Süpersonik uçak, motorunu buldu
Özel jet imalatçıları, operatörler, yeni uçak almak isteyen iş adamları, İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen EBACE Fuarı’nda bir araya geldi. Ekonomik yavaşlama pazarı etkilerken gözler sesten hızlı uçan Aerion ve sertifikasyon sonrasında ilk kez podyuma çıkan Cirrus’un tek motorlu uçağındaydı.
Concorde’un emekli olmasının ardından süpersonik yani sesten hızlı uçuş, geçmişte kalmıştı. Şimdi iş adamlarının gözü Aerion’da. Ses hızının 1,5 katı yani yaklaşık saatte 1800 kilometre sürate ulaşacak 10 koltuklu iş jeti, önündeki en büyük engel olan motor sorunun EBACE Fuarı’nda yaptığı anlaşma ile aştı. Aerion iş jeti için General Electric özel bir motor geliştirecek. Ses hızının üzerine çıkabilmek için yüksek güç üreten askeri orijinli bir motor gerekiyor. Ancak bu motorların kısa süreli yüksek yakıt harcıyor. Bu tasarıma, yakıtı ekonomik olarak harcayan, uzun uçuşlar yapabilen sivil teknolojinin eklenmesi şart. General Electric yetkilileri, hem askeri hem de sivil olarak bu teknolojinin ellerinde olduğuna dikkat çekiyor. 2025’te hizmete girmesi planlanan üç motorlu uçak için liste satış fiyatı 120 milyon dolar. İstanbul’dan New York’a 5 saatte uçacak süpersonik iş jeti en az 100 uçak satışı hedefliyor.
ARZ ÇOK, TALEP AZ
Özel uçak teslimatlarında 2008 rekor yıldı. Tam 1136 uçak teslim edildi. Son birkaç yılda ise teslimat sayıları 650 ila 750 arasında değişiyor. Uzmanlar, 2017’nin geçen iki yıla göre biraz daha iyi olacağına dikkat çekiyor. Ancak ekonomideki dalgalanmalar satışları etkiliyor. 2025’i beklemek istemeyen iş adamları, yüksek performansı geniş kabiniyle sunan uzun menzilli uçaklarla ilgi gösteriyor. Fransız imalatçı Dassault’un yeni çift motorlu uçağı Falcon 5X dikkat çekiyor. Yeni kabin tasarımında yükseklik 1,98 metre, eni ise 2,58 metre. Uçağın teslimatları 2020’de başlayacak. Uzun kabini ile 3 motorlu Falcon 8X’in ise 40’ıncısı kısa sürede fabrikada imalat hattına girdi.
TÜRKİYE TEMSİLCİSİ KAAN AIR
ABD’li imalatçı Gulfstream ise yeni modeli G500’ü EBACE’e getirmişti. İki yıl önce ilk uçuşunu yapan G500, önümüzdeki yılbaşında hizmete giriyor. Menzili 9 bin 260 kilometre. Diğer yeni model G600 ise 11 bin 482 kilometre menzilli. Uçak üzerinde testler sürüyor. Gulfstream’in Türkiye temsilcisi ise EBACE’de yapılan anlaşma ile Kaan Air oldu. Uzun yıllardır İtalyan helikopter imalatçısı AgustaWestland’ın, yeni adıyla Leonardo’nun Türkiye distribütörü olan Kaan Air böylelikle iş jetleri konusunda da önemli bir adım atmış oldu.
Kanadalı Bombardier Global 7000’i mock-up ile tanıtırken Cessna ise Longitude modelini Cenevre’ye getirdi. Brezilyalı Embraer tüm modelleri ile fuarda yerini almıştı. İsviçre’nin ‘yerli’ imalatçısı Pilatus, ilk jet modeli PC24’ü tanıttı. Motorları kanat üzerinde olan HondaJet de aprondaydı. Helikopter pazarında Airbus, kabini Mercedes tarafından geliştirilen 145 modeliyle dikkatleri üzerine çekti.
TÜRK ŞİRKETLER YENİ PAZARLAR ARIYOR
Son yıllarda Türkiye’de artan iş jeti sayısı ile Avrupa’nın dikkat çeken pazarlardan başında geliyor. EBACE’de Türkiye’yi temsil gözetim şirketi Gözen Air ve bakım-işletme hizmeti veren Genel Havacılık temsil etti.
PARAŞÜTLÜ İŞ JETİ
Tek motorlu, pervaneli SR20/22 serisi ile havacılık sektörüne adım atan Cirrus, uzun yıllardır üzerinde çalıştığı SF50 Vision ile sahneye çıkmıştı. Geçen yılsonunda Amerikan havacılık otoritesi FAA’den onay alan jetin fiyatı 2 milyon dolar. Tek pilotla uçan Vision, 6 yolcu taşıyabiliyor. Menzili 1850 kilometre olan uçak bugüne kadar 600 sipariş aldı.
Uçağın en önemli özelliği, pervaneli modellerinde olduğu gibi üstünde taşıdığı, acil durumlarda açılarak emniyetle inmesini sağlayan paraşüt sistemi. Aralarında Türkiye’nin olduğu bir çok ülkede gece ve aletli uçuş şartlarında tek motorlu uçaklara izin verilmiyor. Ancak kurallar da yeni teknoloji ile birlikte değişiyor. 2 milyon dolarlık uçak bu değişimle birlikte Avrupa’da daha fazla satması bekleniyor.
