İhracatçının ‘belgesiz gider’ avantajı

Binde 1 BSMV uygulaması 15 Mayıs 2019’da başlamıştı. Sanayi sicil belgesi sahibi işletmelerin ve ihracatçı birliklerine üye olan ihracatçıların, yeni düzenleme ile döviz alımlarında binde 1 kambiyo vergisi yükü kaldırılmış oldu. (17.06.2019 tarihli Resmi Gazete)

Şimdi; belgeye ihtiyaç duyulmaksızın gider yazılabilen ‘binde 5’lik götürü gider’ avantajına bakalım... İhracatçılar; döviz olarak elde ettikleri hasılatının binde 5’ni, belgeye ihtiyaç duymadan vergi hesabında direkt gider yazabiliyorlar. (Gelir Vergisi Kanunu-GVK- Md.40) Yasada; yararlanacak işletmeler, “İhracat, yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan mükellefler” olarak tanımlanıyor.

Ancak götürü gider avantajından yararlanıp da, sonradan cezalı işleme maruz kalan işletmeler de olabiliyor. Yasal hakkını kullanarak ihracat hasılatının binde 5’ni gider yazan mükelleflerin, hiç karşılaşmak istemeyeceği ‘vergi cezası riski’ bu kritik konunun merak edilen ayrıntılarını da ele alalım...

- Neden ceza kesiliyor? Cezalı işlemin nedeni: Maliye, gider yazabilmek için yasadaki genel kriterlere ilaveten “harcamanın yapılmış” ve “işletme varlığında bir azalma meydana gelmiş” olmasını da gözetiyor. 194 Seri no.lu GV Tebliği’nden de yola çıkılarak tebliğe uygun görmediği gider yazma işlemleri için cezalı işlem uygulanabiliyor.

- Yargı ne diyor? Cezalı işleme maruz kaldıktan sonra yargıya gidildiğinde ise Maliye’nin kriterleri kabul görmüyor. Yargı kararlarında; ‘götürü giderin ispat şartına bağlı olmadığı’, ‘muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiğinin ispatına gerek olmadığı’ vurgulanıyor.

Danıştay 4.ncü Dairesi’nin kararında (8 Şubat 2016 tarih, E. 2012/8339, K. 2016/337) bu gerekçeler şu şekilde açıklanıyor:

- Götürü giderin kazançtan indirilebileceğinin herhangi bir ispat şartına bağlı olmadığı,

- Götürü gider indirimi için belgesi temin edilemeyen bir harcamanın olduğunun ve bu harcamanın muhasebe kayıtlarına intikal ettirildiğinin ispatına gerek bulunmadığı,

-  Yurtdışı hasılatının binde beşini geçmediği halde, yasal defterlere kaydedilmeyen yurtdışı giderlerinin fiilen yapıldığının ispatlanamadığı iddiasıyla ikmalen salınan vergi ve kesilen cezada hukuka uyarlık görülmediği

belirtiliyor.

Bu durumda Maliye’nin cezalı işlemlerden vazgeçip yargı kararlarına uygun işlem yapması gerekiyor. Her ne kadar ilgili tebliğde gider yazılan tutar için “harcamanın fiilen yapılmış olması” ve “işletme varlığında azalma” gibi kriterlerden bahsedilse de, yasada bu koşullar yer almadığından, yargı kararlarıyla uyum gözetilerek, ilgili tebliğde de değişiklik yapılarak ihracatçıların tereddütlerinin sonlandırılması gerekir.