Panama Kanalı’nı yüzerek geçen seyyah
Panama Kanalı; Panama’yı tüm dünyaya tanıtan, zaman zaman dünyanın sekizinci harikası olarak da tanımlanan bir mühendislik harikası. Her yıl 14 bin geminin geçiş yaptığı Panama Kanalı’nı çılgın bir seyyahın yüzerek geçtiğini biliyor muydunuz? İşte size Panama Kanalı hakkında detaylar…
Panama Kanalı, Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlıyor. Yok, ben kanaldan geçmeyeceğim Horn Burnu’ndan dolaşacağım diyen geminin ekstradan 13.000 kilometre yol yapması gerekiyor. Oysaki kanaldan geçerse sadece 9.500 kilometre ile geçişi tamamlayacak ve yolculuk süreci en az 2 hafta kısalacak. İşte bu belirgin avantajlar nedeniyle Panama kanalından her yıl 14.000 civarında gemi geçiyor. Kanal ülkenin gelir kaynaklarından en önemlisi. Gemilerin ödeyecekleri fiyat gemi ve yük ağırlıklarına göre hesaplanıyor.
Panama’da kanal inşa etme fikri 1500′lü yıllara dayansa da, ilk ciddi çalışmalar Fransızların öncülüğünde 1880 yılında başlamış fakat tamamlanmamış. Geçmiş dönemlerde Nikaragua’ya kanal yapma fikri olan fakat gerçekleştirmeyen ABD, Fransızlardan projeyi devralarak kanal inşasını bitirmiş ve kanal 1914 yılında hizmete açılmış. Kanalın yapımı sırasında, sıtma, sarıhumma gibi salgın hastalıklar, toprak kaymaları ve vahşi hayvan saldırıları sebebiyle yaklaşık 27.500 kanal çalışanı can vermiş. ABD kanalın inşasını tamamlandıktan sonra 1999 yılına kadar işletmesini de yürütmüş. Gerek kanal yapım sürecinde, gerekse işletilen dönemde Panama Devletinin iç işlerine yoğun şekilde müdahalelerde bulunan ABD ülkede ciddi ayaklanmalara sebep olmuş.
Bu huzursuzluk dönemi sonrasında 1977 yılında ABD ile yapılan anlaşmada; kanalın işletiminin 1999 yılında Panama Devletine teslim edilmesine ve kanal işlerinde çalışmalarına izin verilmeyen Panama halkının kanal süreçlerinde dâhil edilmesine karar verilmiş. Bu anlaşma sonrasında kanal binasına, 1999 yılına kalan süreden geriye sayan elektronik bir saat yerleştirilmiş ve halk o günü sabırsızlıkla beklemeye başlamış. Kanal ülkenin gelişimine büyük katkılar sağlamış bu sayede halkın refah seviyesi de yükselmiş. Panama Kanalı’nın hem ülke hem de Dünya için kritik önemi sebebiyle kanal yıllar boyunca diğer ülkelerin hedefinde olmuş, olmaya devam da ediyor. Kanalın işletilmesi ve yönetilmesi ile ilgili yaşanan olayları biraz da trajik şekilde anlatan Panama Terzisi filmini izlerseniz ne demek istediğimi daha iyi anlayabilirsiniz.
Kanalın oluşturulma sürecinde Gatun Gölü’nün önemi büyük. Panama Kanalı deniz seviyesinden 28 metre yüksekte yer alıyor. Gemiler okyanuslardan açılan su yollarından ve en önemlisi Chagres Nehri olan irili ufaklı nehirlerden geçerek, kanal kapakları ve havuz sistemi ile Gatun Gölü’ne çıkarılıyor. Gölü geçtikten sonra tekrar kapak ve havuzlar ile gemiler deniz seviyesine indiriliyor ve 77 kilometrelik kanal geçişi tamamlanmış oluyor.
Panama ziyaretinizde dilerseniz Gatun Gölü’nde kanaldan geçmekte olan gemilerle birlikte ufak turlar yapıp, maymun adalarını ziyaret edebilirsiniz. Ülkenin yağmur ormanlarından biri olan Gamboa içerisinde yer alan Gatun Gölü’ndeki bu turlar hem görsel olarak insanı büyülüyor hem de devasa bir gemi ile yan yana ilerlemek insanı oldukça heyecanlandırıyor. Dilerseniz kanal kapaklarının seyir teraslarından gemilerin okyanusa açılışlarını, kanal ve okyanuslar arasındaki 28 metrelik farkın doldurulan havuzlar ile hizalanmasını izleyebilir, şanslıysanız geçen cruise gemilerine el sallayabilirsiniz.
Kanal üzerinde Gatun Kapıları’nın yanı sıra Pedro Miguel ve Miraflores Kapıları da bulunuyor. Miraflores, şehre yakınlığı nedeniyle en çok tercih edileni. Panama Kanalı’ndan her gün ortalama 14-15 adet gemi geçiyor. İsterseniz siz de farklı bir alternatif olarak kanaldan geçiş yapan tur gemileriyle kanalı geçip bu deneyimi yaşayabilirsiniz. Gitmeden önce planlanan geçişler hakkında bilgi almakta fayda var. Kanalı gemilerin geçiş yapacakları saatlerde ziyaret ederseniz zaman kazanabilirsiniz. Ayrıca Şehir merkezine yakın Casco Viejo’da bulunan Panama Kanalı Müzesi’ni ziyaret ederek mühendislik detaylarını ve kanalın yapım sürecinde çekilen fotoğrafları görüp, işleyiş mantığını açıklayan videoları da izleyebilirsiniz.
Peki, size yıllar önce çılgın bir seyyahın Panama kanalını yüzerek geçtiğini söylesem. Amerikalı gezgin, maceracı, yazar Richard Halliburton, Panama kanalını yüzerek geçen ve tarihinin en düşük ücretini ödeyen tek kişi. Hayata karşı bakışını ‘Dünya’yı gezerken ölmek istiyorum’ şeklinde özetleyen seyyahın oldukça büyük hedefleri ve başarıları olmuş. Dünya’nın etrafını uçarak gezmek, fille Alp dağlarını geçmek gibi zorlu hedeflerini başarıyla tamamlayan gezginin hedeflerinden bir diğeri de Panama Kanalı’nı yüzerek geçmek olmuş ve seyyah bu başarısıyla da kendisinden bolca bahsettirmiş.
Gemilerin 9 saatte geçtiği kanalı Richard Halliburton’ın ne kadar sürede geçtiği net olarak bilinmese de ünlü seyyah bu konuda da ilk ve tek olmayı başarmış. Son olarak yelkenlisi ve 3 kişilik tayfasıyla birlikte Hong Kong’dan San Francisco’ya seyahat ederken bir tayfuna yakalanmış ve o tarihten sonra kendisinden maalesef bir daha haber alınamamış. Özetle Panama Kanalı, tarihi ve yapısı ile görülmeyi hak eden yerlerden. Yolunuz düşerse bu mühendislik harikasını mutlaka ziyaret edin. Panama kanalıyla ilgili kısa filmimizi aşağıda izleyebilirsiniz.
Fotoğraflar: İpek EVCİ
