Pişmanlık vergisi

En iyisi, biz Maliye olarak incelemeye zaman ayırmayalım. Sen de vatandaş olarak denetim stresini yaşama; eksik beyan ettiğin vergiyi, gecikme zammını ve cezasını öde. Bir düşün istersen, 15 gün de zamanın var.”

Pazartesi Hürriyet’te, Neşe Karanfil’in haberinde okudum bu yeni ‘pişmanlık ödemesi’ modelini. Maliye Bakanı Naci Ağbal açıklamış. Vergi denetiminde yeni bir model olduğunu ve üzerinde çalıştıklarını belirten Bakan Ağbal açıklamalarında ayrıca;

* Özellikle banka kayıtları ile beyan edilen işlemler arasında uyumsuzluk-eksiklik olduğunda şüpheli işlem sayılacağını ve muhatabına konunun -incelemeden önce- sorulacağını,

* Mükellefin, bahsedilen şüpheli işlemlerden vergi cezası çıkmayacağını düşündüğünde, 15 gün içinde pişmanlık başvurusunda bulunmama hakkının da olduğunu (incelemeyi kabul edebileceğini),

* Pişmanlıktan faydalanabileceklerin; kira geliri elde edenler, konut alanlar ve işadamları olacağını ancak sahte belge ve hileli vergi işlemi yapanlar için ‘Pişmanlık Ödemesi’ söz konusu olamayacağını,belirtmiş.

Bahsedilen modelin yasalaşmasıyla konu netleşecektir. Ancak; kritik olan konu şu: Maliye’nin uyarısını dikkate alan mükellefin 15 gün içinde ‘Pişmanlıkla ödeme’ yaptığında vergi aslını (ve gecikme cezasını) ödemesiyle konu kapanacak mıdır? Yoksa ilaveten vergi ziyaı cezası da ödenecek midir? Vergi ziyaı cezası da ödenecekse yeni modelin pek bir cazibesi kalmıyor. Çünkü ‘pişmanlıkla ödeme’ yapmayıp, incelemeye tabi olduğunda da ödeyeceği tutar aynı (vergi cezalı) olacaktır. Mükellefin kazancı yalnızca vergi inceleme sürecini yaşamaması olacak. (Aşağıda açıkladığımız güncel pişmanlık hükümlerinde ise ‘vergi cezası’ ödenmiyor. Yalnızca vergi aslı ve gecikme zammı söz konusu.) En azından; inceleme sonucunda ödenecek tutara göre, incelemesiz peşinen ödenecek tutar arasında mükellef lehine bir indirim-fark olmalı ki (cezada indirim olabilir mesela) model cazip hale gelebilsin.

VUK’A GÖRE PİŞMANLIK UYGULAMASI NASIL

Güncel uygulamada ‘Pişmanlık’ hükümleri Vergi Usul Kanunu’nda (VUK) yer almakta. (Md. 371) Pişmanlık hakkından faydalanabilmek için mükellefin kendiliğinden Maliye’ye başvurması gerekiyor. ‘Beyan etmediğim vergi var’ veya ‘eksik beyan ettiğim vergi var’ demesi gerekiyor. Ardından 15 gün içinde de vergi ödemelerini yapması gerekiyor. Vergi İncelemesi başlamışsa veya bir ihbarda bulunulmuşsa pişmanlık başvurusu kabul edilmiyor, mükellef lehine olan ‘vergi cezası kesilmeme avantajı’ ortadan kalkıyor.

Bilerek de bir vergi eksik beyan edilmiş veya hiç beyan edilmemiş olabilir, bilmeyerek de sonradan bu eksiklik fark edilmiş olabilir. Her iki durumda da pişmanlık maddesinden yararlanılabiliyor. Maliye durumu fark etmeden bu riskten nasıl kurtulurum diyen, nasıl hatamı en az zararla telafi ederim diye düşünenler için “pişmanlıkla Maliye’ye başvurmak” pratik çözüm. Vergi aslı ve gecikme zammı ödenirken ‘vergi ziyaı cezası’ (vergi aslının 1 katı veya 3 katı) uygulanmıyor. Konu çözülüyor.

İncelenen dönem dışındaki dönemler için pişmanlık başvurusunda bulunulabilir mi?

Maliye bir döneme (misal,2015) ilişkin inceleme başlatmışken mükellefler farklı bir dönem için (misal, 2014) pişmanlık hükümlerinden yararlanabilir mi? Yargıya intikal eden benzer bir olayda Danıştay inceleme yapılan dönem dışındaki diğer dönemler için Pişmanlık başvurusunun geçerli olduğunu (vergi ziyaı cezası kesilmeyeceğini) belirtmiş.

“...Davacı hakkında 2006/Aralık dönemine ilişkin olarak vergi incelemesi bulunmadığı, incelenen dönemlerin 2007/Haziran ve Temmuz dönemleri olduğu belirtildiğinden pişmanlık talebinin (2006 için) kabul edilmemesi suretiyle kesilen cezada yasaya uygunluk bulunmadığından yazılı gerekçeyle verilen kararın bozulması gerekmiştir.” (Danıştay 9. Daire 2012/4625 K., 17.9.2012 Tarih.)