Hayatı değiştiren buluşlar

Şu anda hayatımızı değiştirecek tek buluş, depremlerin gün ve saatiyle teşhis edilmesi olurdu herhalde. Ancak yaşadığımız yüzyıl bize bu şansı tanımadı. 20'inci Yüzyıl, tıp ve teknoloji alanındaki büyük hamlelerin yanı sıra, gündelik yaşamın kalitesini artıran küçük dev buluşlar yüzyılı oldu.

Kimine göre fermuar veya elektrik süpürgesi, kimine göre trafik lambası ya da poşet çay. Doğum kontrol hapı, dudak boyası, yara bandı, emniyet kemeri, mikrodalga fırın, hesap makinesi diyenler de var. Yani hayatı kolaylaştıran buluşlarla ilgili, herkesin farklı bir hikayesi var.

David Hillman ve David Gibbs adlı iki İngiliz ‘‘Century Makers’’ diye bir kitap yazmış. ‘‘Yüzyılı yüzyıl yapanlar’’ diye tercüme edilebilir. 20'inci Yüzyıl'da insan hayatına giren küçük mucizeleri, çok detay gibi görünen mini icatları anlatıyor. Belki bunların her birinin taşıdığı önemin çok farkındasınız; belki de artık gündelik hayatta kanıksadığınız için icat sınıfına bile sokmuyorsunuz.

İşte Hillman ve Gibbs'in kaleminden küçük mucizelerin hikayeleri.

Elektrik süpürgesi (1902)- İngiliz mühendis Hubert Cecil Booth'un icat ettiği alet o kadar ses çıkarıyordu ki, yöre halkı yoldan geçen atları ürkütüyor diye mucidi mahkemeye vermişlerdi.

Sutyen (1914) - Böyle bir çamaşırın giyilebileceği fikri ilk kez Amerikan Vogue dergisi tarafından 1909'da ortaya atıldı. Ancak sutyenin patentini kazanan kişi Mary Phelps Jacop oldu. Cendere gibi korseleri piyasadan kaldıran bu icadın prototipi, pembe bir kurdeleyle birbirine bağlanmış bir çift mendilden oluşuyordu. Phelps, sutyenin patentini 15 bin dolara Warner Brothers korse firmasına sattı.

Trafik lambası (1914)- Trafik lambası ilk kez 1868 yılında İngilizler tarafından Westminster'deki Bridge Street'te kullanıldı. Ancak bu ışıklar demiryolu sistemine aitti. Bu nedenle ABD'nin Cleveland kenti, ilk gerçek trafik lambasını yerleştiren kent olarak kabul ediliyor.

Poşet çay (1919) - İlk poşet çay Joseph Kreiger tarafından San Francisco'da piyasaya çıkarıldı. Poşeti müslin kumaşından yapılmıştı. 1952 yılında Tetley firması bu ürünü İngiltere'de lanse ettikten sonra bütün dünyaya yayıldı. Bugün dünyada çayın yüzde 75'i poşet olarak tüketiliyor.

Dilimlenmiş ekmek (1928): Otto Frederick Rohwedder, ekmek kesme ve paketleme makinesinin seri üretimine geçerek 26 yıllık düşünü gerçekleştirdi. 1933 yılında artık ABD'de satılan ekmeğin yüzde 80'i dilimleniyordu. Ve hatta ‘‘Dilimlenmiş ekmekten bu yana en büyük icat’’ diye bir deyiş bile çıktı.

Alışveriş arabası (1937): Eğer icat edilmeseydi insanların tüketim yeteneği son derece sınırlı olurdu. İşte bu nedenle Oklahoma City'deki Humpty Dumpty Supermarket'in yöneticisi Sylvan Goldman, ticareti canlandırmak için ekstra büyük sepetlerin altına tekerlek takıverdi. Böylece satışlar kısa sürede iki katına çıktı.

Tükenmez kalem (1938) - Mürekkebi çabuk kuruyacak kalemi geliştirmek için uğraşan Macar gazete editörü Ladislao Biro, kendi soyadıyla anılan bilyeli kalemi icat etti. 1940 yılında Naziler'den kaçarak Arjantin'e sığınan Biro ‘‘biro’’nun patentini sattı. Fransız Marcel Bich, kalemin patentini 1958 yılında satın aldı ve soyadının son harfini atarak ‘‘Bic’’ kalemlerinin seri üretimine geçti. Geçen yıl tüm dünyada tam 3 milyar Bic kalem satıldı.

Açma kapağı (1962): İçecek kültürünün çehresini değiştiren buluşu ABD'nin Pittsburgh kentindeki The Iron City Brewery adlı bira firması gerçekleştirdi. Teneke kutuların tepesinde içme deliği açılmasını sağlayan halka sayesinde 1964 yılında bira satışları 1.5 milyar kutuya çıktı.

Hillman ve Gibbs'in 100 buluşu içeren kitabında nice aletin yanı sıra barkod, çapraz bulmaca, post-it, silikon göğüs ve mutluluk hapı Prozac da yer alıyor ama, bir tek Aspirin bulunmuyor. Çünkü o mucize ilacın temelleri geçen yüzyıla dayanıyor.

İşte bunlar yaşamın kalitesini artıran küçük ayrıntılar.

Ama, bizim yaşam kalitemizin artması için öncelikle sağlam apartmanlarda oturmamız gerekiyor.