“Bilim ve Teknolojide Engelli Kız Çocuklar”

Toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısını yaygınlaştırmak ve kadınların her alanda güçlenmesine katkı sağlamak amacıyla 2009 yılında kurulan Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, yürüttüğü ulusal ve uluslararası projelerle ve hak temelli eleştirel medya okuryazarlığı konusundaki öncü çalışmalarıyla tanınıyor.  

Dernek, son yıllarda, kız çocuklarının insan haklarını güçlendirmeye yönelik faaliyetlere ağırlık veriyor ve onları bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM)* alanlarına yönlendiren geniş kapsamlı projeler uyguluyor. 

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, geçtiğimiz günlerde Türkiye’deki İsviçre Büyükelçiliği’ nin desteği ile engelli kız çocukların STEM alanlarına yönlendirilmesi ve onların bu alanda iş ve meslek sahibi olmaları için yüreklendirilmeleri amacıyla bir atölye çalışması düzenledi. 8 Aralık’ta İsviçre Büyükelçiliği rezidansında yapılan atölyeye; down sendromlu, otizmli, serebral palsili, görme engelli, koklear implant kullanıcısı ve nadir hastalığı bulunan toplam altı kız çocuğu refakatçileri ile birlikte katıldı. Engelli hakları aktivisti Ayşe Sarı’nın gözlemci olarak yer aldığı, omurilik felçli bilgisayar mühendisi Gamze Yılmaz’ın ‘rol model’ olarak mesleki deneyimlerini paylaştığı atölyede katılımcılara; STEM alanlarında öncü çalışmalara imza atmış, uzay bilimlerinden bilgisayar yazılımına fizikten tıbba kadar pek çok meslekte başarılı olmuş engelli kadınlar tanıtıldı.  
Gamze Yılmaz

Toplumsal cinsiyet bakış açısıyla engelli kız çocuklara odaklanan ve Türkiye’de bir ilk olan “Bilim ve Teknolojide Engelli Kız Çocuklar” atölyesinde basit deneylerden oluşan STEM uygulamaları yapıldı. Atölyenin kolaylaştırıcıları Uçan Süpürge Derneği’nden Selen Doğan ve Sinem Sefa Akay, STEM Maker’ ı ise Sezer Abak idi.  

İsviçre’nin Türkiye Büyükelçisi Jean-Daniel Ruch atölyenin ilk bölümünde yaptığı konuşmada, bu etkinliğin 3 Aralık Dünya Engelliler Günü ile 10 Aralık İnsan Hakları Günü’nün ortasına denk gelmesinin anlamlı olduğunu ifade etti. Kadınların STEM mesleklerinde yer almalarının önemini vurgulayan Büyükelçi, engelliler için yaşamın her alanında yapılması gereken düzenlemelerin lütuf değil hak olduğunun altını çizerek, “Engelliler kendileri için iyilik yapılmasını değil, haklarının verilmesini istiyorlar” dedi. 

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Selen Doğan; kız çocukların eğitimde ve meslek seçiminde yetenekleri ve hayalleri doğrultusunda karar veremediklerini, toplumsal cinsiyet rol kalıplarının onları belli alanlardan dışladıklarını söyledi. Mesleklerin cinsiyetlendirilmesinin fırsat eşitsizliğini derinleştirdiğini belirten Selen Doğan; örneğin, öğretmenlik, hemşirelik gibi meslekler kız çocuklara uygun görülürken, mühendisliğin erkeklere daha çok yakıştırıldığını ifade etti. Küçük yaşlardan itibaren oyun ve oyuncak seçiminde ailelerin cinsiyetçi tutumunun etkisinin de büyük olduğunu söyleyen Doğan, bilimsel buluşlara imza atan pek çok kadın bulunduğunu ancak onların kendilerini kanıtlamak için erkeklerden daha çok çalışmak zorunda kaldıklarını; üstelik bunu toplumsal cinsiyet rollerinin dayattığı ev, aile ve çocuk bakımı işleri ile bir arada yürütmek durumunda olduklarını belirtti. 

Selen Doğan’ın da ifade ettiği gibi kız çocuklara biçilmiş toplumsal cinsiyet rolleri onları bilim ve teknoloji alanında hayal kurmaktan, üretmekten ve yeteneklerini ortaya koymaktan alıkoyuyor. Ancak gelişen dünyada bilim ve teknolojinin önemi arttıkça, kız çocukların bu alanlarda eğitime ve mesleğe yönlendirilmeleri daha da önem kazanıyor. Kız çocukların ve kadınların potansiyellerinin farkına varılması ve desteklenmeleri onların güçlenmelerini sağlayacak. STEM bu anlamda uygun bir strateji.  

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, çalışmalarını kız çocukları meslek seçiminde bilim ve teknoloji alanlarına yönlendirmek amacıyla sürdürmeye devam ediyor. STEM konusunda gerçekleştirdikleri birçok başarılı proje ile kız çocukların kendilerini ifade edebilmelerine öncülük ediyor, onları pozitif bilimler konusunda desteklemek ve yüreklendirmek için eğitim ve etkinlikler düzenliyor. Engelli kızlarla STEM odağında çalışmanın kendileri için yeni ve öncü bir adım olduğunu ifade eden Dernek yetkilileri, bu alandaki çalışmalarını genişleterek sürdüreceklerini söylüyorlar. 

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği’nin “Bilim ve Teknolojide Engelli Kız Çocuklar” adlı girişiminin engelli kız çocukları için yepyeni ufuklar açacağına ve onları güçlendireceğine inanıyorum. Ve bu projenin Türkiye genelinde yaygınlaşmasını umuyorum. 

Engellerimizi hissettirmeyecek engelsiz bir yaşam dileği ile… 

* Science (Bilim), Technology (Teknoloji), Engineering (Mühendislik) ve Mathematics (matematik) disiplinlerini bütünleştiren öğretim felsefesi