Şirketler için vergi barışı

Hemen hemen tüm riskler sigorta poliçesi ile güvence altına da alınabilir. Vergi cezası riski için de yeni vergi barışı bir sigorta poliçesi aslında. Vergi barışı yasası ile şirketlere ‘Maliye ile barış imzala, düşük sayılabilecek bir ödeme yap, geçmiş beş yıl için vergi inceleme riskini ortadan kaldır.” deniliyor. Henüz zamanaşımı süresi dolmayan yıllar için Maliye her an inceleme yapma imkanına sahip… 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılları… Matrah artırımı yapan şirketler içinse bu yıllar için artık vergi incelemesi yapılmayacağı belirtiliyor 7326 sayılı kanunla. (Md. 5) 

Vergi barışının matrah artırımının genel çerçevesini bu şekilde özetledikten sonra yasanın şirketler için merak edilen kritik ayrıntılarını açıklayalım.

BAŞVURU VE ÖDEME 

En son 31 Ağustos 2021 tarihine kadar matrah artırımına başvurulabilecek. Matrah artırımı sonrası hesaplanan vergiler, peşin ödenmek istenirse 30 Eylül’e kadar tek seferde ödeme yapılabilecek. İlk taksit ödeme süresi içerisinde peşin ödeme yapanlara hesaplanan vergiler üzerinden yüzde 10 indirim de uygulanacak. Taksitle ödeme yapacaklar için ilk taksit 30 Eylül’e kadar ödenebiliyor. İkişer ay arayla toplam 6 eşit taksitte (1.09 oranında katsayı ilave edilerek) ödeme yapılabilecek.

ARTTIRIM NE KADAR? 

Örneğin; 2018 yılı için vergi incelemesi riskini kaldırmak isteyen anonim ve limited şirketler, daha önce beyan ettikleri Kurumlar Vergisi (KV) matrahını, yüzde 20 oranında arttıracak, bunun da yüzde 15’ni ödeyecekler. Arttırımda bulunulan yıla ait yıllık beyannamelerin; yasal süresinde verilmesinde ve tahakkuk eden vergilerin süresinde ödenmesi konusunda aksama yaşanmışsa vergi oranı olarak yüzde 15 değil, yüzde 20 oranı dikkate alınacak. Her bir dönem için ayrı ayrı 10 TL’yi aşmayan tutardaki eksik ödemeler, 5 puanlık oran avantajından yararlanmayı engellemiyor. Ancak her yıl için belirlenmiş asgari matrah tutarları da mevcut. 2018 yılı örneği için; bildirilecek asgari matrah (o yıl için zarar beyan edilmiş olsa dahi) en az 105.800 TL olabilecek. Bu matrah üzerinden de yüzde 20 oranında vergi barışı karşılığı olarak (2018 yılı için) 21.160 lira ödenecek. Arttırım oranı ve bildirilmesi gereken asgari matrahlar, Tablo-1’de yıllar itibariyle yer almakta. 

KOŞULLAR NELER?

Tablo 2’de yer alan oranlarda geçmiş beyannamelerinde yer alan (hesaplanan) KDV’leri arttırıldığında vergi barışı hükümlerinden yararlanılabiliyor. Şirketler, muhtasar beyanname ile beyan etmeleri gereken ücret GV Stopajı için de vergi barışından Tablo 3’de yer alan oranlarda artırım yaparak vergi barışı hükümlerinden yararlanabiliyor.

Hangi vergiler için barış yapılamıyor? 

Şirketler yıllık kurumlar vergisi için matrah artırımı yapabiliyor. Ücret, kira, serbest meslek ödemeleri üzerinden hesaplanan stopajlar için de matrah artırımı yapılabiliyor. Kâr dağıtımı stopajı, damga vergisi ve ÖTV gibi vergilerde matrah artırımı imkânı ise sağlanmıyor. Vergi barışı düzenlemesinde; matrah artırımında bulunanlar hakkında; VUK’nun 367.nci madde kapsamında (Bazı Kaçakçılık Suçlarının Cezalandırılmasında Usul) inceleme yapılabileceği belirtiliyor. Ancak bu incelemelere göre de; matrah veya vergi artırımında bulunulan dönemler ve vergiler için tarhiyat (vergi hesaplaması) yapılamayacağı da ayrıca belirtiliyor. (7326 sayılı kanun, Md.5/13) Matrah artırımı yapılan yılda zarar varsa bu zararın ancak yarısının 2021 ve izleyen yılların karlarından indirilebileceğini de ayrıca belirtmekte yarar var. Yani artırım yapılan yıla ilişkin mali zararın yarısının mahsup hakkı 2021 ve izleyen yıllarda kaybedilmiş olacak. 

Vergi barışından hangi şirketler yararlanamaz? 

Kısaca; naylon fatura düzenleyenler matrah artırımından yararlanamaz diyebiliriz. “Defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler” (Vergi Usul Kanunu Md. 359/b) matrah artırımından yararlanamıyor. Naylon faturayı kayıtlara alan, kullananlar ise vergi barışından yararlanabiliyor. Asıl veya suretleri tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlenen belgeleri kullananlar, matrah arttırımı hükümlerinden yararlanabiliyor. Ayrıca terör suçundan hüküm giyenler ve yasada (5.inci maddesinin 9.ncu fıkrası) sayılan terör örgütleri ve milli güvenlikle ilgili yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler de matrah artırımı imkânından yararlanamıyor.  

 Ödeme yapılmazsa barış bozuluyor mu? 

Yasada belirlenen koşullara uygun olarak ödeme yapılmaması durumunda, vergi barışı-matrah artırımı hükümlerinden yararlanılamıyor. Yani barış bozuluyor, ‘incelenmeme güvencesi’ ortadan kalkıp, Maliye’nin dilediği zaman ‘vergi incelemesi yapma hakkı’ tekrar devreye giriyor. Ayrıca gecikme zammıyla (aylık 1.60 oranında) beraber yeni hesaplanan (arttırılan) vergilerin takip ve tahsiline de devam edilebiliyor.