Emlak vergisi nasıl hesaplanır?

Yeniden değerleme oranı yüzde 22.58 olarak açıklanmıştı ve bu oranın yarısı olan yüzde 11.29 oranında 2019 yılı vergi değerlerinin artırılması suretiyle bina, arsa ve arazilerin 2020 yılı vergi değerleri belirlendi. (27 Aralık 2019 Tarihli Resmî Gazete’ de yayımlanan Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği, Seri No: 76) Örneğin; geçen yıl bir konutun değeri 100 bin lira ise o mülkün ‘vergi değeri’ bu yıl 111 bin 290 liraya çıktı. (100 bin liranın üzerine yeniden değerleme oranının yarısı -yüzde11.29- uygulandığında...)

BİNDE BİRİ KADAR

Bu rayiç değerin binde biri kadar da (111.29 lira) bu yıl için ödenecek emlak vergisi hesaplanır. (Vergi değerinin hesabında bin liraya kadar olan kesirler dikkate alınmıyor.) Aynı değerdeki (2019 için 100 bin lira, 2020 için 111 bin 290 lira) konutun büyükşehir sınırları içinde yer alan bir konut olduğu varsayıldığında ise bu kez oran binde 2’ye çıktığından, ödenecek emlak vergisi 222.58 lira olarak hesaplanır. Belediyelerin vezneleri vasıtasıyla veya internetten kredi kartıyla ödeme yapılmak istendiğinde, direkt ödenecek emlak vergisi çıkıyor vatandaşın karşısına... Ödenecek emlak vergisinin hesabı yukarıda açıkladığımız emlak vergisi değerine, tabloda yer alan oranlar uygulanarak ödenecek emlak vergisi tutarı netleştiriliyor. Konutlarda ve işyerlerinde arsa (payı) değeri ile binanın inşaat maliyeti toplamından emlak vergisi matrahı oluşuyor.

İŞYERİ GÖRÜNEN KONUTLARDA VERGİ

Halihazırda konut olarak kullanılmasına rağmen, belediyeye ilk bildirimi işyeri olarak yapılmış gayrimenkuller de olabiliyor. Bu durumda yüksek orandan (işyeri olarak) iki kat fazla emlak vergisi ödenmiş oluyor. Benzer durumda olan mükellefler yüksek oranlı emlak vergisi ödemek yerine ilgili belediyeye başvurarak, fiilen konut olarak kullandıkları mülkleri için düşük oranlı (konut) emlak vergisi ödeyebilirler. ( İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı, 14 Kasım 2017 tarih ve 455314 sayılı özelge)

GÜNLÜK KİRALANAN EVLERDE VERGİ

Tapuda konut olarak kayıtlı olan gayrimenkullerin günlük-saatlik kiralama yapılması durumunda konut sahipleri emlak vergilerini düşük oranlı konut olarak değil daha yüksek oranlı işyeri olarak ödemek durumundalar. Gayrimenkul fiziki olarak işyeri olarak kullanıldığından işyerinin tabi olduğu orandan emlak vergisi ödenmesi gerekir. (İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı, 05 Şubat 2018 tarih ve 56068 sayılı özelge)

4 YILDA BİR KOMİSYONLAR BELİRLİYOR

Her dört yılda bir ‘takdir komisyonları’ mülklerin arsa değerlerini yeniden belirliyor. En son 2018 için arsa değerleri takdir komisyonları tarafından (2017 yılında) belirlenmişti. 2018 için belirlenen değerin üzerine, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak takip eden üç yıl için de (2019, 2020 ve 2021) mülklerin rayiçlerinin otomatik olarak yeniden belirlenmesi öngörülüyor. Takdir komisyonlarına; belediyeden, Maliye’den, tapu müdürlüğünden, ticaret odasından, ilgili muhtarlıklardan... üyeler katılarak değer tespit çalışması yapılıyor.

ÖDENMEDİĞİNDE CEZASI NE KADAR?

Emlak vergisi süresinde ödenmeyen mülk sahipleri için, aylık yüzde 1.6 oranında gecikme zammı işletilmesi söz konusu olacak.

İLK YIL VERGİ YOK

2020’de satın alınan evin emlak vergisini alıcı ödemez, satıcı öder. Alıcı ilk yıl vergi ödemez, yalnızca belediyeye bildirim verir. Alıcı için ilk emlak vergi ödemesi 2021’de başlar.

YARIN: Emlak vergisi avantajından yararlanmanın püf noktaları