Destek çok ama kasada para yok

Yüzde 15’den başlayıp; yıl içinde ücret toplamının büyümesiyle, yüzde 35’e kadar çıkıyor kesilen verginin oranı. Futbolcuların gelirleri de vergi mevzuatına göre ‘ücret’ sayılmasına rağmen, süper lig futbolcularından sabit yüzde 15 vergi kesiliyor. Kesilen bu vergilerin Maliye’ye ödenmesinin ardından, ‘amatör branşlarda harcanmak üzere’ tekrar kulübe iadesi de mümkün olabiliyor. (3289 Sayılı Kanunun Ek 12.nci maddesiyle, 2018 Haziran’dan itibaren vergi iadesinden yararlanılabiliyor.)

 Yani kulüpler ve futbolcular pozitif ayrımcılığa tabi vergi konusunda. Kulüplere endirekt sağlanmış bir avantaj daha var. Reklam amacıyla kulüplere ödeme yapan şirketler, bu ödemelerin tamamını gider yazıp daha az vergi ödeme imkânına sahipler. Tanıtım ve sponsorluk harcamaları da kulüpler için önemli bir gelir kapısı. (Saydığımız vergi avantajlarının ayrıntıları, aşağıda yer almakta)

 Naklen yayın gelirleri gibi garanti ve düzenli nakit akışları da var. Kulüpler arasında farklılık gösterse de; hemen her kulüp için düzenli bilet satış gelirleri de malum.

 Gelgelelim neredeyse tüm kulüpler borç batağında. Devlet; vergi avantajları tanıyarak, şirketler tanıtım ve sponsorluk ödemeleri yaparak destek oluyor. Taraftarlar; istenen düzeyde olmasa da bilet alarak veya kulübe özel forma ve diğer ürünleri satın alarak destek oluyor. Yayıncı kuruluştan sağlanan gelirler toplamda 1.5 milyar lirayı geçiyor. Amma velakin; hemen hemen tüm kulüpler özellikle de bankalara olan borçlarını ödeyemez durumda. UEFA tarafından, kulüplerin mali yapısını düzenlemek için hayata geçirilen Finansal Fair Play’de (FFP), dar boğazdan çıkışı sağlayamadı.

 Borç batağının nedeni; herkesin malumu, giderlerin gelirlerden fazla olması. Hangi giderler? Tabi ki futbolcular için ödenen bonservis bedelleri ve ücretler. Giderlerin yüzde 70-80’i futbolculara ödenen transfer ve maaş ödemelerinden oluşuyor. (İdeali yüzde 50 civarında öngörülüyor)

 Borç batağından çıkamayacağı anlaşılan kulüplere şimdi yeni bir destek daha geliyor. Borçlar; yeniden yapılandırılıyor. Yani daha düşük faizlerle ve daha uzun vadede borçlar için yeni bir ödeme planı getiriliyor, bankalar kulüplere kolaylık sağlıyor. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) ve Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) açıklamalarından, bu kez desteğin ‘kontrollü’ olacağı anlaşılıyor.

 Yapılandırmanın amacına ulaşması için tabi ki en kritik konu sürecin denetimi. Bu konuda TFF Başkanı Yıldırım Demirören,�“Denetleme bölümü için mevcut lisans kuruluşumuzda bazı değişiklikler yapılacak” diyor. Denetim sonunda,  “Puan silme, küme düşme ve lisans vermeme gibi yaptırımların en katı şekilde uygulanacağını” belirtiyor.

 Bankalar Birliği Başkanı Hüseyin Aydın da yapılandırma sonrası disiplinin devamı için, “Bir takım kurallar getirileceğini ve kurallara uyanlarla uymayanları ayıracaklarını” belirtiyor.

 İstanbul’un üç büyük kulübü olsun, Trabzonspor, Bursaspor ve diğer kulüplerimiz olsun. Milyonlarca taraftar için bu kulüpler özel bir anlam taşıyorlar. Tabi ki, mali destek sağlansın, batmalarına izin verilmesin. Ancak artık eskisi gibi olmayacağının da bilinmesi lazım. Kulüp yöneticilerinin; yapılandırma sonrasında oluşacak yeni bütçeden ve mali disiplinden sapma şansları olmadığında ancak faaliyetlerinin devam edebileceğini bilmeleri gerekiyor. 

FUTBOLA SAĞLANAN VERGİ AVANTAJLARI

1- Düşük ve sabit oranlı sporcu vergileri: Normalde 2017 yılı sonunda avantajlı vergi oranı imkânı ortadan kalkıyordu. Yasa değişikliği (7163 Sayılı Yasa, Md.1)  yapılarak süre iki yıl daha, 2020’ye kadar futbolcuların yüzde 15 sabit oranda vergilendirilmesi sağlandı. Dolayısıyla yine yeni bir yasa değişikliğiyle erteleme yapılmazsa, bu yıl sonunda avantaj ortadan kalkacak ve 2020’den itibaren futbolcuların ücretleri üzerinden de yüzde 35’e varan oranlarda vergi hesaplanacak.

2019 Vergi

Tarifesi             (%)

Süper Lig           15

Bir alt lig            10

Diğer kulüpler    5

2- Kulüplere vergi iadesi: Maliye, kulüplere amatör spor branşlarında kullanmak üzere vergi iade ödemesi de yapmaya başladı. Kulüplerin ödedikleri ücret-gelir vergisi stopajını, koşullu olarak tekrar kulüplere geri ödeniyor(vergi iadesi yapılıyor). Kulüpler bu aldıkları vergi iadesini, amatör branşların harcamalarında kullanabiliyor. Spor kulüpleri veya sportif alanda faaliyette bulunan şirketler; muhtasar beyannamelerinde görünen verginin ödenmesini takip eden 5 iş günü içerisinde vergi iadesi ödemelerini alabiliyorlar. (Sporcu Ücretlerinden Tevkif Yoluyla Alınan Gelir Vergisinin İadesi Hakkında Yönetmelik. 13 Haziran 2018 Tarihli Resmi Gazete)

 3- Reklam ve sponsorluk harcamaları: Şirketlerin kulüplere ödediği, ‘sponsorluk harcamalarının yarısı’(amatör spor dalları için tamamı), kazançtan indirilebiliyor, ‘reklam harcamalarının ise tamamı’ gider yazılabiliyor. Sporcuların; bonservis bedelleri, spor malzemeleri, seyahat ve ikamet giderleri, müsabaka sonucuna göre ödenen primler gibi harcamalar sponsorluk harcaması olarak değerlendiriliyor... Spor sahalarına, spor giysilerinin üzerine yazılı olarak kurumun tanıtımının yapılmasını sağlayacak amblem, marka, isim ve benzeri işaretler konulması karşılığı yapılan ödemeler ise reklam harcaması olarak değerlendiriliyor.