Güle güle Kagider'in efsane Başkanı Sanem Oktar

- Sen efsane başkansın! Nasıl yani? Nasıl kadın girişimcileri bırakıp da gideceksin?

(Gülüyor) Teşekkürler! KAGİDER Onur Kurulu üyesi olarak dernekte kalmaya ve çalışmaya devam edeceğim, sadece yönetimde olmayacağım. Bu bir bayrak yarışı ve ben kendi payıma dört yıllık gönüllü çalışma süremi doldurdum.

- KAGİDER’de zaten çok demokratik bir sistem var bildiğim kadarıyla...

Evet. Bir başkan iki dönemden, yani 4 yıldan fazla başkanlık yapamıyor. Hizmet gerektiren ve gönüllükle yapılan kurumlarda bunun çok önemli olduğuna inanıyorum. Bizim ülkemizde maalesef, bir kere gelenin koltuğu bırakması çok zor oluyor! Türkiye’de 35 yıldır başkanlık yapan sivil toplum liderleri var...

- Son 4 yıl Türkiye’nin en zor ve en hareketli dönemlerinden biriydi...

Sorma! 4 seçim geçirdik. 2015 yılında 5 ay arayla iki seçim yaşadık. 15 Temmuz 2016’da demokrasiyi yıkmaya yönelik bir darbe girişimiyle karşı karşıya kaldık. 16 Nisan 2017’de gerçekleşen Anayasa referandumunun sonucu ise Türkiye’de ciddi bir sistem değişiminin yolunu açtı. 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerini de gerçekleştirdik. O kadar çok bakan, kabine ve milletvekili değişti ki ben KAGİDER tarihinde siyasilere en çok tebrik mektubu gönderen başkan oldum! Umarım sonuncusu olurum! Ben başkan olduğumda dolar 2.8 liraydı, bugün 6 lira seviyelerinde. Tüm bu zor dönemlerde bağımsız bir dernek olarak kadınların güçlenmesi, yani Türkiye’nin güçlenmesi için çok çalıştık...

- Küçük bir araştırma yaptım. Dört yıl boyunca 36 yurtdışı, 35 yurtiçi toplam 71 şehir dolaşmışsın!

Evet. New York’tan Japonya’ya, Moskova’dan Sydney’e kadar kadın girişimciliğinin gelişmesi, kadının güçlenmesi, ticaretin artması ve iyi uygulamaların anlatılması için pek organizasyonda yer aldım. Hayatımın en anlamlı, en çok şey öğrendiğim, dokunarak değiştirilebileceğini gördüğüm bir dönemi oldu. Kadınların ne kadar sağduyulu, üretken, hesapsız ama bir amaç uğruna gece gündüz çalışabildiğini gördüm.

- Normalde sen bir kadın girişimcisin, bir CEO’sun, çok yoğun başka bir işin var. Nasıl oldu da 365 gününü bir sivil toplum örgütüne ayırabildin?

(Gülüyor) Haklısın, ben saat 9’da işe giden ve hâlâ daha çok yoğun çalışan bir kadın girişimciyim. İsveç’te insanlar ortalama 2.5 dernek ya da kurumda gönüllü olarak çalışıyor. Bizde bu oran ne yazık ki çok düşük. Oysa vatandaş olarak etrafımızda olanlardan sorumluyuz ve bunları değiştirmek için biz aktif çaba göstermeliyiz. Şikâyet etmek yerine harekete geçmeliyiz! İnsan inandığı bir şey için çalışınca yorulmuyor, benimki de o hesap!

KADINLAR İÇİNDEKİ GÜCÜ HAREKETE GEÇİREBİLİRSE DÜNYA BAMBAŞKA BİR YER OLABİLİR!

- KAGİDER sana en çok ne öğretti?

“Kadınlar içindeki gücü harekete geçirebilirse, dünya bambaşka bir yer olabilir!” Bunu öğretti. Bir de “Eğer gerçekten bir şeye inanırsan ve bu evrensel olarak doğru ise kim ne derse desin, ayağa kalk, herkes sussa da sen konuş ve harekete geç...”

- Bu 4 yılda sence yaptığın en önemli şeyler nelerdi?

Kadın girişimcilerin sayısını arttırmak için yaptığımız “online eğitim platformu” kagiderpusula.org, iş fikri olan ya da işini büyütmek isteyen kadınlar için Türkiye’nin her yerinden girebilecekleri bir eğitim platformu. Biz bunu yarattık. Araştırmalara göre Türkiye’de kadınlar arasında girişimci olma eğilimi artıyor ancak girişimci kadınlardan her 10 tanesinden 2’si kârlı olmadığı için, 3 tanesi ise finansal kaynak yetersizliğinden 3. yılın sonunda işlerine devam edemiyor. “Proje 15” ile onlara destek olmayı hedefledik. Proje kapsamında, 15 bin kadın girişimciye uzaktan erişim, 1500 kadın girişimciye KAGİDER Pusula platformu üzerinden online girişimcilik eğitimi imkânı sunduk. Girişimcilerin yeni pazarlara erişmesi için “Kadından almalı, memleket kazanmalı” kampanyasını başlattık. 10 milyon dolardan fazla ticaret hacmi yarattık. Tüm kadın girişimcilerin bir arada yer alacağı ticaretin kadınları portalını hayata geçirdik. 

KADININ İSTİHDAMA KATILIM ORANI SADECE YÜZDE 29

- KAGİDER kadınlar için ne kadar önemli bir kurum?

Bugün ülkemizde nüfusun yarısı kadınlardan oluşuyor. Ama kadının istihdama katılım oranı sadece yüzde 29. Bunların da neredeyse yüzde 40’ı kayıt dışı. Yani yaklaşık 20 milyon kadın işgücünün dışında. İş dünyasında tepe pozisyonlardaki kadın oranı ise ancak yüzde 12. Aynı işi yapan kadın ve erkeklerin ücretleri arasında, erkeklerin lehine fark yüzde 20. Girişimcilikle ilgili rakamlarımızda da çok büyük dengesizlikler var. Bu nedenle, KAGİDER olarak üstlenmiş olduğumuz “kadın girişimciliğini geliştirmek, ekonomik ve sosyal yaşamda kadının konumunu güçlendirmek” misyonu ülkemiz için hayati öneme sahip.

 KADINLARIN İNANILMAZ ŞEYLER YARATTIKLARINI GÖRDÜM

- Bu 4 senede kadınlara dair bilmediğin neleri öğrendin?

Kadınların para ve finans işlerini, “Biz anlamıyoruz!” diye erkeklere devrettiğini gördüm. Oysa ister iş kadını, ister ev kadını her kadının ciddi bir finansal okuryazar olması, kendi banka hesabının olması ve yönetmesi gerekir. Türkiye’nin her yerinde kadınların müthiş bir mücadele verdiğini ve hayatın her alanında toplumsal fırsat eşitliğine ihtiyacı olduğunu gördüm. Başarılı kadın girişimcilerinin çoğunun hayatında zor bir dönem, hatta travma olduğunu ve bunun sonrasında kimseye müdana etmemeyi öğrenip ama çok çalışarak inanılmaz şeyler yarattıklarını gördüm! 

TÜRKİYE’DE 115 BİN KADIN GİRİŞİMCİ VAR

- Dünya Bankası’yla şirketlere “Fırsat Eşitliği Sertifikası” imkanı sunuyorsunuz ve eğitim veriyorsunuz. Bu ne kadar önemli?

Birçok kurum “eşitlikçi” uygulamaları olduğunu deklare ediyor, tabii ki söylemlerine inanıyoruz ama bunun bağımsız bir raporla belgelenmesi çok önemli...

- “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması”yla kadın girişimciliğini teşvik ediyorsunuz. Yarışmaya kaç başvuru aldınız?

39.000 başvuruya ulaştık. Kadınların önlerindeki en önemli engellerden biri, cesaret eksikliği. Kadınlar birbirinden ilham alıyorlar, birbirlerini dinleyince “Ben de yapabilirim!” diyorlar. Yarışmayla aslında birçok kadın birbirinden ilham aldı ve kendi girişimcilik hikayesini paylaşmak için cesaretlendi.

- Kadın girişimciliği gerçekten ülkemizde artıyor mu?

KAGİDER kurulduğunda Türkiye’de kadın girişimci oranı yüzde 4’lerdeydi, şimdi bu oran yüzde 9’lara ulaştı. Böyle bakıldığında, iki katından fazla büyümüş görünüyor ama hala 115.000 civarında.
 

300 KM HIZLA GİDEN BİR ARABANIN SÜRÜCÜSÜ GİBİYİM

- Bir süre hiçbir şey yapmadan durabilir misin?

Şu an 300 km hızla giden bir arabanın sürücü koltuğunda gibiyim! Harika yerlerden ve insanların yanından geçiyorum ama o kadar hızlı gidiyor ki araba, hiçbirini ne tam görebiliyorum ne de dokunabiliyorum. Ama aracın hızını, 80 km’ye düşürebilirsem, etrafımdaki manzaranın keyfini çıkaracağım hatta camı açıp, havanın kokusunu bile alabileceğim. Böyle bir yenilenme dönemi ve üretmenin farklı hallerini bulmayı bekliyorum!