Prof. Dr. Erdal Eser: Selçuklu şaheserindeki motifin haç olarak algılanmasının gerçekle ilgisi yok

Sivas’ın Divriği ilçesinde Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde 1229 yılında Süleyman Şah'ın oğlu Ahmet Şah ile onun eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılan Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, 9 yıllık restorasyonun ardından 6 Mayıs'ta açıldı. UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası'nda, 1980’li yıllarda yapılan bakım-onarım çalışmalarında cami minberinin üzerinde tavanda yer alan haça benzeyen bir motifin üzerinin betonla sıvandığı ortaya çıktı.

Lazer yöntemi kullanılan ve oldukça hassas bir çalışma yapılarak beton sıvadan arındırılan motif, 44 yıl aranın ardından yeniden gün yüzüne çıkarıldı. Yapılan incelemenin ardından orijinal rengi belirlenen motif, boyanarak aslına uygun şekilde sergilenmeye başlandı.

Üzerinin betonla sıvanarak kapatılması nedeniyle özellikle ilçede görenlerin haça benzettiği motif hakkında ise Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erdal Eser açıklamalarda bulundu.

'MİNBERİN ÜZERİNDEKİ ALANIN TAM ORTASINA YERLEŞTİRİLMESİ MANİDAR'

Restorasyon sürecinde yapının birçok noktasından yeni bezemelerin gün yüzüne çıktığını belirten Prof. Dr. Erdal Eser, minber üzerinde yeni bulunan ve haça benzetilen motifin en dikkat çekici motif olduğunu söyledi.

Prof. Dr. Eser, "Kimi zaman bu motifin haç motifi olarak anlatıldığını ve algılandığını görüyorum ancak bunun gerçekle ilgisi yoktur. Minberin bulunduğu alanı kapatan örtüde yer alan motif, Asyatik toplumların dört ana yönü kullanarak merkezi vurgulamak için kullandıkları kompozisyonlar arasında yer alır.

Burada haç motifi olmaktan daha çok, Hz. Muhammed'i simgeleyen bir mimari öge olan minber ve dolayısıyla Hz Peygamber'in vurgulanması amaçlanmıştır.

Minberin tam üzerindeki alanın orta noktasına bu motifin yerleştirilmiş olmasını manidar buluyorum. Bu uygulamayı minberin öneminin vurgulanmasıyla birlikte Hz. Muhammed'in toparlayıcı ve merkezi bir karakter olduğunu göstermek için yapılmış bir uygulama olarak kabul ediyorum. Her artı işaretini gördüğümüzde bunu haç olarak görüyoruz ama bu doğru değil" dedi.