Musul'dan davet var

MUSUL Valisi Ganım Basso, ‘‘İstenmediğiniz yere yatırım yapmayın, Musul'a gelin’’ diyor.Bu çağrının nedeni, Türkiye'nin Kerkük'te yapacağı hastaneye izin verilmemesi.Türkiye Bağdat ve Kerkük'te iki hastane inşaatı için harekete geçmişti. Ancak Bağdat projesi güvenlik nedeniyle durduruldu. Kerkük ise Meclis kararı ile iptal edildi.Sokaklarından kanalizasyon akan Kerkük'te hastane var. Ama yetersiz. Türklerin hastane için yapacağı yatırımın beklendiğini de biliyordum. Neden ertelendi?Hastanenin, hemşire okulunu da içeren geniş bir proje olması, ‘‘burada Türkiye'nin siyasi faaliyete girişebileceği’’ endişesiyle Kürt oylarının çokluğuyla ertelenmiş.Yukarıdaki sorunun yanıtını ararken, bölgede yaşayan insanlardan böyle bir yorum duyuyorum.Bu arada ilginç bir gelişme oluyor Musul'un Arap kökenli valisi Basso'nun Türkiye'ye ‘‘Biz yer ayırdık hastaneyi Musul'a yapın’’ çağrısında bulunduğunu öğreniyorum.Vali Basso, ‘‘Bağdat'ta güvenlik yok, Kerkük'te Kürtler istemiyor, ama burada biz yer de sağlıyoruz, güvenlik garantisi de veriyoruz’’ diyor.Musul Meclisi, Arapların, Kürtlerin ve Türkmenler ile Asurilerin uyum içinde çalıştıkları bir meclis. Irak'ın bütünlüğünün asgari uzlaşma zemini Musul'da daha dengeli yakalanmış.İşte bu Meclis, hastane yapımı için Dicle kenarında, Reşidiye bölgesinde 20 dönümlük bir yer de ayırmış.* * * KERKÜK ve Musul, ikisi de Talabani ve Barzani yönetimlerinin hak iddia ettikleri bölgeler. Kürdistan coğrafyasının Kürt kentleri.Ama Kerkük'te durum Musul'dakinden farklı.Kerkük'te, Türkmenler var. Musul'un ise çevresi Arap köyleriyle çevrili. Musul'lu bir arkadaşımın dediği gibi ‘‘üstelik köyle şehirler içiçe.’’Türkmenler, Osmanlı'dan beri ‘‘kalem efendisi’’. Elleri silah tutmamış, okumaya, yazmaya meraklı.Musul'un Arapları, 50 yıldan beri Irak ordusunun bel kemiğini oluşturmuş. Savaşkan.Hatta Baas rejimini 30 yıldan beri ayakta tutanın sanıldığı gibi Tikrit değil, Musul olduğu iddiasında.İşte bu fark, bölgedeki etnik yapıyı değiştirme politikalarına da farklı tepki veriyor.Musul'da Arap varlığı, Kürtleştirme politikalarını frenliyor. İşin güzel yanı, tüm etnik gruplar bir arada yönetmek için birbirlerine karşı daha dikkatli ve saygılı davranıyorlar. Tabii ki bu da şimdilik var olan bir denge. Bir zorlama olursa nasıl sonuç doğurur bilinmez.Bu konuda, Musullular ne diyor?İşte yanıtı:‘‘Musul asla Kürt egemenliğini kabul edemez. Bugüne kadar ABD'ye yap bir şeyler dendi. Yapamadı. Halkla kucaklaşamadı. Hem Kuzeyi özerklik kursun diye Kürtlere vereceksin, hem Irak'ı teslim edeceksin. Irak bunu kabul etmez.’’* * * BUSH Yönetimi Irak'taki politikalarını değiştiriyor. Egemenlik hazirana kadar halka devredilmiş olacak. Etnik ve mezhepler arası çatışmalara yol açma ihtimali yüksek bir süreç başlıyor. Konuyu araştırırken karşılaştığım bir cümleyi aktararak kapatalım bugünkü yazıyı, ‘‘Musul henüz suskun. Bir ayağa kalkarsa kimse durduramaz.’’