desteği sağlaması, Trafik Zabıtası’nın görev ve yetki sınırları dâhilinde alınan tedbirlere rağmen engelli park yerlerinin diğer araç sürücüleri tarafından uygunsuz olarak kullanılması durumunda Karayolları Trafik Kanunu’nun 61. Maddesi’nde öngörülen yaptırımların uygulanması talimatı veriliyor.

*****

Diyanet İşleri Başkanlığı, camilerde engelli bireylerin akülü araçlarını şarj edebilmelerini sağlayan yeni bir uygulama başlatıyor. Başkanlık, bu kapsamda, engelli vatandaşların akülü araçları için camilerde ‘şarj dolum ünitesi’ kuracak. Öncelikle pilot uygulama olarak sekiz ilde başlatılacak olan Proje, bu illerdeki uygulamadan elde edilecek veriler doğrultusunda diğer illere de yaygınlaştırılacak.

Şarj Dolum Üniteleri, pilot uygulama olarak;

-          Ankara’da Ahmet Hamdi Akseki Camii ve Hacı Bayram Camii’nde

-          İstanbul’da Sultanahmet Camii, Fatih Camii ve Ataşehir Mimar Sinan Camii’nde

-          İzmir’de Konak Camii’nde

-          Bursa’da Emir Sultan Camii ve Ulu Cami’de

-          Kayseri’de Hacı Mehmet Özkan Camii’nde

-          Samsun’da Büyük Cami’de

-          Gaziantep’te Alabey Camii’nde

-          Diyarbakır’da Berat Camii’nde

kurulacak. 

Camilerde kurulacak ünitelerin her birinde üç akülü araç aynı anda şarj edilebilecek. Ünitelerde dini bilgilerin de yer aldığı dijital bir sistem bulunacak. Engelli bireyler araçları şarj olurken dijital ekrandan Kuran-ı Kerim okuyabilecek ya da dinleyebilecek; Kuran meali, Hadis, Fıkıh gibi dini bilgilere ulaşabilecek. İçerikler, işitme engelli bireyler için işaret diliyle de iletiliyor olacak. Bu ünitelerde ayrıca sesli olarak ve işaret diliyle yön ve mekân tarifleri, kurum ve kuruluşlara kolay erişim sağlayan navigasyon özelliği de bulunacak. Söz konusu üniteler çocuklar için de hikâye ve masallar barındıracak. 

*****

Sağlık Bakanlığı tarafından ilaçlarla ilgili yönetmelikte değişiklik yapıldı. Yeni yönetmeliğe göre tüm ilaç kutularında ilaçların isimleri görme engelliler için Braille formatında kabartma yazı ile de yazılacak. Ayrıca sesli kullanma talimatı hizmeti de sunulacak. Sesli kullanma talimatı ya kutunun üzerinde bulunan karekod ile uygulama yardımı alınarak dinlenebilecek, ya da bu talimat hastalara ilaç firmaları tarafından CD formatında verilecek.

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile…