O bayatlamış ekmeklerle hastane olur, okul olur, yurt olur
Çok garip bir dünyada yaşıyoruz. Dünyanın bir tarafında insanlar açlıktan ölürken, diğer tarafında her gün tonlarca yiyecek el bile değmeden çöpe atılıyor.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) verilerine göre, 820 milyon civarı insan açlık çekiyor. Bu sayının dünya nüfusunun genelinde nereye denk düştüğünü merak ederseniz, her dokuz kişiden birinin kronik anlamda aç olduğunu düşünebilirsiniz.
Hal böyleyken yine FAO’nun verilerine göre dünyada üretilen gıdaların yüzde 14’ü daha tüketiciye ulaşmadan çöp oluyor. Bunun sebepleri arasında yanlış hasat ve harmanlama uygulamaları, altyapı eksiklikleri, salgın hastalıklar ve iklim koşulları gibi faktörler yer alıyor.
Diyelim ki tarladaki ürüne dadanan hastalık, meyveleri telef eden dolu, nakliye sürecinde yaşananlar bizimle ilgili değil. Peki ya bireylerin israf ettiği onca gıdaya ne diyeceğiz?
Bu sefer alıntılayacağım veriler Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı’nın 2018 yılında kamuoyuyla paylaştığı İsraf Raporu’ndan geliyor: Türkiye’de bireylerin yüzde 22,8’i gıdalarını çeşitli sebeplerle tüketmeden çöpe attıklarını söylüyor. Bu bireylerin yüzde 74,2’si bozulma, yüzde 29,8’i ise tüketilememe gerekçesiyle bunu yapıyor.
İsraf edilen gıdalar içinde en büyük kalemi de ekmek tutuyor. Haftada ortalama 2 adet ekmeği çöpe gönderiyoruz. Araştırmada, satın aldığı ekmeği tüketemeden çöpe attığını ifade edenlerin bireylerin oranı yüzde 11,7’yi buluyor.
İsraf Raporu’ndan Toprak Mahsulleri Ofisi’nin Ekmek İsrafını Önleme Kampanyası’nın vitrini olan ekmekisrafetme.com’a geçelim. Sitede yer alan verilere göre, kişi başı günlük ekmek israfını 20 gram, ekmeğin fiyatını ise 2,80 TL olarak hesapladığımızda, bütün ülke el birliğiyle 1,5 milyar TL’yi çöpe atıyoruz.
1,5 milyar TL ile neler yapılabilir peki? Cevaplar yine ekmekisrafetme.com’dan gelsin:
- Her biri beşer kişiden oluşan 104 bin aile bir yıl boyunca yoksulluk sınırında geçinebilir.
- 162 bin asgari ücretli kişi bir yıl boyunca geçinebilir.
- 460 bin üniversite öğrencisine 12 ay boyunca aylık 280 TL burs verilebilir.
- 100 yataklı 80 hastane, yıllık 500 bin yolcu kapasiteli 18 havaalanı, 16 derslikli 500 okul, 300 öğrenci kapasiteli 250 yurt, 500 kilometrelik bölünmüş yoldan herhangi biri yapılabilir.
“Ayrıca” diye devam etmişler siteyi hazırlayanlar, “bir günde israf edilen 6 milyon adet ekmek, 4,7 milyon kişinin bir günlük ekmek ihtiyacını karşılamaktadır. Bir yılda israf edilen 2,1 milyar adet ekmek, ülkenin 23 günlük ekmek ihtiyacı kadardır.”
Benim okurken (ve yazarken) fena halde moralimi bozdu bu satırlar. 16 Ekim Dünya Gıda Günü, böylesi rahatsız edici gerçeklerle bir kez daha yüzleşmek, bu verileri bir kez daha gözden geçirmek için iyi bir fırsat oldu bana.
Bu vesileyle önümüzdeki haftalarda Türkiye’de israf ve açlıkla mücadele için çalışan önemli kurumların birkaçını size daha yakından tanıtmaya çalışacağım. O zamana kadar sizi gıda israfını önlemekte işinize yarayacak bazı tavsiyelerle baş başa bırakıyorum. Hepimize kolay gelsin...
Hürriyet.com.tr
