Ölümler zinciri ilk bakışta Agatha Christie romanlarını hatırlatıyor. Şarbon, çiçek ve ebola virüsü üzerinde araştırmalar yapan mikrobiyologlar, dünyanın çeşitli yerlerinde, şüpheli şekillerde birer birer ölüyor.
Tam da 11 Eylül sonrasında, ABD'nin şarbon paranoyasına kapıldığı günlerde başlıyor ölümler zinciri. Normalde kimsenin dikkatini çekmeyecek bu münferit ölümler, internette bir araya gelip adres adres gezmeye başlıyor. Laboratuvarlara kadar ulaşıyor. Mikrobiyologlar arasında bir panik rüzgarı esiyor: ‘‘Acaba sıra bende mi?’’ Komplo teorisyenlerine göre bu ölümlerde kumpas kokusu var. İstatistikçilere göre ise tamamen rastlantı...
Herşey Ian Gurney adlı İngiliz yazarın işgüzarlığıyla başlıyor. Gurney, Cassandra'nın Kehanetleri adlı kitabında, İncil'deki işaretlerden yola çıkarak Kıyamet Günü'nün 2023 yılında geleceğini iddia ediyor. İkinci kitabını ise nükleer ve biyolojik silah tehlikesi üzerine yazmaya karar veriyor. 11 Eylül'den hemen sonra bu konuda araştırma yaparken Yahoo sitesinden bir ‘acil haber’ talebinde bulunuyor. İçinde ‘mikrobiyolog’ sözcüğü geçen her haberin kendisine gönderilmesini istiyor.
Ve Gurney'in bilgisayarına art arda acil haber uyarıları düşmeye başlıyor.
Bilim haberlerinin arasında mikrobiyolog ölümleri... Bir, iki, üç derken sayıları 11'i buluyor. Bunun üzerine Gurney, ‘‘Bulaşıcı hastalıklar, DNA analizi ve şarbon alanında dünya çapında ün kazanmış uzmanlar birer birer ölüyor ya da kayboluyor’’ diye bir makale yazıp, UFO'lara, dünya dışı varlıklara kafayı takmış internet sitelerine gönderiyor. Böylece yeni bir komplo teorisi internette dolaşıma çıkıyor. Hatta bazı gazetelerin ‘garip ama gerçek’ köşelerine konu oluyor.
Ölümler zinciri Miami Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Benito Que ile başlıyor. AIDS gibi bulaşıcı hastalıklar konusunda uzman bir biyolog olan Que, dört erkek tarafından başına beyzbol sopasıyla vurularak öldürülüyor.
Ardından, şarbon, HIV, çiçek virüsü ve ebola uzmanı Harvardlı biyolog Don Wiley, Memphis'te kayboluyor. Bir nehir köprüsü üzerinde terkedilmiş aracının bulunmasından bir ay sonra, cesedi de 500 m. ötede ortaya çıkıyor.
Hemen ertesi hafta, Sovyet füzelerini biyolojik silaha dönüştüren Vladimir Pasechnik Londra'da sokak ortasında aniden ölüyor. Pasechnik'in ölümünden önce ABD'li yetkililerle şarbon konusunda görüş alışverişinde bulunduğu biliniyor.
Rus mikrobiyolog Victor Korşunov, Moskova'daki evinin yakınlarında başına aldığı darbeler sonucu; İngiliz uzman Ian Langford da Norwich'teki evinin yakınlarında, belden aşağısı çıplak ve bir sandalyeye bağlanmış vaziyette ölü olarak bulunuyor.
San Jose'de mikrobiyolog olarak çalışan Tanya Holzmayer, pizzacı çocuk geldi zannederek evinin kapısını açtıktan sonra eski bir meslektaşının sıktığı yedi kurşunla can veriyor.
Antarktika'da mikroplar üzerine çalışmalar yapan David Wynn-Williams, Cambridge'de evinin yakınlarında jogging yaparken bir aracın çarpması sonucu ölüyor.
Grip uzmanı Steven Mostow da Denver yakınlarında kendi kullandığı uçağının düşmesi sonucu hayata veda ediyor.
ABD'li DNA analizi uzmanı Robert Schwartz çiftlik evinin mutfağında kılıçla öldürülmüş ve ensesine bir çarpı çizilmiş vaziyette bulunuyor.
MADALYONUN ÖBÜR YÜZÜ
Aynı gün Avustralya'da, Set Van Nguyen adlı bilimadamı, Bilim ve Araştırma Kurumu'nun hayvan hastalıkları bölümünün deposunda boğularak ölüyor.
Gurney'in perspektifinden bakıldığı takdirde bu ölümlerin her biri gerçekten şüpheli görünüyor. Biyolojik terör korkusunun hüküm sürdüğü bir ortamda, ne kadar mikrop uzmanı varsa hepsini ortadan kaldırmaya yönelik bir komplo kokusu çıkıyor. Ancak Gurney'in ustalıkla gizlediği ya da saptırdığı bazı küçük ayrıntılar farklı sonuçlar veriyor. En azından polis kayıtları böyle diyor.
Örneğin birinci ‘maktul’ Que, mikrobiyolog değil, laboratuvar teknisyeniydi. Şarbonla hiç ilgisi yoktu ve potansiyel kanser ilaçları üzerine araştırma yapıyordu. Ayrıca yüksek tansiyonu vardı. Son nefesini verdiği sokakta çocuklar beyzbol oynuyordu. Ancak kimse kafasına vurmamıştı. Çünkü vücudunda tek bir yara bere izi yoktu.
Memphis'te bir köprü üzerinde terkedilmiş aracı bulunan Wiley'in ise epilepsisi vardı. Köprü korkuluklarına vurduktan sonra aracını kontrol etmek üzere aşağı inmiş ve hızla geçen kamyonların yarattığı hava akımı sonucu, belki de bir nöbet geçirip köprüden düşmüştü.
Londra'da aniden ölen Pasechnik ise felç geçirmişti. Schwartz'ın feci ölümüyle ilgili olarak ise bilimadamının kızı ve kızının arkadaşları tutuklanmıştı. Uzman bir mikrobiyolog olarak tanıtılan Nguyen'in ise çiçek virüsüyle filan ilgisi yoktu. Kendisi teknik personeldendi ve bulunduğu odada teknik bir arıza yüzünden azot birikmesi sonucu boğulmuştu.
RASTLANTILARDAN KOMPLO TEORİSİ ÜRETMEK
Psikologlara göre insan beyninin en önemli özelliklerinden biri rastlantılardan komplo teorisi üretmek. Korku iklimi hakim olduğu zaman komplo üretim katsayısı da artıyor. 11 Eylül terör eylemleri sonrasında, kulelere çarpan uçakların sefer ve yolcu sayılarını toplayıp çıkararak bulunan 11 rakamı da bunun bir örneği.
Nette dolaşımda bulunan bir başka rakamsal rastlantı örneği de Kennedy ve Lincoln suikastlarıyla ilgili.
ABD'nin bu iki başkanı 100 yıl arayla seçiliyor. İki başkanın saldırganları 100 yıl arayla doğmuş (aslında 101 yıl). Her ikisinin yerini Johnson isimli başkanlar alıyor. Ve bu iki Johnson da 100 yıl arayla doğmuş. Hem Kennedy, hem de Lincoln'ün adında 7 harf var; her ikisinin halefinin tam adı da 13 harfli. Saldırganlarının tam adı da toplam 15 harf. Lincoln tiyatroda vurulmuş ve saldırganı bir depoya kaçmıştı. Kennedy ise bir depodan vurulmuş ve saldırganı tiyatro salonuna kaçmıştı. Lincoln'ün Kennedy adında bir sekreteri vardı (aslında sekterlerinin adı John Nicolay ve John Hay'di) ve suikasta uğradığı gün tiyatroya gitmemesi için başkanı uyarmıştı. Kennedy'nin de Lincoln adında (doğru, adı Evelyn Lincoln'dü) bir sekreteri vardı ve suikast günü Dallas'a gitmemesi için uyarıda bulunmuştu.
İSTATİSTİKÇİ GÖRÜŞÜ
İstatikçilere göre üç-beş ay içinde 11 bilimadamının ölmesi hiçbir şey ifade etmiyor - ki ölenlerin tamamı mikrobiyolog da değil. Sadece Amerikan Mikrobiyoloji Derneği'nin 41 bin üyesi var. Normal zamanda rastlantı şeklinde algılanmak bir yana, dikkat bile çekmeyecek bu 11 ölüme komplo damgası vurulması tamamen 11 Eylül sonrasındaki korku ikliminden kaynaklanıyor.
MİKROBİYOLOG GÖRÜŞÜ
Sovyetler'den ABD'ye iltica eden ve ülkenin en önde gelen mikrobiyologlarından olan Ken Alibek de mikrobiyologlara yönelik komplo teorilerini kesinlikle reddediyor. Dünyanın sayılı biyolojik silah uzmanlarından biri olan Alibek, ölenlerin çoğunun bu silahlarla ilgisi olmadığını belirttikten sonra şunu ekliyor: ‘‘Ortada bir komplo olsa önce beni öldürmeleri gerekirdi.’’