Tiroid nodülü tehlikesi

Sevgili okurlar, bu hafta konumuz tiroid nodülleri...
Tiroid nodülleri, tiroid bezinde oluşan yumrulardır. Nodüller, tiroid hücrelerinin anormal çoğalmaları ve büyümeleri nedeni ile oluşur. Bazı yaşlı nodüller zamanla kireçlenir ve içi sıvı dolu kistlere dönüşür. Tiroid nodülleri önemli bir sağlık sorunudur, çoğu iyi huyludur. Tiroid bezi ve nodülleriyle ilgili hafta boyunca sizlerden gelen sorular doğrultusunda Ankara Güven Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Alptekin Gürsoy ile konuştuk.

Tiroid nodülü nedir?

Tiroid bezinde belirgin yer kaplayan, çevresindeki normal tiroid dokusundan kıvam olarak farklı küresel veya oval şekilli, normal olmayan dokuya verilen isimdir. Nodül tiroid bezi içerisinde normalde olmaması gereken kitle veya yumru olarak da tanımlandırılabilir. Tiroid bezi içerisinde nodül varlığında hastalık nodüler guatr olarak isimlendirilir. Tiroid nodüllerinin boyutları birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişkenlik gösterebilir. Toplumda en sık rastlanan tiroid bezine ait hastalık grubunu oluşturur.

Peki bu nodüllere neler sebep olur?

Tiroid nodüllerinin oluşumunda en önemli faktör iyot eksikliğidir. Ülkemiz gibi iyot eksikliği olan bölgelerde tiroid nodüllerinin sıklığı belirgin olarak artmıştır. Türkiye genelinde yapılan ultrason taramalarında erişkin toplumun yarısına yakınında nodüler guatr tespit edilmiştir. İyot yetersizliği dışında bazı çevresel faktörler de (örneğin doğal guatrojenler) tiroid nodüllerinin gelişiminde önemlidir. Ayrıca genetik (ailesel) bazı faktörlerin de önemli olduğunu biliyoruz.

DIŞARIDAN FARK EDİLMİYOR

Tiroid nodülünün belirtileri nelerdir ve tespit edilmesinin önemi nedir?

Nodüler guatrı olan hastaların çoğunda sıklıkla bir şikayet yoktur. Çoğu hastada nodüller, diğer nedenlerle doktora başvuru sırasında saptanır. Yapılan fizik muayenede veya tiroid dışı nedenler için yapılan görüntülemelerde rastlantısal olarak bulunur. Tiroid bezi içerisindeki nodül çoğunlukla dışarıdan gözle fark edilmez. Az sayıda hasta boyunda kendisinin veya çevresindeki kişilerin fark ettiği şişlik nedeni ile başvurur. Ayrıca nadir olarak hastalar, nodülden olan aşırı hormon salgılanmasına ait şikayetler (hipertiroidizm) nedeni ile doktora başvurabilir. Çok az olgu çevre yapılara bası şikayetleri nedeni ile hekime başvurabilir. Nadir de olsa, nodül içine kanama olursa boyunda ağrı şikayeti olabilir. Rastlantısal olarak nodülü saptanan hastalarda, ‘Benim guatr şikayetim yok, daha ileri incelemeye gerek yoktur’ şeklindeki düşünce tamamen yanlıştır. Rastlantısal olarak saptanan nodüllerde de, nodül şikayeti ile başvuran hastalarda olduğu gibi benzer riskler mevcuttur. Bir tiroid nodülünün tespitinin hasta için dört temel önemi vardır:
*Tiroid nodülleri ile ilgili olarak en önemli risk, tiroid bezi içerisindeki nodüllerin yüzde 5’inde tiroid kanseri mevcuttur. Bu nedenle tiroid nodülü olan hastada en önemli ve öncelikli değerlendirme, nodülde tiroid kanseri riskinin dışlanmasıdır.
*Özellikle büyük nodüller, nodülün tiroid bezi içerisinde yerleşim yerine göre çevre yapılara bası oluşturabilir. Nefes borusuna olan bası nefes darlığına, yemek borusuna olan bası yutma güçlüğüne, ses sinirlerine olan bası ses kısıklığı ve kalınlaşmasına yol açabilir.
*Tiroid bezi içerisindeki mevcut nodüllerin bir veya daha fazlası aşırı tiroid hormon salgısına yol açarak zehirli guatr (hipertiroidizm) tablosuna sebebiyet verebilir. Bu tip nodüllere sıcak nodül, toksik nodül, otonom nodül, hiperaktif nodül gibi isimler verilir.
*Mevcut tiroid nodülü, büyüklüğü nedeni ile boyunda estetik görünüm açısından hasta için sorun yaratabilir.

ULTRASON DEĞERLENDİRMESİ

Tiroid nodülünün teşhisi nasıl yapılır?

Başlangıç değerlendirmede, TSH ve tiroid hormonlarının kan düzeylerine bakılarak hastada tiroid bezinin fonksiyonel durumu değerlendirilir. Tiroid bezi içerisindeki nodüllerin boyutu, sayısı, yeri ve tipi için ultrason ile değerlendirme yapılır. Tiroid ultrasonu tiroid bezi içerisindeki nodülün boyutu, tipi, yapısı hakkında detaylı bilgi verir. Ayrıca boyun bölgesinde lenf nodlarının ve nodülün yaptığı basıya ait değerlendirmeye olanak tanır. Nodüle ait bir takım ultrason özellikleri, nodülün kanser riski açısından ön bilgi verir. Hashimoto ve Graves hastalığı gibi durumlarda tiroid ultrasonunda kronik iltihabi sürece bağlı olarak bezin yapısında granüllü, kaba bir görünüm olabilir. Bu yapılanma ultrason görünümünde bez içerisinde sanki bir nodül varmış gibi yalancı nodül (Psödo-nodül) görüntüsü verebilir. Eğer tiroid ultrasonu deneyimli biri tarafından yapılmıyor ise tiroid bezi içerisinde kronik tiroidite ait psödo-nodül görüntüsü aldatıcı olabilir.
Tiroid fonksiyon testleri normal olan nodüler guatr hastalarında sıklıkla sintigrafik incelemeye ihtiyaç yoktur. Sintigrafik inceleme sıklıkla tiroid fonksiyon testlerinde hormon fazlalığı (hipertiroidizm) olan hastalarda yapılmaktadır. Biyopsi yapmadan, nodülün iyi huylu olduğuna ait değerlendirme yapmak modern tıbbi uygulamalar açısından uygun değildir ve risklidir. Tiroid bezi nodüllerinin ortalama yüzde 5’inin kanser olduğu bilindiği için nodül boyutu 10 mm ve üzerindeki tüm hastalara biyopsi yapılmalıdır. Şüphe duyulan hastalarda daha küçük nodüllere de biyopsi yapılabilir.

SES KISILABİLİR

Tiroid nodülünde kanser şüphesinin arttığı durumlar nelerdir?

Tiroid bezi içerisindeki nodülde hızlı boyut artışı, beraberinde boyun bölgesindeki lenf düğümlerinde şişme, çok sert ve çevre dokulara yapışık nodül, seste kısılma veya kalınlaşma var ise tiroid kanseri açısından şüphelenmek gerekir. Radyasyona maruz kalan, boyun bölgesine radyoterapi uygulanan, ailesinde tiroid kanseri olan ve 20 yaş altı veya 70 yaş üstü olan hastalarda tiroid nodüllerin kanser olma riski artmıştır. Erkeklerde, tiroid nodüllerinin kanser olma riski kadınlara göre hafif artmıştır.

Son olarak tiroid nodülünün tedavisi nasıl yapılır?

Tedavinin nasıl yapılacağı konusunda nodülden yapılan ince iğne aspirasyon biyopsisinin patoloji sonucu çok büyük önem taşır. Biyopsi patoloji sonucunda kanser veya kanser yönünden şüphe varsa hastaya tiroid cerrahisi yapılır. Yapılacak cerrahi girşim tiroid dokusunun tamamen çıkartılması esasına dayanan total tiroidektomidir. Cerrahi sonrası patoloji raporuna ve hastanın kliniğine göre radyoaktif iyot tedavisi gerekliliği belirlenir. Nodülün çevre dokulara basısı mevcudiyetinde de cerrahi tedavi yapılabilir.
Tiroid ince iğne aspirasyon biyopsisi ile iyi huylu olduğu doğrulan bir nodülde 6-12 ay aralıkla yapılan tiroid ultrasonu ile yapılan takip yeterlidir. Tiroid nodülünde büyüme saptanır ise tekrar biyopsi gerekebilir.

SİZ SORUN UZMANLAR YANITLASIN

Sevgili okurlar, önümüzdeki hafta konumuz, özellikle gebelik ve emzirme döneminde oluşan cilt çatlakları ve sarkmalarının tedavisi olacak. Gebeliğin özellikle son 3 aylık döneminde oluşmaya başlayan çatlaklar, emzirme döneminde de oluşmaya devam eder. Özellikle sezeryan sonrası alt karın bölgesinde oluşan çatlak ve sarkmaların hızla toparlanması ve cildin gebelik öncesi döneme dönüşü mümkün müdür? Bu konu hakkında tüm merak ettiklerinizi Ankara Metis Polikliniği doktorlarından Dermatoloji Uzmanı Dr. Banu Öztürk Başsoy ile konuşacağız ve bizlere en güncel tedaviler hakkında bilgi verecek. Konu ile ilgili sorularınızı bana hafta boyunca jineklinik@senolkalyoncu.com ve skalyoncu@hotmail.com adresinden ulaştırabilirsiniz.