Mart ayında kimler beyanname verecek?

Gayrimenkulünden kira geliri elde edenler, gayrimenkulünü satıp kazanç elde edenler, faiz geliri elde edenler, ücretliler ve kâr payı elde edenler... Önümüzdeki yazılarda; her bir gelir türünü ayrıntılı olarak ele alacağız. Bugün, gelir türlerine göre kimlerin beyanname vermek zorunda olduklarını açıklıyoruz.

KİRA GELİRİ ELDE EDENLER

2018’de yıl boyunca toplamda 4.400 liraya kadar konut kirası elde edenler (1-25 Mart 2019) beyanname vermeyecek. Dolayısıyla vergi de ödemeyecekler. 4.400 lirayı aşan konut kirası elde edenler beyanname vermek zorunda. Beyanname verenler için; ‘vergi hesaplanması sırasında, istisna, gider ve indirimler, hangi koşullarda ödenecek vergiyi azaltacak’ konusu önemli... Ayrıntılarını yeni yazılarımızda (yazı dizisi olarak) ayrıca ele alacağız.

2018’de net 27.200 lira, brüt 34.000 liradan fazla işyeri kira geliri elde edenler beyanname (1-25 Mart 2019) verecek. Eğer işyeri basit usuldeki bir mükellefe kiraya verilmişse (veya vergi kesintisi zorunluluğu olmayanlarca kiralanmış ise) beyanname verme sınırı 2018 gelirleri için 1.800 lira. İşyeri kira beyanında vergi ödemek bir yana, vergi iadesi alacaklar da olacak.

GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI GELİRLERİ

Normalde taşınmazın alış değeri ile satış değeri arasında kazanç oluştuğunda bu kazanç üzerinden vergi hesaplanır. Ancak Gelir Vergisi Kanunu’na göre alış tarihinin üzerinden beş tam yıl geçtikten sonra taşınmaz satıldığında ne kadar kazanç elde edilirse edilsin vergi ödenmiyor.

Beş yıldan önce evini-işyerini satıp (2018’de) 12 bin lirayı aşan kazanç elde edenler bu kazançlarını beyan etmek zorunda.

KÂR PAYI GELİRLERİ

2018 yılında elde ettiği brüt temettü ve kâr payı tutarının yarısı, 34 bin TL’yi aşmayanlar beyanname vermeyecek. Stopaj yapılmadan önceki brüt gelirin yarısı, (varsa tevkif suretiyle vergilendirilmiş diğer menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile birlikte) toplam 34 bin lirayı geçiyorsa şahsen beyanname verilmesi gerekiyor. Beyannameye gelir olarak kârın (temettünün) yarısı dâhil edilip vergilendiriliyor (kalan yarısı istisna) ve şirketin ödediği yüzde 15 stopaj da ödenecek vergiden mahsup ediliyor, düşülüyor. Kesinti yoluyla ödenen (yüzde 15) verginin, hesaplanan gelir vergisinden yüksek olduğu durumda vergi iadesi de söz konusu olabiliyor. Kâr payının vergilendirilmesine ilişkin örnekler de içeren ayrıntılara önümüzdeki yazılarda ayrıca yer vereceğiz. 

ÜCRET GELİRLERİ

Çalışanların vergileri normalde işverenlerince stopaj yoluyla kesilip Maliye’ye ödenir. Tek işverenden ücret alan çalışanların elde ettiği ücretin tutarı ne kadar yüksek olsa da beyanname vermeleri gerekmiyor. Ancak birden fazla işverenden ücret alan ve ikinci -ve varsa daha fazla- ücreti yıllık 34 bin lirayı geçenler, beyanname vermek zorundalar. Beyanname vermek zorunda olan ücretlilerin, tüm ücret gelirlerini de beyannamesine dâhil etmesi gerekecek.

FAİZ GELİRLERİ

Yurtiçinde (2018’de) elde edilen mevduat faiz gelirleri için de, repo kazançları için de vatandaşın mart ayında ayrıca beyanname vermesi gerekmiyor. Elde edilen gelirin büyüklüğü ne kadar olursa olsun fark etmiyor, beyanı gerekmiyor.

Gayrimenkul kira geliri, gayrimenkul satış kazancı gibi gelirlerden dolayı beyanname verilmesi gerekse dahi, vadeli mevduat faiz geliri de, repo kazancı da beyannameye dâhil edilmiyor.

Kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr paylarında da durum aynı. Katılım bankalarınca, kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları için de beyanname vermek gerekmiyor.

Yurtdışından elde edilen faiz gelirlerinde durum farklı... Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmadığından ve istisna da uygulanmadığından yurtdışında (2018’de) elde edilen faizlerin 1.800 lirayı aşması halinde yıllık beyanname ile menkul sermaye iradı (MSİ) olarak beyan edilmesi gerekiyor. Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirlerinin de beyan edilmesi gerekiyor.

Eurobond’dan elde edilen gelirler için de beyanname verilmesi gerekebilir. 2018 yılında elde edilen ve 34 bin lirayı aşan eurobond faiz gelirlerinin yıllık Gelir Vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi (1-25 Mart’ta) gerekiyor. 34 bin liranın hesabında; başkaca kâr payı geliri, işyeri kirası geliri gibi gelirler de dikkate alınıyor.