Asya’nın gizli ve vahşi bahçesi Borneo

Özellikle buraya özgü dünyanın en büyük çiçeği olan Rafflesia  görebileceğiniz en ilginç yaratık olabilir.
Yaratık diyorum çünkü kendisi bir çiçekten çok yeryüzüne düşmüş bir uzay aracı, uzaylı ya da daha değişik adlandırılabilecek her şeye benziyor. Bu dev bitkiyi görebilmek o kadar da kolay olmuyor çok kısa süreli açıp ölen çiçeğini görebilmem yolda giderken aldığımız istihbarat sonucunda oldu. Bir evin bahçesinde açan Rafflesiayı belli bir ücret karşılığında görüp fotoğraflayabildim sonuçta bu da bir geçim kaynağı ve halk bunu kullanmayı iyi biliyor.

Boreno gibi dev bir botanik ada tabi ki sadece Rafflesia’ya ev sahipliği yapmıyor. Bu ada ya özgü olan Borneo orangutanı,  uzun burunlu maymun, borneo cüce fili ve bunun gibi birçok canlı burada yaşamakta. Özellikle Borneo orangutanı bu bölgeye turist akınının en önemli sebeplerinden biri. Orman Adamı da denilen bu türü, Borneo’nun Sabah -Kuching bölgesinde bulunan Semenggoh Sarawak Doğa rezervinde yakından gözlemleme fırsatım oldu. Özellikle sabah beslenme anlarına tanık olduğum bu sevimli ve bir o kadar da heybetli olan orangutanları yakından görebildiğim için çok mutlu oldum. Gerçekten inanılmaz zeki hayvanlar hatta o kadar zekiler ki kendilerine yağmur yağdığında büyük yapraklardan şemsiye yapabilen, ağaçlara yatak yapabilen canlılar. Maalesef tehlikede olan her tür gibi Borneo orangutanı da özellikle Palmiye ağacı yetiştiriciliği yüzünden, yağmur ormanlarının giderek azalması sebebiyle yok olma riskiyle karşıkarşıya. Borneo’nun genel olarak heryerinde görebileceğiniz uzun burunlu maymun da oldukça ilginç bir tür olup nehir boyunca yaptığım gezilerde ağaç tepelerinde ailece yaşayan, gerek şekilleriyle olsun gerek sempatik hareketleriyle olsun çok hoş görüntüler veriyorlar.

Avrupa'nın göbeğinde iki hayalet kasaba

Yağmur ormanlarının bu kadar sık olduğu bu ada da gezinti yapmanın ufak riskleri olabiliyor. Özellikle sıtma buranın en büyük sorunlarından biri olmakla beraber seyahat etmeden önce koruyucu amaçlı ilaç başlamak gerekebilir.  Bunun dışında buraya uygun kıyafetler de götürmek çok önemli özelikle hayvan çeşidinin en çok olduğu bu coğrafya da türlü türlü zehirli böcek ve yılanla da sıradan bir otel etrafı yürüyüşünüzde bile karşılaşmak mümkün.  Borneo’da kaldığımız çoğu otel tamamen orman içinde ve nehire yakındı bu nedenle sabahları maymun istilalarına uğramak çok olası bir durum. En son aklımda kalan şey odayı terk etmeden önce kapı önüne bıraktığımız bavullarımızı bir grup maymunun kaçırma girişimiydi. Bu sahne hala bir fotoğraf karesi şeklinde aklımda…

Borneo üç ayrı ülkeye ev sahipliği yaptığı için, aynı zamanda burada bir çok etnik grup da bulunuyor Borneo’nun en meşhur topluluğu olan Dayak kabilesi ile tanışma fırsatı buldum. Sabah- Dayak bölgesinde bulunan İban köyünde, kazıklar üzerine kurulu geleneksel uzun evlerde (long house) yaşayan dayak kabilesinde birkaç aile birlikte aynı ortamda hayatını sürdürmekte… Yakın bir zamana kadar kafatası avcısı olan İban halkı artık günümüzde çiftçilik, balıkçılık ve avcılık gibi etkinlikler ile doğada hayat mücadelelerine devam ediyor. Kabilenin şefi ve eşi ile tanıştıktan sonra kendileri bizi oldukça misafirperver bir şekilde evlerinde ağırladılar ve sürekli olarak saçlarımın çok güzel olduğunu söylediler sonradan kafatası avcısı oldukları aklıma geldiğinde de hafif bir stres içimi kaplamadı değil. Şaka bir yana gerçekten doğal ve sempatik insanlar ve mutlaka kendileri ile tanışmanızı tavsiye ediyorum.  

Borneo doğal güzellikleriyle de akıllarda iz bırakabilen bir coğrafya. Malezya’ da Unesco tarafından da Dünya mirası listesine alınan Kinabalu Dağı Milli Parkı mutlaka görülmesi gereken bir nokta. Kinabalu Parkı Güney-doğu Asya’nın en yüksek dağına ev sahipliği yapıyor. Burası Borneo adasının endemik tüm bitki çeşitliliğini de görebileceğiniz harika bir park özellikle etobur  bitkiler en dikkatimi çeken türler oldu.

dünyanın en zengin ekosistemlerinden biri olan Sungai Kinabatangan nehrinde üç saate yakın uzun bir yolculuk sonrası , Sabah bölgesinin 560 km olan en uzun ve güçlü akarsuyu Kinabatangan nehrine ulaştım. Buranın eşsiz manzaralarının yanı sıra daha önceden bahsettiğim tüm canlıları doğal ortamlarında görme fırsatım oldu. Özellikle gece yapılan nehir gezintisi hayatımda yaşadığım en büyük heyecanlardan biri oldu. Gecenin zifiri karanlığında yapılan gezide özel aydınlatmalar ile nehir kenarlarına botlarımızla yanaşıp, ağaç içlerinde gizlenmiş olan olağanüstü kuş türlerini görmek ve fotoğraflamak fırsatı bulduğum için çok şanslı olduğumu düşünüyorum. Eğer daha da şanslıysanız vahşi hayvanlarla da göz göze gelmeniz an meselesi olabilir özellikle ağaç tepelerinde uyuyan piton yılanlarını da görmek oldukça mümkün. Otelimizde yine ormanla iç içe olduğu ve nehir kenarında olduğu için özellikle sabaha karşı maymun istilası ile uyanmak oldukça sıradan bir durum. Bu nedenle otelin çevresinde gece vakti yalnız ve korumasız dolaşmak bile oldukça tehlikeli olabilir. Zira maymun dışında  vahşi kedilerde bu bölgede bulunabiliyor.  Bu yabani ortamda yapılabilecek diğer güzel bir olay da yağmur ormanlarının içlerinde devasa ağaçlara kurulan asma köprülerde yapılan yürüyüşler. Canopy walk denilen bu aktivite Borneo seyahatinde mutlaka yapılması gereken bir olay.

Borneo üç ülkenin birlikteliği ile oluşmuş harika bir ada o kadar çok gezilecek görülecek yerleri var ki hepsini biranda  anlatmak mümkün değil. Fakat buranın doğal güzellikleri ve canlı çeşitliliği, üzerinde durulacak en önemli konu olduğu için kısaca bunlardan bahsetmeye çalıştım. Umarım sizde bu harika adayı ziyaret eder başka yerde göremeyeceğiniz canlılar ile tanışma fırsatınız olur ve harika maceralar yaşarsınız.

Bir İtalyan'ın gözünden Türkiye