Teknoloji de olsa ayak yere basmalı

Birçok alanda kullandığımız teknoloji artık tarımda da kendini gösteriyor. Amerika’da ekonomi eğitimi alan Selim Özoğuz ve Kanada’da işletme okuyan Engin Özoğuz kardeşler, teknoloji alanında çalışırken tarım yatırımı yapmaya karar vermişler, Menderes’de bir tarım arazisi almışlar. Tarım ve teknolojinin kağıt üzerinde birbirinden çok uzak alanlar gibi görünse de, verimlilik ve takip açısından birbirlerinden ayrılmaması gereken iki sektör olduğunu söyleyen Özoğuz kardeşler, tarım teknolojilerini ilk olarak kendi arazilerinde uygulamaktan mutlu olduklarını anlatıyor.

- Şu anda nasıl bir iş yapıyorsunuz?
- Geleceğin teknolojide olduğuna inandığımız için yeni bir girişim çerçevesinde teknoloji işi yapıyoruz. Firmalar için ürünlerini farklı ihtiyaçlardan doğabilecek sebeplerle farklı teknolojik altyapılar sağlayarak takip edebilmelerine olanak sağlıyoruz. Onun dışında tüm dünyanın konuştuğu Nesnelerin İnterneti (IoT) yani sensörler aracılığıyla nesneleri birbirleriyle konuşturma, geliştirme ve olası yerli üretim fırsatlarını değerlendiriyoruz. Büyük Veri Analizleri ve isteğe özel yazılımlar ve sistem entegrasyonları üretiyoruz.
- Bu anlamda yaptığınız bir proje var mı?
- Teknoloji alanında CSTEM olarak Türkiye’de ‘izlenebilirlik’ ve ‘takip’ alanında bir ilki gerçekleştirdik. Dardanel firması ile yaptığımız işbirliği çerçevesinde, ürettikleri her bir ton balığı konservesinin üzerine tekil bir kod basarak tüketiciye satın aldıktan sonra Dardanel websitesi üzerinden ürünün hikayesini sorgulayabilme ayrıcalığını sunuyor olacağız. Böylece üretilen tüm konservelerin güvenilirliğini, orijinalliğini ve hikayesini Dardanel bir ilki gerçekleştirerek müşterilerine katma değer olarak sunuyor olacak.

TOPRAK VE DOĞADAN UZAKLAŞMAK İSTEMİYORUZ
- Tarım yatırımı yapmak nereden aklınıza geldi?
- Bir yandan teknoloji işi yapıyor olsak da diğer yandan ayağımız her zaman toprağa bassın, topraktan ve doğadan uzaklaşmayalım düşüncesiyle kendimizi tarım sektöründe bulduk. Doğa ile mücadele etmek, üretmek ve onu paylaşmak fikri bizi her zaman o yöne çeken güç oldu. Ülkemiz verimli toprakları ile zaten diğer ülkelerin önünde, kendimize ‘enerjimizi neden bu potansiyeli ortaya çıkarmak için kullanmıyoruz’ diye sorduk ve bir de baktık İzmir’deyiz.
- Neden Ege Bölgesi’ni tercih ettiniz?
- Ege Bölgesi biraz tesadüfi oldu aslında. İzmir’de dostlarımız sayesinde araziden haberimiz oldu. Gidip gördükten sonrada çok etkilendik. İstanbul’da yaşadığımız gerçeğini de göz önüne alınca ulaşım rahatlığı, havası ve doğası, dostlarımız ve oradaki çevremiz, hepsi karar aşamamızı hızlandıran faktörler oldu. Engin’in lise öğrenimini 5 yıl süre ile İzmir Amerikan Koleji’nde yapması da bir diğer büyük faktördü. İzmir’den kopamıyorduk...

TEKNOLOJİ, ÜRÜNLERİ TOPLAMA ZAMANINI BİLE SÖYLEYEBİLİR
- Ne yetiştirmeyi planlıyorsunuz?
- Arazi Orman Bakanlığı’nca tahsis edilen bir arazi olduğundan biz deviri aldığımızda ekili ve dikili bir araziydi. Badem, ceviz, zeytin, fıstık çamı ve hünnap ağaçları vardı. Proje revizyonuna giderek verimi artırmaya yönelik çalışmalar yapmak ve aromatik otlar ile ürün çeşitliliğini ve arazinin bulunduğu ekosistemi zenginleştirmek istiyoruz. Ülkemiz özellikle badem ve ceviz yönünden dışa bağımlı ve ithalat yapıyor. Bu alanda öncelikle iç pazarı beslemek birinci önceliğimiz. Daha sonrasında ürünümüzü yurt dışı standart ve teknolojisine göre yetiştirerek ihracata katkıda bulunmayı planlıyoruz.
- Tarımın verimliliğinin artırılmasında teknoloji nerelerde kullanılabilir?
- Tarımda verim, doğru uygulama ve ölçümleme ile gerçekleştirilebilir. Teknoloji ve bahsettiğimiz sensörler bu noktada devreye girerek ihtiyacımız olan hava, toprak, nem, su gibi ölçümleri ve hava durumu, yağış miktarı, güneşli gün sayısı gibi parametreleri anlık olarak bize iletir. Biz de gelen noktaları birleştirerek bir grafik yaratırız. Birçok şey söyleyen bu grafik sayesinde ağaç üzerine meyve / ürün ölçümleme sensörleri yerleştirerek ürünü doğru zamanda, gerçek olgunluk seviyesine ulaştığında, toplamaya kadar ilerleyebiliriz. Tarımda en büyük sorun olan ilkbahar donlarının önüne uzaktan sulama sistemi ile geçerek zayiatı engelleyebilir, ürün kayıplarını üretici için sıfıra indirebiliriz. Bu çözümlerin hepsi teknolojiyi kullanarak mümkün. Uzun vadede sürdürülebilir ve önceden tahmin edilebilir bir üretim ortamı oluşturabiliriz.

TARIM İÇİN TEKNOLOJİ OLMAZSA OLMAZ
- Tarım ile teknoloji alanında ne gibi yenilikler var? Bu konuda dünya nerede biz neredeyiz?
- Tarımda makineleşme ile gelen verimin artırılması imkanı günümüz teknolojisini tarımda uygulayarak daha da yüksek hale gelebiliyor. Tarım doğaya açık olmasından dolayı her türlü sürprize ve tehlikeye açık bir sektör. Teknolojiyi kullanarak bazı önemli parametreleri ölçebilir ve ona göre otomatik savunma mekanizmaları geliştirebiliriz. Dünyada özellikle sensörlerin kullanımının yaygınlaşması ile birlikte (IoT) tarım alanları çok daha akıllı, kendi kendini oluşan koşullara göre yönetebilme yetisine sahip olmaya başladı. Artık dünyada güncel teknolojiler ve nesnelerin internet ile birlikte sensörleri kullanan tarım alanları su, gübre ve ilaç kullanımı yönünden çok daha bilinçli ve doğru uygulamalar gerçekleştirilebiliyor. Eskiden göz kararı yapılan bu uygulamalar günümüzde ölçümlendirilerek ve kayıt altına alınarak diğer sensörler yardımıyla toplanan parametrelerle yapılabiliyor. Ayrıca gıda firmaları daha da bilinçlenen tüketiciyi göz önünde bulundurarak hammadde temininden ürün rafa gelene kadar olan aşamayı tüketiciyle buluşturmalı. Bu durum şimdilik zorunluluk olarak görünmese de yakın gelecekte tüketici tercihinde güvenli gıda tüketimi açıcından öncelikli tercih sebebi olacak. Bu alanda da nitelikli çalışmalar ve projeler yapmaya gayret ediyoruz. Türkiye daha bu denli teknolojiyi tarıma entegre edememiş olsa da o yolda kararlılığını sürdürmelidir.
- Tarımda kullanılacak teknoloji pahalı mı? Getirileri neler?
- Teknoloji, tarımda ve diğer sektörlerde ilk yatırım yaparken çoğu üretici için gereksiz bir harcama olarak görülebilir ama uzun vadede doğru ve ihtiyaca yönelik uygulandığı taktirde kesinlikle kendisini amorti eden ve üreticisini kara geçiren bir gerekliliktir. Burada uzun vadeli düşünmek çok önemli. Teknoloji sürekli gelişen yapısı nedeniyle her geçen süre daha yaygın, kullanılabilir ve uygulanabilir hale geliyor. Tarım için teknoloji olmazsa olmaz...

--------------