2018’de gayrimenkul satanlar, 2019’da vergi ödeyecek mi?

Okurumuzun sorusunu cevaplamadan önce, gayrimenkul satış kazancının beyanı için gerekli iki temel koşulu hatırlayalım... Birincisi beş yıllık süre koşulu, ikincisi istisna sınırı koşulu.

Beş yıllık süre koşulu: Gayrimenkulün alış tarihi ile satış tarihi arasındaki süre beş tam yılı aşmışsa, kazanç tutarı ne kadar olursa olsun beyanname verilmesi gerekmiyor, vergi ödenmesi de gerekmiyor.

Kazancın istisna sınırını aşması koşulu: İstisna sınırının altında kazanç elde edenlerin de beyanname vermesi gerekmiyor. 2018 yılı için değer artış kazancı istisnası için belirlenmiş tutar, 12 bin lira.

2015’de aldığı konutu; 2018’de, 200 bin lira kazanç elde ederek satan okurumuz için, bu iki kriter de aynı sonuca işaret ediyor: Beyanname de verilecek, kazanç üzerinden vergi de ödenecek...

Bu durumda “ne kadar vergi ödeneceği” merak edilecektir...

Hesaplamada en kritik konu, enflasyon etkisinin dikkate alınması...

Normalde 200 bin lira kazanç üzerinden ‘56 bin 280 lira’ gelir vergisi hesaplanır. Ancak; enflasyon etkisi dikkate alınarak hesaplama yapıldığında kazanç da düşer, ödenecek vergi de. Ödenecek vergi yaklaşık 42 bin lira daha az, ‘14 bin 195 lira’ olarak hesaplanır.

Tabloda vergi hesaplamasının detayları yer almakta. Alış ile satış arasındaki fark (kazanç) ilk başta 200 bin lira olarak görünse de, vergi bu kazanç üzerinden ödenmeyecek. Öncelikle enflasyon endekslemesi yoluyla alış maliyeti (123.870,73 TL) arttırılabilecek, dolayısıyla vergiye tabi kazanç da, ödenecek vergi de azaltılabilecek. Sonrasında, 12 bin lira istisna da düşülebilecek. Kalan kazanç (76.129,27 TL) üzerinden vergi (14.194,90) ödenecek.

Enflasyon endekslerini vergi hesaplamasına dahil edebilmek için de kriterler var... Endeksleme için; alış ve satış tarihleri arasındaki Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranının yüzde 10’un üzerinde olması gerekiyor. (Satışın yapıldığı aydan bir önceki ay ve alışın yapıldığı aydan bir önceki ay endeksleri.) Satış 2018 Mayıs’ta, alış 2015 Nisan’da olduğundan, 2018 Nisan endeks değeri ‘341,88’ ve 2015 Mart endeks değeri ‘241,97’ olarak dikkate alınır. (www.tuik.gov.tr) Her iki endeks değeri arasındaki fark da yüzde 10’dan fazla olduğundan (yüzde 41) alış maliyeti arttırılarak, satış kazancı (ve ödenecek vergi) daha düşük hesaplanabilir.

Sonuç olarak; okurumuz gayrimenkulü aldığı tarih ile sattığı tarih arasında, ÜFE endeksinin yüzde 10’dan fazla oranda artmış olmasından kaynaklı olarak daha az vergi ödeyebilecek. Bu avantajı; tüm taşınmaz alım satımı yapan okurlarımız da vergi hesabında dikkate alabilir ve daha az vergi ödeme imkânına sahip olabilirler.

Mirasla edinilen mülk satıldığında vergi yok: Son olarak bir diğer kritik konuyu da belirtmekte yarar var. Miras ya da bağış yoluyla ivazsız (karşılıksız) edinilmiş taşınmazlar beş yıllık süre dolmadan satılmış olsa da kazanç üzerinden -değer artış kazancı- vergi ödenmiyor. Kazancın ne kadar olduğu da dikkate alınmaksızın her durumda değer artış kazancı hesaplanmıyor.