'Yeni Dünya’nın eski şehri: Cholula
Amerika kıtasında kurulduğu günden bugüne şehir yaşantısının devam ettiği en eski kent olan Cholula aynı zamanda kiliseler şehri olarak da biliniyor. Bir efsaneye göre İspanyol fetihçi Hernan Cortes’in Cholula’da yılın her günü için bir kilise inşa ettirme emri gerçekleşmese de Cholula halen Meksika’nın en dindar şehirlerinden birisi. Kiliselerinin yanı sıra Cholula dünyanın en büyük piramidine de ev sahipliği yapıyor. İspanyolca adı Gran Piramide de Cholula olan piramit, Mısır’daki Giza Piramitleri’nin en büyüğü Keops Piramidi’nin hacim olarak neredeyse iki katı büyüklüğünde. Az bilinen ama mutlaka görülmesi gereken Cholula şehri gezi rehberi sizlerle…
En eski şehir; Cholula
Milattan önce 500’lerde, Cholula’nın doğu kısmında bir su kaynağında küçük yerleşkeler ile başlayan şehir hayatı, aradan geçen 2500 seneye rağmen çok fazla gelişip büyümese de dini ve tarihi açıdan Yeni Dünyanın en önemli şehirlerinden birisi. Hernan Cortes’in her gün için şehirde bir kilise inşa edilmesini emretmesi amacına ulaşmasa da şu anda şehirde 159 adet ibadethane bulunuyor. Küçük bir şehir olmasına rağmen 159 ibadethanenin bulunması yürürken her sokakta bir kilise veya şapelle karşılaşmanıza olanak sağlıyor.
Büyük Cholula Piramidi ve Arkeolojik Alan
Cholula’ya geldiğinizde bir tam gününüzü ayırabileceğiniz devasa bir piramit ile beraber Meksika ve Mezoamerikan tarihi ile tanışabileceğiniz özel bir arkeolojik alan da bulunuyor. Piramidin büyük bir bölümü dağın içinde yer aldığı için dışarıdan baktığınızda alıştığımız piramit görüntüsünden farklı bir piramit manzara görüyorsunuz.
Piramidin büyük bir çoğunluğu dağ tarafından yutulmuş durumda. Üstünde de Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios kilisesi bulunmakta. İşte bu da alıştığımız tamamen dışında çok farklı bir karışım sunuyor. Biletinizi aldığınız yerden itibaren her yanı 400 metre uzunluğundaki devasa piramidin içindeki dar yollardan ilerliyor, ardından güneş ışığının belirdiği noktadan da arkeolojik alana merhaba diyorsunuz. Mezoamerikan kültürünün önemli sporu (Juego de pelota) “Top oyunu”’nun oynandığı alanları ve piramidin ek yapılarını ayrı ayrı görebilirsiniz.
Piramitte bir çilingir duvarı; Mural de los bebedores
En ilgi çeken yapılardan birisi de kuşkusuz “İçenlerin Duvarı” (Mural de los bebedores) 110 kadar Mezoamerikan’ın, Meksika’nın yerel içkisi Pulque ve şarap ile resmedildiği bir duvar bulunuyor.
Dağların aşkı büyük olur; Cuexcomate ise küçük!
Cholula’ya sadece yirmi dakika mesafedeki Cuexcomate dünyanın en küçük volkanik dağı olarak biliniyor. Birkaç yıl önceye kadar evsiz ve alkoliklerin kaldığı in aktif bir volkan iken sonradan turizme açılan Cuexcomate ayrı bir hikâyesi daha var.
Efsaneye göre Meksika’nın en büyük volkanik dağları Popocatépetl ve Iztaccihuatl volkanik dağlarının aşkının bir meyvesi olarak da adlandırılıyor. Popocatépetl ise Cholula’ya daha uzak olmasına rağmen şehrin en önemli turistik yapılarından Büyük Cholula Piramidi’nin tepesindeki kilisenin muhteşem arka planını oluşturuyor.
Voladores de Papantla - Danza de voladores
Mezoamerikan kültüründe “Papantla’nın uçanları” veya “Uçanların dansı”olarak bilinen dans grupları sizi meydanda karşılıyor. 30 Metrelik bir direğe tırmanan beş kişiden dördü direğin tepesindeki köşelerde durup ilk önce bileklerine bir ip bağlıyorlar. Tepede bir kişi kalıyor ve diğer dört kişi ayak bileklerindeki ipi yavaş yavaş açarak 30 metreden yere kadar ters bir şekilde sallanarak dans ediyorlar. Oldukça zor ve tehlikeli bir gelenek. Ortaya çıkış tarihi ve sebebi tam olarak bilinmese de tanrılardan yağmur istemek ve benzeri sebeplerden dolayı ortaya çıktığı öne sürülüyor. Günümüzde bu tehlikeli dansın yöreden yöreye değişen birkaç çeşidi bulunuyor.
Cholula’da Ne Yenir?
Meksika’nın neresinde olursanız olun her sokakta ve parkta midesini dolduran insanları görebilirsiniz. Kuşkusuz bunun sonucu olarak da ABD’den sonra obeziteyle en çok problem yaşayan ikinci ülke Meksika. Oysaki Meksika gastronomisinin farklı ve sağlıklı yemekleriyle Cholula’da yeni tatlar keşfedebilirsiniz. Cholula’ya özgü “Cholulteca Çorbası”nı yerel lezzet avcıları mutlaka tatmalı. Ardından içinde çikolata ve farklı türlerden acı biberler bulunan yerel lezzet Mole Poblano da yine Cholula’nun bağlı olduğu eyalet Puebla’dan Meksika’ya yayılmış bir lezzettir. Bunların haricinde Mixiote, mavi mısır, Kakao suyu, Tamales’i de tadabilirsiniz. Türk damak tadının epey bir uzağında olan Chapulines (Bir çekirge türü) de çekirdek niyetine sokaklarda açık olarak satılıp kültürün önemli bir parçası. Ön yargısız olarak yiyip tadını sevdiğim Chapulines’i içi kıtır dışı da baharatlı bir kuruyemiş gibi de basitçe betimleyebilirim.
Alfombra de Semana Santa – Paskalya Halısı
Bir tesadüf olarak Semana Santa’da yani Paskalya zamanında denk geldiğim bu dindar şehrin tüm sokakları rengârenk talaşlardan yapılan halılar ise süsleniyor. Üstünde dini sembollerin yer aldığı bu halıları şehrin merkezinde (Zocalo’da) birçok sokakta görebilirsiniz.
Konteyner Şehir
Cholula’nın neredeyse her bölgesinde kendinizi dini ve çok eski bir şehirde hissediyorsunuz. Yoğun Meksika kültürü de kendini her yerinde belli ediyor ama sadece bir yer hariç. Turistlere farklı bir deneyim sunmak adına kurulan konteyner bölgesine giriş yaptığınızda bir anda Cholula’nın kendine has havasından çıkıp modern bir alana giriyorsunuz. Nargile kafeden Tequila barlara kadar birçok farklı konsepti konteynerler içinde bulabilirsiniz. Kültürel bir gezinin ardından kafa dağıtmak için orijinal bir adres.
Fotoğraflar: Oğulcan TATAR
